Цэны на жытло мусілі б зніжацца праз тое, што банкі падымаюць адсоткі для крэдытаў, аднак танны долар не дае жытлу патаннець. «Белсат» разбіраўся, чаму так адбываецца.
Даражэюць і крэдыты, і жытло
У сакавіку банкі пачалі падымаць адсоткавыя стаўкі крэдытаў. Напрыклад, у пачатку месяца «МТБанк» падняў стаўкі ў тым ліку для крэдытаў на нерухомасць. Для прадукту «На гатовае жытло ад забудоўніка» стаўка павялічыліся на 0,77 адсоткавага пункта і склала 17,71 % гадавых.
«Белгазпрамбанк» з 24 сакавіка павялічыў стаўкі на 0,6 адсоткавага пункта, а прадукты «Хутка наваселле», «Хутка наваселле без паручальнікаў», «Будуем разам» і «Будуем разам без паручальнікаў». Цяпер яны складаюць 17,5 % гадавых пасля грэйс-перыяду, калі дзеюць зніжкі.
Стаўкі падымалі і іншыя банкі, у тым ліку «Беларусбанк».
Так адбываецца, бо ў лютым Нацбанк падняў на сакавік значэнні разліковых велічынь стандартнай рызыкі ў новых крэдытах у нацыянальнай валюце (за выняткам ільготных). Менавіта на гэты лік глядзяць банкі пры выдачы крэдытаў. Калі ён расце, то банкі таксама вальнейшыя ў падвышэнні ставак. Гэтая велічыня не змянялася са жніўня 2024 года, аднак з сакавіка вырасла з 17,71 % да 18,18 %. Нацбанк таксама пераглядаў змяненне гэтай стаўкі на красавік, але пастанавіў пакінуць яе без зменаў, на ўзроўні 18,18 %.
Павелічэнне ставак мусіць прывесці да зніжэння цэнаў для жытла, бо калі крэдыты даражэюць, гэта змушае людзей зменшыць попыт. А калі ён зніжаецца, то і цэны на жытло таксама.
Аднак паводле парталу, прысвечанага нерухомасці ў Беларусі, квадратны метр у Менску працягвае даражэць і пакуль зніжэння попыту не відаць.
У штотыднёвым маніторынгу на аснове сваёй базы звестак за 17–24 сакавіка пляцоўка нерухомасці адзначыла, што апошнія два месяцы назіраецца ўсё больш прадаўцоў, якія зніжаюць цану для кватэраў. Напрыклад, за справаздачны тыдзень «патаннела яшчэ 450 кватэраў у сярэднім на 1000–4000 долараў – гэта 8 % ад усёй прапановы. У той жа час 115 кватэраў у продажы (гэта ў два разы менш, чым за мінулы тыдзень) сталі даражэйшымі ў сярэднім на 1500−8000 долараў».
Аднак калі ўлічыць, што даражэлі кватэры на большыя сумы, чым таннелі, то выходзіць, што цана квадратнага метра працягвае павялічвацца.
,,«Яна [сярэдняя цана квадратнага метра. – Заўв. рэд.] дадала яшчэ 0,2 % і склала 1784 долары за квадратны метр. Увогуле працягнулі даражэць кватэры і ў жылым комплексе "Менск Свет", сярэдні кошт квадрата тут стаў даражэйшым на 0,7 %», – піша партал, прысвечаны нерухомасці ў Беларусі.
У Берасці сярэдняя цана таксама вырасла за 17–24 сакавіка на 0,7 % і склала 1078 долараў за квадратны метр. У Віцебску – на 1,6 %, да 809 долараў за квадрат.
Танны долар паўплываў на рынак нерухомасці
Як пісалі ў блогах і аглядах эксперты ў беларускай нерухомасці, пасля таго, як Нацбанк падняў стаўку, змены мусілі адбыцца не ў адзін момант, а заняць даволі працяглы час. Прагназавалася, што цэны на жытло могуць знізіцца на 5–8 % да канца года, а заўважыць зніжэнне цэнаў на кватэры можна будзе бліжэй да лета.
Аднак долар, які таннее з пачатку года, унёс карэктывы ў прагнозы – гэта адкладае зніжэнне цэнаў на жытло. Змена курсу долара падганяе людзей больш актыўна купляць нерухомасць. Бо цэны на жытло часта выстаўляюцца ў доларах. Гэта добрая магчымасць узяць крэдыт і за тую ж суму беларускіх рублёў атрымаць больш долараў.
З улікам таго, што ў Расеі чакаюць, што долар будзе яшчэ пэўны час нізкім (адпаведна, і ў Беларусі таксама), зніжэнне цэнаў на жытло можа адкласціся на некалькі месяцаў.
Эксперты ў нерухомасці заўважаюць, што беларусы ўжо адрэагавалі на нізкі курс і бяруць крэдыты. Праз гэта забудоўнікі могуць нават трошкі падняць цэны.
Паводле чаканняў экспертаў, у сакавіку колькасць угодаў будзе супастаўная з лютым. А сітуацыю ў лютым адное з буйных агенцтваў нерухомасці назвала бумам. У Менску тады было больш за 1500 угодаў куплі-продажу кватэраў, што амаль на 350 больш, чым у студзені.
Арсен Рудэнка belsat.eu
