Паводле праваабаронцаў, жанчына мела анкалагічнае захворванне, падчас перабывання ў ізалятары ў чаканні суда за «падабайкі» яна атрымала запаленне лёгкіх, праз месяц памерла ў лякарні.
На мяжы з Польшчай у пачатку 2025 года пасля дадатковых правяранняў з аўтобуса знялі мужчыну і 66-гадовую жанчыну з дыягнаставанай анкалогіяй, расказвае праваабарончы цэнтр «Вясна». Жанчыну змясцілі ў берасцейскі ізалятар часовага ўтрымання на тры дні да суда. Яе асудзілі за «распаўсюд экстрэмісцкіх матэрыялаў» да штрафу 840 рублёў і вызвалілі. У ізалятары яна захварэла на запаленне лёгкіх, праз тыдзень трапіла ў лякарню, праз месяц памерла.
Імя жанчыны вядомае праваабаронцам, але яго не раскрываюць. Лёс мужчыны, затрыманага разам з ёй, невядомы.
Паводле «Вясны», з пачатку 2025 года на мяжы Беларусі з Польшчай і Літвой былі затрыманыя мінімум некалькі дзясяткаў чалавек. Падставай для «зацікаўленасці» чалавекам могуць стацца ягонае легалізацыя ў іншай краіне, доўгая адсутнасць у Беларусі, «экстрэмісцкія» падпіскі ў тэлефоне і нават асабістая перапіска, якая сілавікам можа падацца «падазронай».
Найчасцей судзяць за «распаўсюд экстрэмісцкіх матэрыялаў», але часам людзей затрымліваюць работнікі Камітэту дзяржаўнай бяспекі, вязуць у Менск і складаюць пратакол за «дробнае хуліганства» або распачынаюць крымінальную справу. Пад пераслед трапляюць як беларусы, так і грамадзяне іншых краінаў, у асноўным украінцы.
Умовы за кратамі ў Беларусі вельмі цяжкія і моцна адбіваюцца на здароўі. У апошні месяц з’явілася багата сумных навінаў пра смерці палітзняволеных ці былых палітвязняў.
28 траўня паведамілі пра смерць былога палітвязня Валерыя Богдана, які адбыў тры гады пазбаўлення волі за публікацыі ў сацсетках (адно з абвінавачванняў – рэпост выявы са словам «шызануты») і пражыў 9 месяцаў па вызваленні. Ён расказваў, што яму складана рэабілітавацца і што ён «ездзіць па шпіталях».
20 траўня сталася вядома, што ў пачатку 2025 года памёр палітвязень Валянцін Штэрмер. Ён быў пакараны за каментары ў сацсетках. Невядома дакладна, адбылося гэта ў калоніі ці ў шпіталі – турэмным альбо цывільным.
Таксама ў траўні з'явілася інфармацыя, што ў лютым памерла былая палітзняволеная Ганна Кандраценка праз паўгода пасля вызвалення з калоніі. Яшчэ за кратамі высветлілася, што яна хварэе на рак, аднак дзяржава не знайшла для яе месца ў шпіталі. Яе пакаралі за каментары ў інтэрнэце і нібыта знявагу Лукашэнкі.
У сярэдзіне траўня грамадства даведалася пра смерць былой палітычнай зняволенай Тамары Каравай, якая выйшла на волю летась праз памілаванне. Яе пакаралі нібыта за «паклёп» на Лукашэнку – упадабанне ў «Одноклассниках» публікацыі, дзе гаварылася, што Лукашэнка – дыктатар.
Спіс «экстрэмісцкіх матэрыялаў» у Беларусі шырокі і неінтуітыўны. «Экстрэмізмам» могуць прызнаць фота з лагатыпам забароненага выдання ці лагатып забароненага музычнага гурта, каментар або «падабайку» пад пастом «экстрэмістаў», верш Янкі Купалы…
«Белсат» і «Кіберпартызаны» давалі інструкцыі да таго, як чысціць тэлефон перад пераходам мяжы і як чысціць сацсеткі ад «экстрэмізму».
Алесь Наваборскі belsat.eu
