Улады прыдумалі, як пазбегнуць нястачы бульбы ды іншай гародніны, што сталася сёлета: абавязалі крамы «забяспечыць наяўнасць плодаагародніннай прадукцыі ў міжсезонны перыяд». Іначай – адміністратыўная адказнасць. Бізнесовец Аляксандр Кныровіч мяркуе, што гандаль будзе ратавацца імпартам.
«Антыдэфіцытны» ўказ 11 чэрвеня падпісаў Аляксандр Лукашэнка. Дакумент дае права гандлёвым сеткам браць ільготныя крэдыты пад 3 % гадавых, каб авансам заплаціць за яшчэ не вырашчаную гародніну – бульбу, капусту, моркву, буракі, цыбулю – і яблыкі, што маюць быць у гандлі ў міжсезонны перыяд.
Для бульбы, морквы і буракоў гэта час з 15 лістапада да 31 траўня, для капусты, цыбулі і яблыкаў – з 15 лістапада да 30 красавіка.
Крэдыты будуць выдаваць «Беларусбанк» і «Белаграпрамбанк». Яны атрымаюць кампенсацыю з бюджэту, роўную стаўцы рэфінансавання, цяпер гэта 9,5 %.
Указ таксама абавязвае пастаўнікоў і крамы забяспечыць наяўнасць гэтай гародніны і яблыкаў у міжсезонны перыяд. Іначай – «адказнасць у адпаведнасці з заканадаўчымі актамі».
Прадпрымальнік, вядоўца праграмы «Атмасфера» «Белсаце» Аляксандр Кныровіч мяркуе, што гандлёвыя сеткі скарыстаюцца магчымасцю ўзяць ільготны крэдыт для авансавых плацяжоў за гародніну. Кажа, тэхнічных перашкодаў няма. Аднак для крамаў будзе загадкаю ці нават сюрпрызам кошты харчоў, якія з'явяцца з новым ураджаем.
«Атрымліваецца, што нашыя раздробныя сеткі пачынаюць гуляць у ф’ючарсы, бо невядома, якая будзе цана на гэтую садавіну і гародніну праз паўгода», – зазначыў Кныровіч у эфіры «Студыі Белсат».
Бізнесовец уважае, што такія крэдыты – ускоснае дзяржаўнае падтрыманне калгасаў, якія і так небагатыя, а праз рэгуляванне коштаў зусім засталіся без грошай:
,,«Няма ніякай эканамічнай мэтазгоднасці, акрамя таго, што гэта зноў укід грошай у сельскую гаспадарку, якая ўжо зжэрла некалькі дзясяткаў мільярдаў долараў. Трэба разумець, што за ўсе трыццаць гадоў кіравання Лукашэнкі ён туды, як у прорву, выкінуў кучу грошай».
Схему, прапанаваную ўладамі, каб пазбегнуць дэфіцыту харчоў, Кныровіч назваў «дзіўным метадам»:
«Гэта будзе потым у падручніках эканомікі, бо гэта нешта новае. Але ў тым раздзеле, як нельга рабіць, бо гэта кепска».
Прадпрымальнік высунуў іншую ідэю: продаж сельгаспрадпрыемстваў і свабоднае цэнаўтварэнне. Тады, запэўнівае, ніякай нястачы не будзе:
«Дайце людзям нармальна працаваць са свабоднымі коштамі, свабодным цэнаўтварэннем і свабоднымі заробкамі. Самы просты метад – прыватызацыя сельскагаспадарчых прадпрыемстваў».

Кныровіч таксама адзначыў, што за ільготныя крэдыты, якія крамы будуць браць для аграпрамысловасці, заплацяць беларусы:
,,«Гэта будзе кампенсаваць бюджэт. А гэта азначае, што заплацяць наўпрост беларусы, бо няма ніякіх іншых сродкаў у бюджэце, акрамя тых, што прынеслі ў выглядзе падаткаў звычайныя беларусы, таму гэта ўсё зноў ператвараецца ў выманне грошай з гаманцоў беларусаў».
Пры гэтым не факт, што прапанаваныя ўладамі захады спрацуюць:
«Чыноўнікі справаздачацца, што пасеялі бульбы на 15 % больш, але ў нас зменшыўся ўраджай бульбы на 30 %. Да таго ж адбыліся замаразкі. Мы не ведаем, які будзе ўраджай бульбы, цыбулі ды іншага. Таму гэта вельмі вялікае пытанне, ці будзе ў крамах менавіта беларускае».
Крамам, каб пазбегнуць пакарання за дэфіцыт харчоў, давядзецца гандляваць імпартам, кажа Кныровіч. Пагатоў сёлета ўрад дазволіў завозіць бульбу, цыбулю, капусту і яблыкі з «несяброўскіх краінаў», у тым ліку – усе дзяржавы Еўразвязу.
Сцяпан Кубік belsat.eu