Сёння ў Ватыкане адкрыецца канклаў, на якім 133 кардыналы выберуць новага Папу: у сярэдзіне дня яны накіруюцца ў Апостальскі палац, з якога ўрачыста пройдуць у Сікстынскую капэлу. Дзверы зачыняцца і пройдзе першае галасаванне. Якая абстаноўка ў Рыме і Ватыкане перад канклавам і хто з кардыналаў спадзяецца, што выберуць не яго, – у рэпартажы «Белсату».
Рым перапоўнены людзьмі: гэты год у Каталіцкім Касцёле – юбілейны, і таму, незалежна ад пахавання Папы Францішка і абрання новага пантыфіка, у італьянскай сталіцы тысячы паломнікаў з усяго свету. Рух іхных калонаў па Вія-дэлля-Канчыльяц’ёнэ (вуліца ад Тыбру да сабора Св. Пятра) рэгулююць валанцёры, яны ж дзяжураць у каланадзе Бэрніні і ўнутры сабору Св. Пятра. Маршрут руху ў саборы даволі заблытаны, і нярэдка валанцёрам даводзіцца суцяшаць пілігрымаў сталага веку, якія ў роспачы не могуць знайсці правільнага ўваходу або выхаду. Але, суцяшаючы, іх усё ж накіроўваюць у іншы бок і цярпліва тлумачаць дарогу.
Трапіць на плошчу і ў сабор нескладана, чэргі рухаюцца даволі хутка. Група турыстаў, паднімаючыся па прыступках у сабор Св. Пятра, раптам спыняецца: экскурсаводка ўбачыла, што я фатаграфую тую самую трубу над Сікстынскай капэлай, і звярнула ўвагу турыстаў на гэты прадмет, з якога ўжо на наступны дзень пойдзе першы дым. Як кажа гід, паводле логікі і паводле традыцыі дым будзе чорным.
Сабор рыхтуюць да імшы ў інтэнцыі абрання пантыфіка, якую заўсёды служаць раніцаю ў дзень адкрыцця канклаву. Пластыкавыя крэслы для вернікаў, зручнейшыя, абабітыя чырвоным крэслы для кардыналаў, замена свечак на алтары, вакол якога ездзіць вялікая машына для мыцця падлогі. Наведнікаў, якія падняліся з ватыканскіх гротаў, дзе пахаваныя шмат якія Папы, просяць не затрымлівацца – усе здымаюць гэтую машыну.
У ватыканскіх крамах чакана не праціснуцца. У кнігарні сярод іншага прадаюць выданні 1950-х на расейскай мове: Тамаш Кемпійскі, Псалтыр, трэбнікі. Непадалёк ляжыць стос «Annuario Pontificio» – Папскага штогодніку, статыстычнага зборніку Каталіцкага Касцёлу: у ім ёсць інфармацыя пра ўсе дыяцэзіі і ўсіх біскупаў. Пачынаючы з рымскага. Паколькі штогоднік друкавалі на пачатку года, у ім яшчэ значыцца біскуп Рыму Францішак. Але людзі купляюць не кнігі, а сувеніры з нябожчыкам Папам.
Па заканчэнні апошняй генеральнай кангрэгацыі з'яўляюцца кардыналы. Яны паводзяцца па-рознаму: хтосьці сядае ў аўтамабіль і як мага хутчэй з'язджае праз бакавы выхад паўз журналістаў і турыстаў, а хтосьці ідзе праз плошчу.
Арцыбіскуп Алжыру кардынал Жан-Поль Вэско (Jean-Paul Vesco) мімаволі сабраў вакол сябе не толькі тых, хто жадаў добраславення, але і імправізаваную прэс-канферэнцыю. Спрытна абыходзячы вострыя пытанні і часта смеючыся, ён, здавалася, ужо і сам быў не рады, што так ахвотна добраслаўляў усіх ахвочых, чым прыцягнуў увагу турыстаў і журналістаў.
Паколькі кардыналаў больш за 250, а права голасу маюць 133, шмат каго не ведаюць у твар. Лацінаамерыканцы спадзяваліся, што гэты прэлат паходзіць з іхнага кантыненту. «Зрабі сэлфі, раптам гэта будучы Папа!» – угаворвала кагосьці жанчына ў мяне за плячыма. Перада мною стаяў кардынал і, як знарок, са смехам адказваў журналісту, ці не ён будзе наступным Папам: «Спадзяюся, не. Не, вядома, не».
Зрэшты, выключаць нельга любога выніку канклаву, часам самых непрадказальных выбараў на свеце. Таму кардыналу Вэско прыйшлося яшчэ нейкі час добраслаўляць людзей, фатаграфавацца і адбівацца ад журналістаў. Ён паўтарыў, што наўрад ці будзе абраны Францішак II, бо Касцёл пасля страсення мае патрэбу ў спакоі.
Заадно іерарх выказаў радасць ад таго, што кардыналы ўжо здалі свае тэлефоны і атрымаюць іх толькі пасля канклаву. «Мы ўсе маем патрэбу ў цішыні», – сказаў кардынал Вэско і нарэшце пазбыўся ўвагі прэсы.
Паблізу Ватыкану месцяцца дзве вядомыя касцельныя крамы: «Euroclero» і «Mancinelli Clero». У першай былі толькі нешматлікія турысты і святары, а ў другой толькі журналісты. Да папскага краўца Раньера Манчынэллі пастаянна прыходзяць з розных тэлеканалаў, і ён чарговы раз пераказвае, што Францішак любіў тонкія і танныя сутаны, катэгарычна не жадаючы традыцыйна вышытага герба ў нізе пояса, а Бэнэдыкт XVI аддаваў перавагу зграбным якасным сутанам з шчыльнейшага матэрыялу, таму што мёрз.
Гэтым разам Манчынэллі даводзіцца размаўляць па-англійску, і відаць, што гэта для яго не такая лёгкая задача. Ён паказвае пілеолюсы (яны ж дзукета або піускі – традыцыйныя маленькія шапачкі каталіцкага духавенства): чорная для святара, малінавая для біскупа, чырвоная для кардынала. Журналістка блытаецца: «А дзе ж папская?» Кравец паўтарае зноў: «На жаль, усе папскія скончыліся».
Але потым аказваецца, што адна яшчэ засталася, яна ляжыць на вітрыне. Папскую белую шапачку прыносяць, і цяпер камплект сабраны. Адначасова скончыліся і пытанні, пажылы кравец з палёгкай пазуе аператарам за прылаўкам і ў руху. Напэўна, не толькі кардыналы выдыхнуць пасля абрання пантыфіка.
,,У адрозненне ад плошчы Св. Пятра і невялікай крамы пастаўніка Яго Святасці, на плошчы перад базілікай Санта-Марыя-Маджорэ людзей практычна няма. Жменька турыстаў сядзіць на фантане, група святароў абмяркоўвае нейкія свае справы ўбаку. Святыня, у якой пахаваны Папа Францішак, аперазаная агароджай: ля яе павінна стаяць чарга на ўваход. Але чаргі няма, і рамкі ўдаецца прайсці літаральна за хвіліну.
Да магілы Францішка стаіць кароценькая чарга, літаральна з дзясятак асобаў. Па баках ад нішы з надмагільнай плітой стаяць паліцыянты. Яны ўвесь час паўтараюць: «Don't stop, please» («Калі ласка, не затрымлівайцеся») – і паказваюць рукой, што трэба праходзіць і не спыняцца даўжэй, чым на адно фота. Паколькі агароджы ідуць дугой, паліцыянты махаюць і тым, хто імкнецца спыніцца там. Жменя тых, хто моліцца, трымаецца далей. Адна жанчына стаіць на каленях насупраць нішы, за суседняй калонай выцірае слёзы мужчына.
Як і ў саборы Св. Пятра, незразумела, колькі з тых, хто сабраўся, турысты, а колькі – паломнікі. У куце каля алтара стаіць згорнуты ўмбракулюм, вялікі традыцыйны жоўта-чырвоны парасон, адзін з сімвалаў перыяду «Sede Vacante», які звычайна ёсць таксама ў папскіх базіліках. Ён не прыцягвае ўвагі навакольных.
Раніцай 7 траўня народ падцягваецца да плошчы Св. Пятра ў надзеі трапіць у сабор на імшу з кардыналамі, але ўдаецца гэта няшмат каму. Ды і на плошчу пускаюць не ўсіх. Гэтак, група журналістаў сумуе ўбаку ад аднаго з уваходаў, на прыступках Кангрэгацыі веравучэння. У каланадзе сядзіць пажылы мужчына з таблічкай «Амбасада Югаславіі», але ўсе праходзяць міма.
Дэкан калегіі кардыналаў Джаванні Батыста Рэ кіруе ўжо другім канклавам (але ў Сікстынскую капэлу не ўвойдзе, бо яму за дзевяноста). У гаміліі кардынал сказаў, што абранне Папы – гэта «не проста чаргаванне персонаў, але гэта кожны раз вяртанне апостала Пятра». Ён завяршыў казань заклікам, дзеля якога і праводзіцца імша ў інтэнцыі абрання пантыфіка: «Памолімся ж аб тым, каб Святы Дух, які падараваў нам за апошняе стагоддзе цэлы шэраг сапраўды святых і вялікіх Папаў, падарыў нам новага Папу даспадобы Богу, дзеля дабра Касцёлу і чалавецтва. Памолімся, каб Бог падарыў Касцёлу Папу, які найлепшым чынам здолее абудзіць сумленне ўсіх людзей і маральна-духоўныя сілы сучаснага грамадства, якое адзначанае вялікім тэхнічным прагрэсам, але ўсё больш забывае пра Бога».
Журналісты здымаюць адно аднаго, турысты змешваюцца з паломнікамі, над плошчаю плывуць цёмныя хмары. У першы дзень канклаву ў Рыме абяцаюць навальніцу.
Іван Аляксееў / ІР belsat.eu
