Аляксандр Лукашэнка 27 лютага даў інтэрв’ю блогеру Мар’ё Нофалу. Звязаны з Іланам Маскам блогер і прадпрымальнік з сумнеўнаю рэпутацыяй вядзе папулярнае аўдыяшоу на платформе X і нядаўна паразмаўляў з іншым прарасейскім кіраўніком еўрапейскай дзяржавы.
Ананімны Telegram-канал «Пул первого», які выконвае функцыі прэс-службы Аляксандра Лукашэнкі, раніцаю 27 лютага анансаваў інтэрв’ю Лукашэнкі блогеру Мар’ё Нофалу. Гэтую размову падалі як «экс(Х)перимент» – з намёкам на папулярнасць Нофала на платформе X (былы Twitter). Размова, паводле «Пула», трывала паўтары гадзіны.
У выніку Нофал сказаў дзяржаўнай газеце «СБ. Беларусь сегодня», што замежныя журналісты няправільна размаўлялі з Лукашэнкам, а калі б часцей слухалі яго, «мы б не аказаліся сёння ў сітуацыі канфлікту». Нофал заклікаў «не дзяліць свет на чорнае і белае». Выказаў упэўненасць, што Лукашэнка «напраўду хоча міру».
Хто такі Мар'ё Нофал? «Крыптабро», «крыніца навінаў для Маска» і прадавец сокавыціскалкі, для якой трэба купляць выціснуты сок
Нофал – 30-гадовы грамадзянін Аўстраліі, жыве ў Дубаі. У 2012-м заснаваў групу кампаніяў «Athena», якая пачынала з продажу блэндараў і сокавыціскалак пад брэндам «Froothie». Затым, паспрабаваўшы сябе ў іншых кірунках, Нофал пайшоў у блокчэйн, крыптавалюты і NFT, онлайн-трэнінгі ў прадпрымальніцтве. Як казалі амерыканскаму «NBC News» асобы, якія працавалі з Нофалам, ён прагнуў славы, але не плаціў па даўгах, марнаваў грошы ў пошуках хуткага поспеху.
Былы паплечнік Нофала вінаваціў яго ў адмыванні грошай і ўхіленні ад падаткаў, аўстралійскі рэгулятар штрафаваў яго за зманлівую рэкламу, з ім не раз судзіліся, а з «Froothie» проста смяяліся: для сокавыціскалкі за 400 долараў трэба было купляць пакеты з гатовым сокам, з якіх сок можна было выціснуць і рукамі. Як і мноства «крыптабро» (як называюць у англамоўным свеце фанатаў крыптавалютаў), Нофал запусціў уласную крыптавалюту, якая імгненна абвалілася ў цане з 5 цэнтаў да 0,04 цэнта. Некаторыя лічаць ягоную крыптадзейнасць сінонімам махлярства.
Паводле «NBC News», Нофал накручваў сабе аўдыторыю ў X – тады яшчэ Twitter – тысячаю фальшывых акаўнтаў, якія стваралі ўяўную папулярнасць прадпрымальніка. Урэшце ён заняўся падкастамі. На платформе «Clubhouse» сабраў аўдыторыю 50 тысячаў чалавек (што было нямала для новай на той момант платформы), але неўзабаве быў заблакаваны з невядомай прычыны. Затым ён нарасціў актыўнасць на X, дзе пачаў называць сябе грамадзянскім журналістам і весці аўдыяшоу. Па-за X папулярнасць Нофала куды меншая: калі на Х ён мае больш за 2 млн чытачоў, то ў Instagram'е – толькі 100 тысяч падпісантаў, на YouTube – 22 тысячы.
На сайце ягонага шоу сцвярджаецца: «Ніякай упярэджанасці, ніякіх рэха-камераў». Ды спіс гасцей ягонага шоу сведчыць пра роўна адваротнае: Нофала цікавіць найперш атачэнне прэзідэнта Злучаных Штатаў Доналда Трампа, правыя і ўльтраправыя палітыкі, папулісты. У ліку ягоных гасцей – уладальнік X і цяперашні паплечнік Трампа, кіраўнік Дэпартаменту дзяржаўнай эфектыўнасці ЗША Ілан Маск, канспіролаг і дзейны міністр аховы здароўя ЗША Робэрт Кенэдзі – малодшы, дзейная дырэктарка амерыканскай выведкі Талсі Гэбард, паплечнік Трампа Вівэйк Рамасўамі (які быў меркаваным сукіраўніком дэпартаменту Маска, але з незразумелых прычынаў на пасаду не трапіў), экс-прэзідэнт Бразіліі Жаір Баўсанару, прэзідэнтка Вугоршчыны Каталін Новак (на той момант дзейная, цяпер былая), падазраваны ў гандлі людзьмі і згвалтаванні славуты жанчынаненавіснік Эндру Тэйт, амерыканскі тэлевядоўца Такер Карлсан (які ў сваю чаргу браў інтэрв’ю ва Уладзіміра Пуціна)… Размове з Лукашэнкам папярэднічала размова з прэм’ерам Славаччыны Робэртам Фіца.
Нофала часам называюць «пратэжэ Маска», але прамых доказаў іхнай блізкай сувязі не знаходзіцца. Нофал хваліць Маска, Маск за гэта хваліць Нофала, яны распаўсюджваюць аднолькавую дэзынфармацыю і заўзеюць за адных і тых жа дыктатараў. Нофала яшчэ паўтара года таму называлі «першаю крыніцаю навінаў пра Расею для Маска».
Навошта Лукашэнку Нофал і Нофалу Лукашэнка?
Гэта Маск хоча паслухаць Лукашэнку ці Лукашэнка хоча дагрукацца да Маска або Трампа? Гэта падмурак для ўгоды, пра якую пісаў «The New York Times» ці рыхтаванне візіту Маска ў Менск з «Тэслай» у падарунак? Палітычны аглядальнік Аляксандр Фрыдман сумняецца, што Лукашэнкам цікавяцца ў адміністрацыі Трампа:
,,«Я думаю, хутчэй за ўсё, з амерыканскага боку няма нейкіх мэсіджаў для Лукашэнкі. Гэта проста спроба з ягонага боку звярнуць на сябе ўвагу, давесці сваю пазіцыю Трампу ў найлепшым выпадку. Калі не Трампу, то прынамсі Маску».
Крок з Нофалам сапраўды крэатыўны, адзначае Фрыдман. Паводле яго, у Маска ёсць пэўны «пул блогераў», якіх ён чытае і рэпосціць, якія відавочна ўплываюць на ягоную думку. Госць Лукашэнкі якраз з такіх: Маск яго нямала цытаваў і рэпосціў. Імаверна, менавіта таму беларускі бок звярнуўся да Нофала, каб паказаць сябе ў добрым святле Маску ці Трампу.
Ці плаціў беларускі бок Нофалу, Фрыдман не бярэцца казаць. Але блогера маглі прывабіць тым, што Лукашэнка дэманстраваў сваю блізкасць да Пуціна, разважае Фрыдман:
,,«Прыехалі не як да нейкага кіраўніка беларускай дзяржавы. Не, гэта, я думаю, аўдыторыі блогера абсалютна нецікава. Прыехалі як да чалавека, блізкага да Пуціна. Таму і пытанні адпаведныя былі: як Пуцін за гэтым сочыць, як Пуцін гэта ацэньвае? Лукашэнка ў гэтым сэнсе толькі той, хто транслюе тое, як бачыць і лічыць Пуцін».
Гэта можа нават мець поспех, на Лукашэнку могуць звярнуць увагу ў Штатах, дапускае Фрыдман. Але цяпер для Амерыкі Лукашэнка – «не той узровень». З гледзішча Маска ці Трампа, няясна, хто такі Лукашэнка, каб звяртаць на яго ўвагу, несур’ёзная асоба. Дый у Нофала былі значна больш сур’ёзныя суразмоўцы, як Фіца і Баўсанару, значна больш цікавыя амерыканскай аўдыторыі. Цікавасць да Лукашэнкі – толькі як да набліжанага да Пуціна, які «распавядзе нам, як Пуцін глядзіць на тыя ці іншыя падзеі».
Поспех для беларускага боку ўжо ў тым, што інтэрв’ю было прыемнае для Лукашэнкі, адзначае Фрыдман: жорсткіх пытанняў не задавалі, далі магчымасць апавесці ўсё, што той лічыць патрэбным на важныя для сябе тэмы.
Алесь Наваборскі belsat.eu
