На 79-й сесіі Генеральнай асамблеі ААН, на 35-ым пленарным паседжанні Трэцяга камітэту, Анаіс Марэн выступіла са сваім апошнім дакладам у якасці адмысловай спавяшчальніцы ААН пра становішча з правамі чалавека ў Беларусі.
Як адзначае праваабарончы цэнтр «Вясна», на пленарным паседжанні шмат якія краіны, у тым ліку Ліхтэнштэйн, Літва (ад імя краінаў Балтыі і Паўночнай Еўропы), Швейцарыя, Украіна, ЗША, Вялікая Брытанія, Канада, Нямеччына, Чэхія ды Ірландыя, падзякавалі адмысловай спавяшчальніцы за ейную працу. З крытыкай яе выступіла толькі Бурундзі.
У сваім выступе Анаіс Марэн адзначыла, што з моманту ейнага прызначэння ў 2018 годзе становішча з правамі чалавека ў Беларусі пагаршаецца, а пасля выбараў 2020 года «беларусы сутыкнуліся з рэпрэсіямі ў беспрэцэдэнтным маштабе інтэнсіўнасці».
«Рада правоў чалавека зацвердзіла дадатковы мандат для прыцягнення вінаватых да адказнасці. Беларускі ўрад адрэагаваў, аспрэчваючы легітымнасць абодвух мандатаў, сказіўшы пры гэтым нагоду існавання шэрагу механізмаў ААН. Замест таго, каб выконваць абавязкі, урад дэнансаваў міжнародныя дамовы, якія ён уважаў за нязручныя», – заявіла яна.
Марэн адзначыла, што на рэгіянальным узроўні дзяржавы – удзельніцы АБСЕ двойчы з 2020 года прыводзілі ў дзеянне Маскоўскі механізм для разгляду становішча з правамі чалавека ў Беларусі. А сёлета для расследавання канкрэтных парушэнняў у дачыненні палітвязняў быў выкарыстаны яшчэ і Венскі механізм АБСЕ.
«Улады сцвярджаюць, што такая пастаянная ўвага да Беларусі выцякала б на міжнародных пляцоўках з законаў, якія ёсць злоўжываннямі, канкрэтна накіраванымі на тое, каб падарваць легітымнасць ураду Беларусі. Аднак Беларусь – не ахвяра падвойных стандартаў. У яе склалася рэпутацыя асноўнага парушальніка правоў чалавека», – сказала адмысловая спавяшчальніца ААН.
Яна падкрэсліла, што цэлы шэраг пытанняў з правамі чалавека ў Беларусі носіць сістэматычны характар і працягваецца цягам дзесяцігоддзяў:
«Глыбока шкадую, што нягледзячы на ўсе мае намаганні, у Беларусі працягваюцца беспакаранасць і сур’ёзныя парушэнні правоў чалавека. І некаторыя палітвязні былі вызваленыя раней зыходзячы з гуманітарных меркаванняў, аднак нікому не ўдалося дамагчыся абароны, вінаватыя дагэтуль не былі прыцягнутыя да адказнасці за гэтыя злачынствы, сотні ахвяраў парушэнняў правоў чалавека застаюцца ў турме, і штодня асуджаюцца новыя. Але я не страціла надзеі, што гэтая сітуацыя калі-небудзь спыніцца. І таксама спыніцца беспакаранасць за парушэнні. Мы не павінны падвесці беларусаў».
На паседжанні 57-й сесіі Рады правоў чалавека ААН 11 кастрычніка быў прызначаны новы адмысловы спавяшчальнік у справах правоў чалавека ў Беларусі. Гэтую пасаду заняў Нілс Муйжніекс, эксперт у галіне абароны правоў чалавека з 25-гадовым досведам. Ён займаў пасаду камісара ў справах правоў чалавека ў Радзе Еўропы, узначальваў рэгіянальнае прадстаўніцтва «Amnesty International» у Еўропе і супрацоўнічаў з беларускімі праваабаронцамі.
Адмысловы спавяшчальнік ААН праводзіць незалежны маніторынг таго, што адбываецца з правамі чалавека ў нашай краіне, рэгулярна рыхтуе рэкамендацыі для паляпшэння сітуацыі ды адсочвае выкананне міжнародных абавязанняў Рэспублікі Беларусь у галіне правоў чалавека.
Якуб Хруст belsat.eu
