#ВЯЛІКДЗЕНЬ

Раскладаем па паліцах галоўныя падзеі апошніх сямі дзён.

Яшчэ ў сярэдзіне мінулага стагоддзя Вялікдзень у Беларусі святкавалі інакш. Не лепей, не горай – проста інакш. Модных булак, пазалочаных яек ды інстаграмных кошыкаў яшчэ не было, але былі свае адметныя рытуалы рыхтавання да свята, новыя хусткі, якімі хваліліся, святочныя песні і традыцыі, перадаваныя з пакалення ў пакаленне. У вёсках – яшчэ болей. Там Вялікдзень быў не проста рэлігійнаю датаю. Гэта было галоўнае свята, да якога пачыналі рыхтавацца яшчэ з зімы. «Белсат» старанна сабраў велікодныя ўспаміны нашых бабуль і дзядуляў ды бацькоў з розных куткоў Беларусі, каб і мы не забыліся.

Святы набываюць у эміграцыі асаблівы сэнс. Часта яны – напамін пра дом, нітачка, якая працягвае звязваць з радзімай і традыцыямі продкаў. Некаму святочныя дні ў календары і рыхтаванне да іх дапамагаюць не ўпасці ў дэпрэсію. А хтосьці пачаў па-сапраўднаму адзначаць пэўныя даты якраз за мяжою. Набліжаецца Вялікдзень. Як яго адзначаюць у эміграцыі? Ці змянілася штосьці ў параўнанні з тым, як было ўдома? Апавядаюць беларусы замежжа.

Дзе за мяжой адсвяткаваць галоўнае свята хрысціянаў – Вялікдзень, разам «са сваімі» – з беларусамі і на роднай мове? Сабралі анонсы ўрачыстасцяў у розных краінах і суполках асноўных хрысціянскіх канфесіяў.

Хрысціянскі свет рыхтуецца да Вялікадня – найбольш шанаванага свята. У гэтую нядзелю вернікі згадаюць пра ўваскрашэнне Ісуса Хрыста. Але вялікае сімвалічнае значэнне мае ўвесь тыдзень напярэдадні.

Перад Вялікаднем у беларускіх крамах традыцыйна з’яўляецца святочная выпечка, падпісаная на цэнніках як «кулічы». Сёлета нават «дубайскія» ёсць. «Кулічы» таксама асвячаюць у праваслаўных цэрквах. Гэтае слова можна пачуць як у шараговых размовах беларусаў, так і ўбачыць у медыях, у тым ліку – недзяржаўных. Аднак мовазнаўцы, гісторыкі і іншыя адмыслоўцы ў народнай культуры кажуць адназначна – слова «куліч» у беларускай мове няма, гэта русізм. У нашай краіне велікодную выпечку ніколі так не называлі. Разбіраемся, як да нас прыйшлі «кулічы» і як называць іх правільна.