Нельга выключаць, што зараз Міжнародны крымінальны суд выдасць ордар на арышт самаабвешчанага прэзідэнта і некаторых ягоных паплечнікаў.
НАУ паведаміла пра перадачу ў Гаагскі трыбунал дакументаў пра злачынствы супраць чалавечнасці, здзейсненыя Аляксандрам Лукашэнкам у дачыненні беларусаў.
Літоўскі ўрад звярнуўся да пракурора Міжнароднага крымінальнага суда на просьбу НАУ і на падставе матэрыялаў, сабраных арганізацыяй на чале з Паўлам Латушкам.
«Гэты дзень увойдзе ў гісторыю Беларусі, бо зроблены першы і на сёння найважнейшы крок на шляху дасягнення справядлівасці для беларускага народу, для соцень тысячаў ахвяраў злачынстваў супраць чалавечнасці, што здзяйсняюць дыктатар Лукашэнка і ягоныя памагатыя», – пракаментаваў старшыня Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, намеснік кіраўніцы Аб’яднанага пераходнага кабінету Павел Латушка.
Гэтыя дакументы НАУ рыхтавала з леташняга красавіка. Частка злачынстваў, што закідаюць Лукашэнку, мае трансмежны характар, бо здзяйсняецца не толькі на тэрыторыі Беларусі, але і ў краінах – удзельніцах Рымскага статуту.
Матэрыялы былі перададзеныя Міністэрству юстыцыі Літвы, там доказы палічылі абгрунтаванымі, дапоўнілі пакет дакументаў міжнароднай экспертызай і перадалі ўсё гэта ў Міжнародны крымінальны суд.
Гэта прэцэдэнт: упершыню ў гісторыі трыбуналу дзяржава – удзельніца Рымскага статуту заяўляе пра злачынствы, здзейсненыя ў краіне, што не далучылася да статуту.
Злачынствы, у якіх абвінавачваюцца цяперашнія ўлады, – дэпартацыя, пераслед беларусаў у выгнанні і «іншыя негуманныя акты аналагічнай цяжкасці».
«Рэжым Лукашэнкі змусіў цывільнае насельніцтва пакінуць тэрыторыю Беларусі, стварыўшы атмасферу страху і тэрору пры дапамозе негуманнага, жорсткага абыходжання, абыходжання, што прыніжае годнасць, пры дапамозе палітычна матываванага пазбаўлення волі, катаванняў, згвалтаванняў, забойстваў, пазбаўлення фундаментальных правоў і іншых злачынных дзеянняў», – растлумачылі ў НАУ.
Маштаб злачынстваў пацвярджае леташняя справаздача Парламенцкай асамблеі Рады Еўропы і сёлетняя справаздача Управы вярхоўнага камісара ААН у справе правоў чалавека, паводле якіх блізу 300 тысячаў беларусаў вымушаныя пакінуць радзіму.
«Бальшыня ахвяраў дэпартацыі знаходзіцца ў Літве і Польшчы, з увагі на гэта асабліва важны аналагічны крок польскага боку, дзе знаходзіцца бальшыня ахвяраў», – упэўненыя ў Народным антыкрызісным упраўленні.
Другая група злачынстваў – пераслед беларусаў за мяжою. Тут і пагрозы жыццю і здароўю; пераслед сваякоў, якія засталіся ў Беларусі; пазбаўленне маёмасці; завочныя і палітычна матываваныя прысуды; пазбаўленне доступу да базавых дзяржаўных паслугаў; атака вызначанай групы асобаў з дыскрымінацыйных матываў; ужыванне мовы нянавісці.
,,«Лукашэнка і ягоныя паплечнікі будуць прыцягнутыя да адказнасці. Нам важнае падтрыманне як мага большай колькасці краінаў, каб адказнасць надышла як мага хутчэй. Мы ўпэўненыя, што гэта прывядзе да ордару на арышт Лукашэнкі».
Зрэшты крок Вільні, падобна, не стаўся сюрпрызам для цяперашніх уладаў Беларусі. Пра гэта можа сведчыць артыкул міністра замежных справаў Максіма Рыжанкова, апублікаваны 26 верасня сёлета. Той заклікаў Літву да сяброўства, адначасова абвінавачваючы суседнюю краіну ў падтрыманні «дзяржаўнага перавароту» ў Беларусі і «развязванні недальнабачнай гібрыднай вайны супраць беларускай дзяржавы і народу».
Нельга выключаць, што гэта была спроба замірыцца і адгаварыць Літву ад звароту ў трыбунал.
Яшчэ раней, 18 верасня, прэс-сакратарка Лукашэнкі Наталля Эйсмант «раскрыла закрытыя планы» дэмакратычных сілаў, традыцыйна называючы беларусаў у выгнанні «беглымі». Ужо тады яна казала пра пагрозу пераследу з боку Міжнароднага крымінальнага суда:
«Нашыя беглыя не знайшлі лепшага спосабу змагання з існай уладаю, акрамя як паспрабаваць разгарнуць расследаванне ў межах Міжнароднага крымінальнага суда. Яны арыентуюць Захад, проста поўзаюць, просяць, умольваюць прыцягнуць прэзідэнта Беларусі да адказнасці, як расейскага лідара. Раней нагодаю яны намагаліся зрабіць сітуацыі з нібыта скрадзенымі дзецьмі, якім мы насамрэч дапамагалі, аздараўлівалі і, натуральна, вярталі дадому. Цяпер новая тэма: нібыта мы выкінулі беглых на Захад».
Адразу Эйсмант акрэсліла лінію абароны: маўляў, «ніхто нікога не выганяў і не выкідваў».
«У нас нават камісія створаная для вяртання, менавіта для вяртання ў краіну. Мы прапаноўваем вярнуцца, людзі вяртаюцца. Не парушыў артыкулаў Крымінальнага кодэксу – даказвай і вяртайся. А тыя, хто не хоча, – гэта іхны выбар», – заявіла спікерка Лукашэнкі.
Сцяпан Кубік belsat.eu
