Раней лукашэнкаўская прапаганда працавала проста: Беларусь – найлепшая краіна для жыцця, а Лукашэнка вядзе народ у светлую будучыню. Цяпер жа прапагандысты актыўней зацікавіліся жыццём у заходніх краінах. Акурат перад выбарамі. Часцей за ўсё праўладныя медыі згадваюць суседнія Літву і Польшчу – маўляў, тыя без моцных кіраўнікоў зусім гібеюць. Пры гэтым узровень жыцця ў Польшчы вышэйшы за беларускі. На каго працуе прапаганда ў Беларусі і ці давярае ёй насельніцтва краіны, запыталі ў нашых экспертаў.
Паводле эканамістаў BEROC, сёлета ВУП Польшчы складае 23 тысячы долараў на душу насельніцтва. У Беларусі гэты паказнік утрая меншы.
«Прапаганда супраць Польшчы і таго, што адбываецца з яе эканомікай, ёсць класічным прыкладам маніпуляцыі частковай праўдай. Калі параўноўваюць толькі частковыя рэчы, напрыклад, колькі каштуе ацяпленне ў Беларусі і ў Польшчы, гэта можа выглядаць пераканаўча. Але калі параўноўваць заробак у Беларусі і ў Польшчы, то, можа быць, тое, што толькі што было пераканаўчым, атрымліваецца не такім пераканаўчым», – упэўнены старэйшы аналітык «MediaIQ» Паўлюк Быкоўскі.
Прапаганда закранае яшчэ адну балючую для рэжыму тэму – адток насельніцтва. Паводле сацыёлага Генадзя Коршунава, за апошнія чатыры гады краіну пакінулі каля шасцісот тысяч грамадзянаў. З экранаў праўладнага TV пераконваюць: за мяжой нашым суайчыннікам не радыя.
Масавая эміграцыя справакавала кадравы голад. На сённяшні дзень у краіне налічваецца больш як 170 тысяч вольных працоўных месцаў. Эксперт Павел Свярдлоў падкрэслівае, што акурат гэтым пытаннем улады не займаюцца, бо не могуць:
,,«Яны не спыняюць рэпрэсіяў, яны не могуць прапанаваць людзям канкурэнтных заробкаў. І ў выніку ім застаецца толькі другі шлях – гэта шлях ачарнення тых краінаў, суседніх найперш, у якія беларусы могуць з’ехаць».
Аднак нават прыхільнікі рэжыму не вераць таму, што кажуць у дзяржаўных СМІ. Гэта вынікае з даследавання «Chatham House»: у 2021-м толькі каля 40 адсоткаў электарату Лукашэнкі з даверам ставіліся да інфармацыі праўладных медыяў. Павел Свярдлоў не здзіўлены:
«Турам і Азаронкам вераць, людзі, мне здаецца, чым у іх горшы ўзровень жыцця, чым у іх горшая адукацыя, чым у іх увогуле менш выбару ўласнага. Такія людзі, можа, нават хочуць, каб прапаганда іх падманвала, каб яны атрымлівалі з прапаганды пацвярджэнне, што ўсё ж такі яны маюць рацыю».
Лягчэй трапляюць у пастку прапаганды спажыўцы тэлевізійнага кантэнту. Паводле Цэнтру новых ідэяў, інфармацыі праўладнага тэлебачання давяраюць ад 20 да 25 адсоткаў гледачоў.
,,«Чалавек – істота палітычная. Нам важна разумець, што мы належым да пэўнай групы. Калі вы сумняваецеся, вы самі ўразлівыя. Таму чалавек паступова аддаецца свайму асяроддзю. І тут – што пераможа, якое асяроддзе яму ўдалося стварыць вакол сябе», – тлумачыць PR-спецыялістка, медыяэкспертка Ганна Мірочнік.
Зрэшты, пад дзеянне лукашэнкаўскай прапаганды трапляюць не толькі суайчыннікі. Польскі актор Ярослаў Якімовіч наведаў Беларусь і падзяліўся ўражаннямі ад падарожжа ў сацыяльных сетках. На ягоную думку, нагодаў, каб скардзіцца на ўлады, у беларусаў няма. МЗС Польшчы асудзіла выказванні гэтай творчай асобы. Цяпер хвалебныя пасты Якімовіч выдаліў.
Падрабязней глядзіце ў сюжэце:
Кацярына Гардзеева, «Белсат»
