Палітычныя сілы аб’ядналіся і дамовіліся пра супрацу і механізмы развязання праблемаў, а таксама пра супольныя пазіцыі ў некаторых пытаннях. Стратэгія дзеянняў да прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі ўсё яшчэ не гатовая. Святлана Ціханоўская – лідарка, абраная ўсяго толькі трыма структурамі. Такімі бачыць вынікі канферэнцыі “Новая Беларусь” кіраўнік “Агенцтва еўраатлантычнай супрацы” і былы дыпламат Валерый Кавалеўскі, пра што ён і распавёў “Белсату”.
Агулам канферэнцыю Валерый Кавалеўскі лічыць вельмі паспяховым мерапрыемствам, на якім адбылося шмат важных сустрэчаў:
«Гэта і беларускія нашыя партнёры, гэта і замежныя дыпламаты, якія наведалі канферэнцыю. Так што для мяне ў гэты момант, калі толькі становіцца на ногі новая ініцыятыва, было важна скарыстаць такую магчымасць».
Паводле палітыка, вельмі добрым паказнікам канферэнцыі можна назваць і колькасць удзельнікаў – каля трохсот чалавек. Але былі і мінусы:
,,«Я не заўсёды чуў адказы, якія прасіліся, і не на ўсе пытанні былі адказы: якой стратэгія будзе ў 2025 годзе, напрыклад. Мы пачулі толькі рамачны падыход, нават не стратэгію да выбараў, і пакуль не ясна, наколькі яна будзе эфектыўнай і дзейснай».
Валерый Кавалеўскі падкрэслівае, што праз гэта губляецца каштоўны час, каб падрыхтавацца і паспець зрабіць важныя і ўплывовыя крокі, каб не дазволіць Лукашэнку рэалізаваць уласны сцэнар правядзення наступных выбараў. Таму і новую платформу, якую прэзентавалі на канферэнцыі, экс-дыпламат ацэньвае як «рамкі, якія не прадугледжваюць нейкіх канкрэтных дзеянняў», і сама стратэгія выглядае пасіўнай.
Прапанову Паўла Латушкі прыйсці на выбары і прагаласаваць супраць усіх кандыдатаў Валерый Кавалеўскі не лічыць новай і падкрэслівае, што пры ранейшай яе рэалізацыі мабілізаваць людзей не ўдалося.
«Я думаю, што калі б ужо дэмакратычныя сілы хацелі распрацаваць штосьці, ці яны бяруць паўзу для таго, каб яшчэ працягнуць абмеркаванне, – гэта тое, што я чуў на паседжаннях Каардынацыйнай рады, што яны гатовыя яшчэ абмяркоўваць і гатовыя ўзяць тыдні і месяцы на гэтае абмеркаванне, – то прынамсі хацелася б бачыць, што гэтае абмеркаванне прывядзе да прыняцця рашэнняў, якія будуць пра дзеянні, а не проста пра агульную пазіцыю і камунікацыі».
Аднак палітык не траціць надзеі на тое, што ўсё можа рэзка змяніцца, і падкрэслівае: у гэта трэба ўкласці як мага больш намаганняў і часу, а таксама падумаць разам, якія дзеянні сапраўды патрэбныя. Выбары 2025 года ён называе самай галоўнай электаральнай кампаніяй пасля 2020-га, таму неабходна даводзіць сваю рэлевантнасць, паказваць, што дэмакратычныя сілы – сапраўды важная і патрэбная структура ў барацьбе з дыктатурай.
На канферэнцыі было дамоўлена пакінуць Святлану Ціханоўскую лідаркай свабоднай Беларусі да першых выбараў пасля перамогі дэмакратыі ў нашай краіне. Валерый Кавалеўскі называе такое рашэнне не агульным і акцэнтуе ўвагу на тым, што гэты дакумент быў падпісаны толькі трыма палітычнымі структурамі (Офісам Святланы Ціханоўскай, Аб’яднаным пераходным кабінетам і Каардынацыйнай радай) і ён не ёсць дакументам усяго дэмакратычнага руху.
«Я не думаю, што ў дэмакратычным руху гатовыя пайсці на тое, каб пагадзіцца з такой формулай, прынамсі гэта дакладна патрабавала б абмеркавання. Дэмакратыя прадугледжвае, што мандат палітыкаў, кіраўнікоў, лідараў перыядычна пацвярджаецца. Дзесьці гэта два гады, як у ЗША ў Палаце прадстаўнікоў, дзесьці гэта чатыры, пяць, сем гадоў», – тлумачыць палітык і зазначае: не павінна быць пажыццёвага мандату.
Кансалідацыі і агульнай пазіцыі паміж дэмакратычнымі сіламі, медыямі і грамадзянскай супольнасцю Валерый Кавалеўскі не чакае і лічыць, што сам пратакол не нясе ў сабе такога пасылу, а наадварот паказвае неабходнасць дапрацоўвання.
Акрэсліў экс-дыпламат і сваю актуальную працу, называючы яе вельмі важнай і актуальнай менавіта цяпер, бо еўраатлантычная інтэграцыя для Беларусі важная сёння і застанецца важнай заўтра, таму трэба працаваць на абарону незалежнасці нашай краіны. Без гэтага не варта чакаць дэмакратыі і ўсіх тых перспектываў, якія не рэалізаваныя.
«Гэта будзе акцэнт на тым, каб працягваць працу над мабілізацыяй міжнароднай супольнасці для абароны інтарэсаў Беларусі як незалежнай, суверэннай і дэмакратычнай дзяржавы са сваёй нацыянальнай ідэнтычнасцю, якая ёсць часткай еўрапейскай сям’і. Гэта складаная праца, якая вымагае вельмі шмат фокусаў, якая вымагае і партнёрскіх дачыненняў з многімі структурамі ў грамадзянскай супольнасці на палітычным баку».
Адрозненне сваёй палітычнай структуры ад іншых у складзе дэмакратычнага руху Валерый Кавалеўскі бачыць найперш у галоўнай задачы: памяняць тое, як глядзяць партнёры і міжнародныя арганізацыі на Беларусь і сённяшнюю сітуацыю ў краіне, а таксама погляды саміх беларусаў на тое, што адбываецца. Ён падкрэслівае: вялікія і амбітныя мэты вымагаюць вялізарных высілкаў, таму падобных структураў павінна быць больш.
Марыя Голдстэйн, «Белсат»
