Масква і Пхеньян падрываюць сусветную архітэктуру бяспекі.
Расею вінавацяць у тым, што падчас абстрэлаў Украіны яна выкарыстоўвае балістычныя ракеты, што былі атрыманыя ад КНДР. Краіны Захаду вельмі занепакоеныя пастаўкамі паўночнакарэйскай зброі расейцам і лічаць, што гэта можа мець наступствы не толькі для сітуацыі ў Еўропе, але і ва ўсім свеце. Belsat.eu тлумачыць, што адбываецца і чаму гэта важна.
З абвінавачваннямі на адрас Крамля першымі выступілі Злучаныя Штаты. 4 студзеня, прадстаўнік Рады нацыянальнай бяспекі ЗША Джон Кірбі заявіў, што падчас абстрэлаў гарадоў Украіны 30 снежня і 2 студзеня Расея выкарыстала паўночнакарэйскія балістычныя ракеты.
Неўзабаве па тэме выказаліся ва Украіне. Было заяўлена, што падчас удару па Харкаву 2 студзеня (два чалавекі загінулі і 62 атрымалі раненні) расейцы запускалі ракеты замежнай вытворчасці. У харкаўскай пракуратуры патлумачылі: падчас даследавання абломкаў было выяўлена, што некаторыя парадкавыя нумары на ракетах былі выдаленыя, каб схаваць краіну-вытворцу. «Магчыма, гэта ракеты, якія Расеі дала Паўночная Карэя», – заявіў спікер пракуратуры Харкаўскай вобласці Дзмітрый Чубенка.
Дарадца кіраўніка Офісу прэзідэнта Украіны Міхаіл Падаляк выказаўся больш адназначна, заявіўшы, што ракеты былі менавіта паўночнакарэйскія.
На гэтым тыдні ў Белым доме заявілі, што Расея зноў выкарыстала ракеты з КНДР – цяпер падчас абстрэлу Украіны 6 студзеня.
Злучаныя Штаты маюць намер правесці паседжанне Рады Бяспекі ААН па гэтай тэме. Напярэдадні, ЗША, Вялікая Брытанія, Еўразвяз, Канада ды яшчэ некалькі дзясяткаў краінаў выступілі з сумеснай заявай, у якой асудзілі пастаўкі паўночнакарэйскіх ракетаў Расеі і іх выкарыстанне супраць Украіны.
,,«Мы глыбока заклапочаныя ў сувязі з наступствамі для бяспекі такой супрацы для Еўропы, Карэйскага паўвострава, Інда-Ціхаакіянскага рэгіёну і для ўсяго свету», – сказана ў заяве.
Агулам пастаўкі ракет асудзілі 47 дзяржаваў, у тым ліку Паўднёвая Карэя, Японія і Ізраіль.
Расея афіцыйна не пацвярджала выкарыстанне ракетаў з КНДР ва Украіне. Хаця вайсковая супраца Пхеньяну і Масквы не з’яўляецца сакрэтам. Вядома, што ў ліпені 2023 года ў Паўночную Карэю прылятаў міністр абароны РФ Сяргей Шайгу, а ў верасні ў Амурскай вобласці адбылася сустрэча Уладзіміра Пуціна і Кім Чэн Ына. Лічыцца, што тады як раз абмяркоўваліся пастаўкі паўночнакарэйскай зброі для расейскага войска. Паводле заходніх медыяў, восенню 2023 года Паўночная Карэя перадала Расеі больш за мільён артылерыйскіх снарадаў. Таксама былі звесткі аб пастаўках ракет, але толькі цяпер з’явіліся першыя сведчанні іх выкарыстання.
Звесткі Белага дому, высновы ўкраінскіх і заходніх вайсковых экспертаў указваюць на тое, што хутчэй за ўсё, 30 снежня і 2 студзеня Расея выкарыстоўвала паўночнакарэйскія балістычныя ракеты KN-23 і KN-24, створаныя ў 2019 годзе.
Паводле інфармацыі з адкрытых крыніцаў, максімальная далёкасць KN-23 – да 690 км. Баявая частка – 500 кг у версіі да 450 км і, верагодна, менш у максімальнай далёкасці. Каштуе адна ракета прыкладна $3 млн. Найбольш блізкі да KN-23 расейскі аналаг – гэта ракеты «Іскандэр». Максімальная далёкасць KN-24 складае да 410 км, баявая нагрузка – 400-500 кг. Кошт адной ракеты можа дасягаць $1,5 млн.
Украінскае выданне Defense Express дапускае, што КНДР магла таксама перадаць РФ ракеты Hwasong – аналаг савецкіх комплексаў «Скад» (Р-17). У залежнасці ад мадыфікацыі гэтыя ракеты маюць максімальную далёкасць ад 300 да 1000 км і баявую нагрузку ад 500 да 960 кг.
Выданне 38.North ацэньвае дакладнасць паўночнакарэйскіх ракет серыі KN у 100-200 метраў. Гэта досыць нізкая дакладнасць – той жа «Іскандэр», паводле афіцыйных звестак, мае адхіленне 20-30 метраў. Таму для кропкавых удараў, мяркуюць эксперты, KN няма сэнсу выкарыстоўваць.
,,«Расейцы будуць запускаць іх па гарадах, – тлумачыць галоўны рэдактар Defense Express Алег Каткоў у інтэрв’ю «Forbes». – Нельга сказаць, што гэтая ракета прыстасаваная для паражэння сапраўды важных цэляў. Але для тэрору насельніцтва – так».
Амерыканскі бок сцвярджае, што КНДР перадала РФ пускавыя ўстаноўкі і некалькі дзясяткаў ракет. Для масштабаў цяперашняй вайны лічба зусім невялікая: напрыклад, падчас масаваных абстрэлаў 29 снежня і 2 студзеня Расея кожны раз запускала каля сотні ракетаў розных тыпаў. Разам з тым, колькі ўсяго ракетаў КНДР мае і колькі гатовая перадаць Расеі – ніхто не ведае. Акрамя таго, паводле звестак ЗША, Расея плануе пастаўляць ракеты з Ірану.
Калі Масква будзе рэгулярна атрымліваць ракеты ад сваіх саюзнікаў, то для Украіны – гэта кепская навіна. Вядома, што запасы ракетаў у агрэсара абмежаваныя, як і здольнасці вайсковай прамысловасці гэтыя запасы папаўняць. Таму звычайна перыяды актывізацыі паветранай вайны змяняюцца перыядамі адноснага зацішша, падчас якога расейцы зноў назапашваюць рэзервы. За кошт паставак з КНДР і Ірану Расея здолее падтрымліваць больш высокую інтэнсіўнасць абстрэлаў.
Дакладнасць паўночнакарэйскіх ракетаў у гэтым сэнсе не мае вырашальнага значэння – самае галоўнае, што яны перагружаюць, «пераграваюць» сістэму супрацьпаветранай абароны Украіны. У ЗСУ яшчэ недастаткова заходніх зенітна-ракетных комплексаў, каб аднолькава эфектыўна абараняць усю тэрыторыю краіны. Таму чым больш агрэсар запускае ракетаў і чым больш кірункаў ахоплівае, тым ніжэй, імаверна, будзе працэнт збітых СПА цэляў (масаваныя абстрэлы 29 снежня, 2 і 8 студзеня гэта даказваюць).
Акрамя таго, важна, што Расея, хутчэй за ўсё, атрымлівае ад КНДР менавіта балістычныя ракеты – іх цяжэй знішчаць. У адрозненні ад крылатых ракетаў, балістычныя можна збіць толькі комплексамі «Patriot» і SAMP-T, якія ёсць ЗСУ ў вельмі абмежаванай колькасці.
Цікава, што наконт паставак Расеі паўночнакарэйскіх ракет больш кажуць на Захадзе, чым у самой Украіне, супраць якой гэтую зброю выкарыстоўваюць. Патлумачыць пільную ўвагу ЗША і іх саюзнікаў да гэтай праблемы не цяжка: пашырэнне вайсковай супрацы Масквы і Пхеньяну можа пацягнуць за сабой агульную эскалацыю напружання ў свеце.
Па-першае, Масква і Пхеньян такім чынам падрываюць сусветную архітэктуру бяспекі, бо дэманстратыўна парушаецца эмбарга на гандаль зброяй з КНДР. Санкцыі супраць Паўночнай Карэі былі ўведзены пасля 2006 года ў адказ на выпрабаванне ядравай зброі. То быў важны і досыць рэдкі прыклад адзінства міжнароднай супольнасці: санкцыі супраць Пхеньяну былі прынятыя на ўзроўні Рады бяспекі ААН, іх падтрымалі нават КНР і Расея.
,,«Свет адвярнуўся ад Расеі, прымусіўшы Пуціна прынізіцца і пайсці з працягнутай рукой да Паўночнай Карэі, каб працягнуць сваё незаконнае ўварванне. Паступаючы такім чынам, Расея парушыла шматлікія рэзалюцыі Рады бяспекі ААН і паставіла пад пагрозу бяспеку яшчэ аднаго рэгіёну свету. Гэта трэба спыніць цяпер. Разам з нашымі партнёрамі мы паклапоцімся аб тым, каб Паўночная Карэя заплаціла высокую цану за падтрымку Расеі», – заявіў міністр абароны Вялікай Брытаніі Грант Шэппс.
Па-другое, вайсковая супраца Расеі і КНДР, імаверна, мае ўзаемны характар: то бок Пхеньян не толькі экспартуе зброю, але і павінен нешта атрымліваць ад Масквы. «Мы пільна сочым за тым, што Расея дае КНДР у абмен на экспарт гэтай зброі», – гаворыцца ў сумеснай заяве, якую 9 студзеня падпісалі амаль паўсотні краінаў.
Паўночная Карэя ў першую чаргу зацікаўлена ў больш прасунутых вайсковых тэхналогіях, доступу да якіх праз санкцыі ў Пхеньяна не было. Магчыма, супраца ў гэтым кірунку ўжо ідзе: паводле звестак выведкі Паўднёвай Карэі, КНДР атрымала дапамогу ад Расеі для паспяховага запуску разведвальнага спадарожніка ў канцы лістапада 2023 года (папярэднія запускі Пхеньян праваліў). Краіны Захаду і Інда-Ціхаакіянскага рэгіёну запуск спадарожніка-шпіёна асудзілі, назваўшы гэта пагрозай міру і бяспекі.
Такім чынам, дзякуючы супрацы з Расеяй КНДР можа стаць больш магутнай у вайсковым плане і пагражаць Паўднёвай Карэі.
,,«Вайскова-тэхнічная супраца Масквы і Пхеньяна ⸺ гэта агульны выклік для Кіева і Сеула», – піша ў сваім артыкуле для выдання «Дзеркало тижня» украінская экспертка па пытаннях Усходняй Азіі Наталля Бутырская.
Паводле яе словаў, пасля нечаканага нападу «Хамасу» на Ізраіль паўднёвакарэйская ўлада пачала цалкам сур’ёзна разглядаць небяспеку аналагічнага сцэнара з боку КНДР.
У гэтым сэнсе пачатак 2024 году мусіць толькі павялічыць занепакоенасць Сеулу – і справа тут не толькі ў новых звестках аб супрацы КНДР і РФ. 5 студзеня адбыўся самы сур’ёзны за апошнія гады памежны інцыдэнт: з боку КНДР было выпушчана каля 200 снарадаў па паўднёвакарэйскіх выспах Пэнёндо і Ёнпхендо (на шчасце, ніхто не пацярпеў). Неўзабаве лідар КНДР Кім Чэн Ын праінспектаваў вайсковыя заводы і ў чарговы раз зрабіў шэраг агрэсіўных заяваў. Ён назваў Паўднёвую Карэю «найбольш варожай дзяржавай» і паабяцаў «без вагання пускаць у ход увесь арсенал сродкаў і сілаў, каб цалкам ператварыць Рэспубліку Карэя ў попел», калі Сеул паспрабуе пагражаць «суверэнітэту і бяспецы КНДР».
Глеб Нержын belsat.eu
