Тлумачыць Дзяніс Дудзінскі – шматгадовы вядоўца «Славянскага базару».
Арганізатары фестывалю «Славянскі базар» сёлета абяцалі «прыгожы канцэрт у рамках „саюзнай дзяржавы“, прысвечаны Вялікай Айчыннай вайне». Няўжо не абысціся без «победобесия» на «Славянскім базары»? «Белсат» спытаў колішняга вядоўцу фэсту Дзяніса Дудзінскага.
Шматгадовы вядоўца фестывалю «Славянскі базар» Дзяніс Дудзінскі разважае: фестываль даўно не належыць сам сабе. Гэта або рупар прапаганды, або дзяржаўны інструмент прасоўвання сваёй палітыкі. «Славянскі базар» – адлюстраванне таго, што адбываецца ў Беларусі. Але ў апошнія гады фэст ніяк не звязаны з конкурсам і музыкай – «гэта толькі палітыка».
А цяпер у Беларусі ці не кожны тыдзень дзесьці танкі, людзі ў вайсковай форме, «можем повторить», Хатынь і ўсё астатняе, адзначае Дудзінскі. Ён падкрэслівае, што гісторыю Другой сусветнай вайны трэба памятаць, але не так, як цяпер: выпінаюць тую вайну, калі ўсё кепска з эканомікай і сацыяльнай сферай, калі людзі злыя.
,,«Ім трэба кінуць хаця б такую костку: узгадаць, якія мы былі вялікія, – кажа Дудзінскі пра «победобесие». – Таму і „Славянскі базар“, вядома ж, не абышла гэтая сітуацыя. На „Славянскім базары“ штодня, штогадзіну, штохвіліну „Вставай, страна огромная“, „День Победы“. І людзі ў вайсковай форме вялі б усё гэта, была б іхная воля».
Пакуль, дадае Дудзінскі, улады яшчэ разумеюць, што вядоўцы ў вайсковай форме – гэта быў бы перагіб. Але не факт, што праз год-другі не станецца так.
Арганізатары хваляцца, што ў фэсце ўдзельнічаюць прадстаўнікі 42 краінаў, менавіта ў конкурсе – 22 краінаў. Ды асноўныя замежныя госці – расейскія артысты і тыя ўкраінскія, якія падтрымалі Расею. Гэдлайнер – расейскі спявак Алег Газманаў, які адкрыў фестываль песнямі «Русский мир» і «Вперед, Россия».
На думку Дудзінскага, расейскія артысты ўспрымаюць або хочуць успрымаць Беларусь як частку Расеі. Беларусь, мяркуе ён, страціла сваю самастойнасць: за якія паказнікі ні вазьміся, Беларусь – фактычна як частка Расеі.
Але той жа Газманаў, нагадвае журналіст, выступаў на «Славянскім базары» яшчэ ў пачатку 2010-х, яго запрашалі паводле прынцыпу «той не можа, гэты дарагі, дык хай будзе Газманаў, бо на бязрыб’і і рак рыба».
,,«Калі раней на гэтай сцэне выступалі сусветныя зоркі, то цяпер нават вось аднекуль дасталі Алега Газманава, здзьмулі з яго пыл, пясок з яго струсілі – і давай, Алег Газманаў!» – абураецца Дудзінскі.
Гэта прыніжальна для «Славянскага базару» і Беларусі, ды нават для Белоруссии, дадае ён.
За якія ганарары пагаджаюцца ўдзельнічаць у «Славянскім базары»? Экс-вядоўца фестывалю тлумачыць: гэта залежыць ад рангу і рэйтынгу артыста, а таксама ад лагістыкі.
Калі проста прыехаць і спець пару песень на адкрыцці, гэта каля 50 тысячаў еўраў. Але часцей «перахопліваюць» артыста, які выступае дзесьці побач. Выступаеш у Смаленску, потым яшчэ кудысьці побач паедзеш, дык заскачы на дзянёк у Віцебск, заробіш яшчэ 10–20–30 тысячаў еўраў. Або выступаеш у гэтыя дні ў Менску ці Віцебску – давай яшчэ на закрыцці «Базару» зайграеш. Калі ж удаецца завабіць якога-небудзь Філіпа Кіркорава, які напраўду можа прыносіць грошы арганізатарам, то яго будуць выкарыстоўваць напоўніцу: ён будзе і на закрыцці, і ў журы, і ў дзіцячым конкурсе, і потым яшчэ сольны канцэрт дасць. За такое можна і да 100 тысячаў еўраў прапанаваць.
Калі так пойдзе далей, то праз пару гадоў на «Славянскі базар» будуць прыязджаць толькі з Расеі і Казахстану?
Дудзінскі прапануе згадаць: у 1990-я прыязджалі зоркі сусветнага ўзроўню. І не толькі поп-музыкі – былі зоркі джазу, оперы, тэатру. А калі ў журы конкурсу сядзеў ажно Мішэль Легран, то здавалася, што Ала Пугачова ў журы – «ну, Пугачова і Пугачова». Калісьці на адкрыцці стаялі поплеч кіраўнікі Беларусі, Расеі і Украіны. Унутры конкурсаў даводзілася праводзіць дадатковыя конкурсы, бо была агромністая колькасць удзельнікаў, нават з Аўстраліі і Лацінскай Амерыкі прыязджалі. Раней «Базар» доўжыўся больш за тыдзень, у фестывалі была задзейнічаная ўся Віцебская вобласць, у Віцебску што-небудзь адбывалася 24 гадзіны на дзень.
Цяпер большасць еўрапейскіх краінаў адмаўляецца ад удзелу ў «Славянскім базары», нават Арменія сёлета не прыедзе. Паводле Дудзінскага, цяпер калі хтосьці з еўрапейскіх краінаў прыязджае на конкурс, дык гэта, хутчэй за ўсё, дзеці ці падапечныя эмігрантаў з Расеі. Затое можна сказаць: «Вось з Нямеччыны прыехалі, Нямеччына з намі». Насамрэч жа, усё сапраўды «скурчваецца да беларуска-расейскага міжсабойчыку», бо гэта ўжо пра палітыку.
На думку Дудзінскага, «Славянскі базар» мог быць выбітным фестывалем: яго рабілі цудоўныя людзі, ад рэжысёраў да працаўнікоў сцэны, якіх можна «хоць у Галівуд». Але прыходзяць «сур’ёзныя людзі з міністэрстваў» і кажуць, што «гэта не трэба, гэта прыбраць, гэта выкрасліць».
,,«Сыдзіце, прыбярыце дзяржаўнае са „Славянскага базару“, аддайце гэта ў прыватныя рукі! – заклікае Дудзінскі. – Вядома, у Беларусі гэта цяпер немагчыма».
Калі ж «людзі з міністэрстваў» сыдуць, «Славянскі базар» можа стаць не горшым за славуты фестываль у Сан-Рэма, перакананы тэлевядоўца.
Віталь Бабін, Алесь Наваборскі belsat.eu
