Разам з дахамі і дрэвамі ветрам зрывала і гнёзды буслоў.
Улады заявілі, што ўсім пацярпелым ад урагану беларусам дапамога аказаная, а вось у абаронцаў жывёлаў працы дагэтуль шмат. Большасць прыватных арганізацыяў, што дапамагалі ім у Беларусі да 2020 года, былі закрытыя. Акрамя ветэрынарных клінік, у краіне засталося ўсяго некалькі «дапамагатараў», што, як высветлілася, гэтымі днямі пасля стыхіі адчайна ратуюць буслоў – праз вялікія габарыты гэтым птушкам не пашанцавала больш за ўсіх астатніх.
У сярэдзіне ліпеня ў Беларусі ўсталявалася анамальная спякота. Самым гарачым днём сталася субота, 13 ліпеня, калі паветра на поўдні і ў цэнтры краіны прагрэлася вышэй за 35 градусаў. Быў абвешчаны чырвоны ўзровень небяспекі, сіноптыкі пачалі папярэджваць пра імавернасць магутных навальнічных дажджоў. Стыхія прыйшла ў выглядзе наймацнейшых ападкаў, урагану, а месцамі і граду памерам з перапялінае яйка, што абрынуўся пераважна на паўднёвыя рэгіёны краіны. Каля дзвюх тысячаў населеных пунктаў засталіся без электрычнасці. Былі загінулыя і пацярпелыя.
Як высветлілася, разам з дахамі і дрэвамі ветрам зрывала і гнёзды буслоў, якіх у Беларусі велізарная колькасць. Усе гэтыя дні пасля стыхіі прыватны прытулак «Birdhelp» публікуе ў сваіх сацсетках фота і відэа, з якіх зразумела, што ў выніку ўрагану пацярпелі вельмі шмат упадабаных беларусамі птушак.
Праз свае вялікія габарыты буслы атрымалі сур’ёзныя траўмы. Птушанятаў, якія яшчэ не адужэлі і не ўмелі лётаць, зносіла разам з гнёздамі. Шмат хто загінуў, у некаторых сурʼёзныя пераломы крылаў і лапак – адкрытыя і закрытыя. У вялікай колькасці буслоў чэрапна-мазгавая траўма: стыхія заспела іх наўпрост у полі, яны не паспелі схавацца.
Прайшло больш за 10 дзён, а беларусы працягваюць знаходзіць пацярпелых буслоў і спрабаваць ім хоць неяк дапамагчы. Зраненыя птушкі не могуць лётаць, дрэнна арыентуюцца ў прасторы, вельмі аслаблыя. Асабліва шмат такіх выпадкаў у Лунінецкім раёне, дзе град быў памерам з перапялінае яйка. Шмат якія буслы, паводле словаў неабыякавых беларусаў, дагэтуль ляжаць у палях са зламанымі лапамі і крыламі. Як паведамляюць валанцёры птушынага прытулку, у адкрытых ранах птушак ужо завяліся апарышы.
У некаторых буслоў траўмы настолькі сурʼёзныя, што крылы ім давядзецца ампутаваць – яны літаральна вісяць на скуры. Зразумела, увосень паляцець на поўдзень яны не здолеюць. Каб дапамагчы як мага большай колькасці буслоў, прытулак «Birdhelp» гэтымі днямі працуе практычна круглыя содні, а простыя беларусы ім дапамагаюць – аб’ядналіся ў сапраўдны валанцёрскі атрад, падтрымліваюць грашыма і справаю.
З пабліку ў тэлеграм-канале прытулку відаць, як дзень і ноч валантэры адлоўліваюць параненых птушак, перавязваюць ім паламаныя крылы і на сваім транспарце вязуць у прытулак. Хтосьці за свае грошы адвозіць буслоў спачатку ў ветэрынарныя клінікі за аказаннем першай дапамогі, а ўжо потым прывозяць у «Birdhelp».
Каб правесці сурʼёзную аперацыю, птушкам даюць газавы наркоз. Як паведамляюць у прытулку, на жаль не ўсе буслы пасля аперацыі ачуньваюць. Птушкі настолькі аслаблыя, а траўмы такія сурʼёзныя, што шанцаў выжыць шмат у каго папросту няма.
Як паведамляюць працаўнікі прытулку, рук і грошай не стае, і цяпер ім патрэбная дапамога. Пры гэтым работнікі прытулку працягваюць дзякаваць беларусам, якія не кінулі буслоў у бядзе.
Як зразумець, што з птушкаю нешта не тое
«Адкрытыя і закрытыя пераломы дыягнаставаць можна візуальна. З чэрапна-мазгавой траўмай складаней, – каментуе ветлекарка Марына (імя суразмоўцы змененае з меркаванняў бяспекі – Заўв. рэд.). – Асноўныя прыкметы чэрапна-мазгавой траўмы ў птушак – млявасць, адсутнасць рэакцыі на раздражняльнікі. Такія птушкі паводзяць сябе смірна і дазваляюць людзям гладзіць сябе, жмурацца пры дакрананнях».
Паводле спецыялісткі, птушка так сябе паводзіць не таму што ёй прыемна, а таму што яна занадта аслаблая.
Удар па галаве таксама можа прывесці і да парушэнняў у рабоце цэнтральнай нервовай сістэмы. Пры гэтым птушка можа завальваецца на бок, круціцца вакол сябе, трымаць шыю ў ненатуральным становішчы.
Як дапамагчы пацярпелым птушкам самастойна
Самае цяжкае наступства ЧМТ – ацёк мозгу. Развіваецца ён не адразу, і выжыве птушка або загіне, шмат у чым залежыць ад таго, як будзе аказаная першая дапамога.
Параненую птушку доктарка раіць забраць з вуліцы. Кантакт з ёй трэба звесці да мінімуму – абмяжуйцеся мінімальна неабходным аглядам і стрымлівайце сябе ад жадання пагладзіць, выпусціць палётаць, паказаць сябрам і г. д. Птушцы з ЧМТ у першую чаргу неабходны спакой. Стварыце паўзмрок, не паіце і не карміце птушку сілком.
,,«Часта першы парыў у чалавека, які знайшоў траўмаваную птушку, – даць вады. Гэтая дзея шматкроць павялічвае імавернасць далейшага ацёку мозгу і смерці, – каментуе суразмоўца. – Пасля гэтага можна пакінуць неглыбокую міску з вадой у зоне доступу жывёліны, але не заліваць вадкасць у дзюбу сілком».
Асноўны метад лячэння ў выпадку, калі ў птушкі адбыўся пералом крыла без зрушэння костак, – накладанне бінту. Бінтаваць крыло можна асобна, а ў некаторых выпадках – і тулава, пры гэтым пакідаюцца адтуліны для ног. Калі ж у птушкі ёсць сімптомы адкрытага пералому, перад тым як павезці птушку да ветэрынара, рану трэба ачысціць і лёгка ўбінтаваць.
Куды акрамя «Birdhelp» можна і трэба тэлефанаваць, калі вы знойдзеце пацярпелага бусла
Адначасова ў прытулку перабывае некалькі дзясяткаў буслоў, якіх трэба даглядаць. Усіх буслоў прытулак прыняць не можа фізічна. Шмат птушак беларусы забіраюць да сябе – даюць пажыць у двары або куратніках. Ільвіная частка прыватных арганізацыяў, што баранілі жывёлаў раней, у Беларусі была ліквідаваная пасля 2020 года, таму звяртацца застаецца ў дзяржаўныя ўстановы.
Тэлефанаваць наконт дапамогі птушкам і жывёлінам можна і трэба ў раённыя і гарадскія інспекцыі прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя, прадстаўнікам аператыўнай камісіі ў аказанні дапамогі дзікім жывёлінам пры раённых выканаўчых камітэтах, а ў экстранных выпадках – у МНС.
Надзея Вольная belsat.eu
