Агенцтва «Reuters» апублікавала праект камюніке, падрыхтаванага для ўдзельнікаў мірнага саміту ў Швейцарыі. У дакуменце ідзецца пра дэпартаваных украінскіх дзяцей, харчы, Запарожскую АЭС і ядравыя пагрозы. З заявы таксама вынікае, што на наступныя перамовы могуць запрасіць Расею. Колькі краінаў падпішуць камюніке, пакуль не вядома.
«Вайна Расеі супраць Украіны працягвае прычыняць маштабныя чалавечыя пакуты і разбурэнні, ствараць рызыкі і крызісы з глабальнымі наступствамі для ўсяго свету. Мы сабраліся ў Швейцарыі 15–16 чэрвеня 2024 года, каб актывізаваць дыялог на высокім узроўні аб шляхах дасягнення ўсёабдымнага, справядлівага і трывалага міру для Украіны», – гэтак пачынаецца заява ўдзельнікаў саміту, праект якой апублікавала агенцтва «Reuters».
Краіны, якія падпішуць дакумент, заклічуць не ўжываць сілу «супраць тэрытарыяльнай цэласнасці і палітычнай незалежнасці любой дзяржавы», а таксама пацвердзяць прыхільнасць да суверэнітэту, незалежнасці і тэрытарыяльнай цэласнасці ўсіх дзяржаваў, у тым ліку Украіны, у міжнародна прызнаных межах. Усе супярэчнасці мусяць развязвацца мірнымі сродкамі.
Акрамя таго, падпісанты маюць пагадзіцца з наступным:
- любое выкарыстанне ядравай энергіі мусіць быць бяспечным і надзейным, украінскія АЭС, у тым ліку Запарожская, павінны працаваць пад поўным кантролем Украіны ў адпаведнасці з прынцыпамі МАГАТЭ і пад назіраннем арганізацыі;
- любыя пагрозы або ўжыванне ядравай зброі ў кантэксце вайны супраць Украіны недапушчальныя;
- свабоднае, паўнавартаснае і бяспечнае суднаходства і доступ да партоў у Чорным і Азоўскім марах маюць вызначальнае значэнне дзеля глабальнай харчовай бяспекі, напады на судны, парты і партовую інфраструктуру недапушчальныя, харчовая бяспека не мусіць станавіцца зброяй, украінскія харчы маюць свабодна экспартавацца;
- усе ваеннапалонныя мусяць быць вызваленыя шляхам абмену;
- усе дэпартаваныя і незаконна перавезеныя ўкраінскія дзеці, а таксама іншыя грамадзяне, якія былі незаконна затрыманыя, павінны быць вернутыя ва Украіну.
Таксама з праекту камюніке вынікае, што на мірныя перамовы могуць запрасіць Расею:
«Мяркуем, што дасягненне міру патрабуе ўдзелу і дыялогу паміж усімі бакамі. Таму мы пастанавілі зрабіць канкрэтныя крокі ў вышэйзгаданых вобласцях з далейшым прыцягненнем прадстаўнікоў усіх бакоў».
Удзел у саміце ў Швейцарыі пацвердзілі 100 дэлегацыяў, з якіх 92 – гэта прадстаўнікі розных краін і 8 – арганізацыі. Хто з іх падпіша дэкларацыю, а хто – не, пакуль не вядома. Медыі паведамлялі, што паміж дэлегацыямі ўзніклі спрэчкі, рознагалоссі выклікаюць нават асобныя словы.
На гэты саміт ані Расею, ані Беларусь як суўдзельніцу вайны не запрасілі.
Сцяпан Кубік belsat.eu
