Арганізацыі былых сілавікоў «BELPOL» стала вядомая дата будучых «прэзідэнцкіх» выбараў, якія ўлады збіраюцца правесці ў Беларусі: яны прызначаныя на 23 лютага 2025 года. Такім чынам, улады актыўна рыхтуюцца да будучай кампаніі. «Белсат» паразмаўляў з прадстаўніком «BELPOL» Мацвеем Купрэйчыкам і каардынатарам «Нашай візіі» Вадзімам Мажэйкам, каб зразумець, як улады збіраюцца праводзіць гэтыя выбары.
Лукашэнка пратэставаў выбары ўзімку яшчэ ў 2024-м
Як сцвярджае «BELPOL», падрабязныя планы «выбарчай кампаніі» ўжо распрацаваныя і прадстаўленыя ва ўсіх аблвыканкамах, прайшла іх так званая «абарона». Адметна, што мерапрыемствы па абмеркаванні даты былі зашыфраваныя пад «падрыхтоўку да новага навучальнага году».
У каментары для «Белсата» прадстаўнік «BELPOL» Мацвей Купрэйчык не стаў раскрываць свае крыніцы, але падкрэсліў, што атрыманая інфармацыя абсалютна дакладная, а дата выбараў ужо вызначаная. І гэта нягледзячы на тое, што згодна нават з дзейнай Канстытуцыяй, дату прэзідэнцкіх выбараў прызначае парламент, які збярэцца на наступную сесію толькі 17 верасня. Менавіта на ёй і мусілі «афіцыйна» назваць дату выбараў.
«З таго, што нам вядома: чыноўнікі ўжо апавешчаныя пра гэтую дату і ўжо ёсць афіцыйныя ўказанні планаваць адпачынкі тых, хто будзе браць удзел непасрэдна ў правядзенні так званых выбараў, не раней за сакавік 2025 года», – падкрэсліў Мацвей Купрэйчык.
Гэтая дата абраная невыпадкова, падкрэслівае Купрэйчык: Аляксандр Лукашэнка апрабаваў перыяд позняй зімы для правядзення палітычных кампаніяў. Так, 25 лютага 2024 года праходзіў адзіны дзень галасавання – паводле Купрэйчыка, гэтае мерапрыемства тады наўмысна праводзілася ў такі тэрмін, каб праверыць, якой будзе актыўнасць на вуліцы, колькі людзей будуць прыходзіць на ўчасткі, такім чынам тэстуючы правядзенне будучых прэзідэнцкіх выбараў.
«То бок яны ўжо падрыхтаваліся да гэтага этапу, яны ведаюць, што яны прыкладна будуць рабіць, яны ўжо адпрацавалі экстраныя сітуацыі, і ўжо праводзілася так званая «абарона» гэтых камісіяў, пра якія мы напісалі», – адзначыў Мацвей Купрэйчык.
Цалкам рэалістычнай дату 23 лютага бачыць і каардынатар «Нашай візіі» Вадзім Мажэйка, бо яна трапляе ў так званы выбарчы каляндар, фактычна ў ягоны пачатак. Скрайні ж тэрмін, на які могуць быць прызначаны выбары, – гэта сярэдзіна лета 2025 года. Але досвед апошняй прэзідэнцкай кампаніі, праведзенай улетку 2020-га, кажа Вадзім Мажэйка, быў не самы ўдалы для ўладаў, бо яны бачылі, «як гэта скончылася».
У той жа час важна, падкрэслівае Мажэйка, наколькі сістэма будзе гатовая да правядзення выбараў у лютым, бо гэта абазначае, што пачынаць кампанію трэба будзе ўжо даволі хутка – прыблізна ў лістападзе 2024-га.
«Але я б не выключаў і такі сцэнар: калі яны будуць бачыць, што крыху не гатовыя, то ў іх будзе магчымасць пасунуць тэрміны, што ў прынцыпе для планавання любой дзеі цалкам лагічна: прызначыць на ранейшы тэрмін, каб, калі што, была магчымасць пасунуць тэрмін наперад», – сказаў суразмоўца «Белсата».
Максімальна кантраляваныя выбары
Што ж да таго, паводле якога сцэнара пройдуць будучыя «выбары», то каардынатар «Нашай візіі» адзначае, што чакаў бы ад рэжыма Аляксандра Лукашэнкі максімальна кантраляванага правядзення гэтай кампаніі, падчас якой будзе суперніцтва толькі «розных сартоў ябацек», якія будуць даказваць, хто больш любіць Лукашэнку.
«Самы лагічны для ўладаў – гэта сцэнар трох кандыдатаў: Лукашэнка, [Алег] Гайдукевіч і нейкі прадстаўнік Камуністычнай партыі, калі яна зможа адкапаць нейкага годнага публічнага спікера, бо з гэтым зараз у іх больш складана», – кажа Вадзім Мажэйка.
Зрабіць гэты спіс больш разнастайным для ўладаў было б больш цікава і больш карысна, падкрэслівае каардынатар «Нашай візіі», але на такое яны не пойдуць, бо вельмі баяцца – у першую чаргу паўтарэння любога сцэнару 2020 году. Бо тады яны пабачылі, як людзі, якія былі ў выбарчых камісіях і, здаецца, былі суперлаяльнымі, потым абвяшчалі рэальныя вынікі.
Чытайце таксама: Памёр лідар беларускіх левых Калякін. Мілінкевіч: Ён быў чалавекам слова
Ян Федаровіч, Раман Шавель, «Белсат»
