Dziennikarskie śledztwo: nowa „flota cieni”. Rosjanie znów próbują obchodzić sankcje
Niewykluczone, że Rosjanie budują nową tzw. flotę cieni, która ma ukryć handel surowcami – tym razem ma posłużyć do przewożenia skroplonego gazu ziemnego. Cała grupa tajemniczych statków właśnie otrzymała zezwolenie na żeglugę w rosyjskiej Arktyce.
W ciągu ostatnich trzech miesięcy co najmniej osiem statków zostało przejętych przez mało znane firmy ze stolicy Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Dubaju. Cztery z nich – North Air, North Mountain, North Sky i North Way – to tankowce, które otrzymały z Moskwy pozwolenie na żeglugę po wodach wzdłuż arktycznego wybrzeża Rosji, tak zwanej Północnej Drogi Morskiej. Dziennikarze Bloomberga, którzy przyjrzeli się sprawie, nie zdołali bezpośrednio połączyć statków z podmiotami rosyjskimi, jednak szczegóły są uderzająco podobne do manewrów mających na celu utworzenie rosyjskiej floty cieni przewożącej ropę naftową i paliwa. Wszystkie cztery od wiosny tego roku pływają pod banderą Panamy, wcześniej pływały pod banderą Singapuru. Należą do firmy White Fox Ship Management, która nie ma nawet własnego biura.
Bloomberg przytacza przykład innej, dziwnej jednostki: 22-letni statek Asya Energy w maju otrzymał swoją obecną nazwę, kiedy został przejęty przez mało znaną i niedawno założoną firmę Nur Global Shipping z Dubaju. Siedziba firmy mieści się w dubajskim hotelu. Statki pływają otoczone gęstą siecią powiązań między różnymi spółkami. Spółka Nur Global od kwietnia eksploatuje trzy kolejne tankowce, pływające pod banderą Palau – Pioneer, New Energy i Mulan. Należą do firm zarejestrowanych pod tym samym adresem co Nur Global – również w hotelu.
Co istotne, spółki z ZEA bardzo rzadko kupują statki zdolne do żeglugi arktycznej. Takie tankowce mogą kosztować setki milionów dolarów. Co najmniej trzy tankowce obserwowane przez dziennikarzy w bazie danych Międzynarodowej Organizacji Morskiej mają wpisane jako ubezpieczycieli określenie “podmiot nieznany”. To charakterystyczne dla rosyjskiej floty cieni przewożącej ropę.
– Istnieje kilka przesłanek wskazujących na wysiłki Rosji zmierzające do stworzenia floty cieni dla LNG. Zakup starszych statków, przekazanie statków klasy lodowej podmiotowi z Dubaju i rekordowa liczba zezwoleń na Północną Drogę Morską sprawiają, że elementy wskakują na swoje miejsce – cytuje Malte Humperta, założyciela waszyngtońskiego think tanku Arctic Institute, niezależny The Barents Observer.
Co ciekawe, zupełnie otwarcie o dubajskich zakupach pisała niedawno rosyjska prasa. Jak podał na początku czerwca Kommiersant, zakład Jamał LNG, należący do potężnej rosyjskiej firmy Novatek, zaczął wykorzystywać cztery nowe tankowce typu Arc4 do przeładunków w Europie i Azji i wymienił właśnie North Air, North Mountain, North Sky i North Way.
– Tankowce te będą mogły zabezpieczyć projekty firmy Novatek na wypadek wprowadzenia zakazu przeładunku LNG w portach UE, omawianego w ramach 14. pakietu sankcji – pisał Kommiersant.
Pakiet rzeczywiście został przyjęty – tydzień temu.
Gaz jest kluczowy dla Kremla – obłożona sankcjami Rosja chce zwiększyć eksport i znaleźć środki do finansowania machiny wojennej. Po tym, jak handel europejski został niemal całkowicie zablokowany, dla Rosji priorytetem stało się znalezienie nowych rynków i szlaków handlowych. Większość rosyjskich zakładów LNG znajduje się w regionie Arktyki. Statki, które chcą wpływać do tamtejszych portów, muszą albo być klasy lodowej, albo mieć asystę lodołamaczy.
Rosyjska flota cieni przykuła uwagę europejskich rządów tej wiosny, gdy szwedzcy dziennikarze odkryli, że tuż przy granicy wód terytorialnych Gotlandii niemal na stałe stoi na kotwicy pływający pod banderą cypryjską niewielki tankowiec Zircone, do którego podpływają praktycznie wyłącznie rosyjskie jednostki. Załoga Zircone również jest rosyjskojęzyczna. Zdaniem szwedzkich służb bunkierka stanowi zagrożenie ekologiczne dla wód Bałtyku. Od ujawnienia sprawy Zircone krąży po Bałtyku i Morzu Północnym, zatrzymując się m.in. niedaleko wybrzeży Danii czy Holandii, jednak zwykle wraca na stałą pozycję koło Gotlandii.
UR, MaH, JM/belsat.eu wg Bloomberg, The Barents Observer, Kommiersant
