Вечарам 18 сакавіка Пуцін у размове з Трампам паабяцаў спыніць абстрэлы ўкраінскай энергетычнай інфраструктуры на 30 дзён. Абмежаванае спыненне агню не пратрымалася і дня.
Прэзідэнт Злучаных Штатаў Доналд Трамп 18 сакавіка правёў тэлефонную размову з Уладзімірам Пуціным. Яны размаўлялі не менш за паўтары гадзіны. Паводле расейскіх медыяў, Трамп прапанаваў Пуціну не ўзгодненае раней з Украінай спыненне агню ў паветры і на моры, а толькі адмову Расеі і Украіны ад удараў па энергетычнай інфраструктуры цягам 30 дзён. Пуцін пагадзіўся, даў каманду вайскоўцам не страляць па энергетыцы.
На поўнае спыненне агню Пуцін не пагадзіўся, назваўшы Кіеў «недамоваздольным». Ён назваў ключавой умовай для залагоджвання «канфлікту ва Украіне» поўнае спыненне вайсковай дапамогі Кіеву. Трамп у інтэрв’ю «Fox News» пасля размовы з Пуціным заявіў, што «мы размаўлялі пра шмат рэчаў на шляху да міру, мы размаўлялі і пра іншыя рэчы, але пра дапамогу ніколі не казалі». Трамп адзначыў, што Штаты зацікаўленыя ў расейскіх прыродных рэсурсах, бо іх «маглі б выкарыстаць іншыя людзі». Але сказаў, што спадзяецца наладзіць стасункі і з Расеяй, і з Кітаем.
Promises made, promises broken
Яшчэ падчас размовы Трампа і Пуціна ва Украіне абвясцілі чарговую паветраную трывогу праз пагрозу ўдараў беспілотнікамі. Вечарам 18 сакавіка і ў ноч на 19 сакавіка Расея атакавала Украіну дзвюма балістычнымі ракетамі «Іскандэр-М», чатырма балістычнымі ракетамі С-300 і 145 беспілотнікамі тыпу іранскіх «Shahed», а таксама імітатарамі дронаў. Паветраныя сілы Украіны змаглі збіць 72 «Шагэды», яшчэ 56 дронаў былі «лакацыйна страчаныя» без наступстваў.
У выніку атакі пацярпелі Адэшчына, Кіеўшчына, Днепрапятроўшчына, Палтаўшчына, Сумшчына, Чарнігаўшчына. Білі ў тым ліку па энергетычнай інфраструктуры: у Краматорску і Славянску паведамлялі пра адключэнне святла, у Днепрапятроўскай вобласці пацярпела энергетычная інфраструктура Украінскай чыгункі. Але атакавалі не толькі энергетыку: у Кіеве пашкоджаныя дзясяткі жылых дамоў, у Сумскай вобласці адзін дрон трапіў у дах лякарні, другі забіў чалавека ў жылым доме.
Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі звярнуў увагу на гэта ў вечаровым паведамленні. Ён дадаў:
,,«Сёння Пуцін фактычна адхіліў прапанову аб поўным спыненні агню. Было б правільна, калі б свет у адказ адхіліў любыя спробы Пуціна зацягнуць вайну».
Зяленскі заклікаў узмацняць дапамогу Украіне і санкцыі супраць Расеі, а таксама працаваць дзеля гарантыяў бяспекі і рэальнага спынення ўдараў па Украіне.
Што далей?
У часе прэс-канферэнцыі вечарам 18 сакавіка Зяленскі расказаў, што Пуцін плануе наступальныя дзеянні на запарожскім, харкаўскім і сумскім напрамках, каб «максімальна зайсці на нашыя тэрыторыі» і выстаўляць ультыматумы Украіне. Ультыматумы Пуціна, паводле Зяленскага, нязменныя з пачатку поўнамаштабнай вайны: галоўная мэта – паслабленне абароназдольнасці Украіны. Зяленскі выказаў спадзяванне, што Трамп змог націснуць на Пуціна наконт рэжыму спынення агню.
З ацэнкамі Зяленскага завочна пагаджаецца амерыканскі Інстытут вывучэння вайны (ISW): эксперты пішуць, што Пуцін не прыняў амерыканска-ўкраінскай прапановы і захаваў патрабаванні, якія фактычна азначаюць капітуляцыю Украіны. Пуцін, на думку ISW, працягвае «трымаць у закладніках» прапанову спынення агню, каб, імаверна, дамагчыся ад Трампа большых саступак.
Украіна, падобна, пастанавіла не стрымліваць агонь, калі Расея таго не рабіла. Ноччу 19 сакавіка аператыўны штаб Краснадарскага краю Расеі паведаміў пра вялікі пажар на нафтабазе ў станіцы Каўказскай – як сцвярджаецца, у выніку падзення аскепкаў украінскага беспілотніка.
З другога боку, Украіна не адмаўляецца ад ідэі спынення агню хаця б па энергетычнай інфраструктуры: Зяленскі на прэс-канферэнцыі з прэзідэнтам Фінляндыі паведаміў, што Украіна падрыхтавала і перадасць партнёрам спіс энергетычных, інфраструктурных і цывільных аб’ектаў, па якіх Расея мусіць спыніць удары, калі захоча напраўду выканаць абяцанае Трампу. Зяленскі паведаміў, што на наступныя перамовы ў Саудаўскай Аравіі Украіна скіруе экспертаў у вайсковай і энергетычнай сферы.
Наступную сваю размову з Трампам Зяленскі анансаваў на 19 сакавіка. А наступны раўнд амерыканска-расейскіх перамоваў запланаваны на 23 сакавіка.
Вайна працягваецца, нягледзячы на перамовы Трампа з Пуціным
Паводле зводкі Генеральнага штабу Збройных сілаў Украіны, за мінулы дзень было зафіксавана 140 баявых сутыкненняў – гэта не рэкордная, але высокая інтэнсіўнасць баёў. Найбольш сутыкненняў – на пакроўскім, ліманскім і курскім напрамках. ЗСУ налічылі за мінулы дзень 65 авіяцыйных удараў 81 кіраванай авіябомбай, выкарыстанне амаль 2200 дронаў-камікадзэ, каля 5300 артылерыйскіх абстрэлаў, з якіх 88 – рэактыўнымі сістэмамі залпавага агню. Страты Расеі за дзень ацэньваюць на 1060 асобаў забітымі і цяжка параненымі, 12 танкаў, 14 бронемашынаў, 64 артылерыйскія сістэмы і 1 РСЗА, 111 адзінак аўтамабільнай тэхнікі.
ISW адзначае прасоўванні расейскіх войскаў і інтэнсіфікацыю баявых дзеянняў на захадзе Запарожскай вобласці Украіны, каля Стэпавога, што на поўначы ад Запарожжа. Расейскія спробы прасунуцца таксама назіраюцца на напрамках да Ліману, Часавага Яру і Тарэцку, а пад Курахавам на розных напрамках наступаюць і расейскія, і ўкраінскія войскі.
Расея таксама павялічвае колькасць людзей, задзеяных у інфармацыйных і псіхалагічных аперацыях, заўважае ISW. А некалькі амерыканскіх агенцтваў нацыянальнай бяспекі, як піша «Reuters», тым часам прыпыняюць працу над скаардынаванымі высілкамі ў супрацьдзеянні расейскаму сабатажу, дэзынфармацыі і кібератакам.
Брытанскае выданне «The i Paper» сцвярджае, што Злучанае Каралеўства ўжо падрыхтавала сілы спецыяльнага прызначэння да адпраўкі ва Украіну ў межах міратворчай місіі пасля патэнцыйнага падпісання замірэння.
Незалежнае расейскае выданне «The Insider» жа прааналізавала залежнасць Украіны ад амерыканскай вайсковай дапамогі. Насуперак заявам Трампа, Штаты дапамагаюць Украіне менш за Еўропу ў грашовым вымярэнні – і нават менш дапамаглі ЗСУ, чым некалі сілавым структурам Афганістану. Польшча, Нідэрланды і нават Данія перадалі Украіне больш танкаў, чым ЗША; Нямеччына перадала амаль у чатыры разы больш зенітных ракетных комплексаў; Штаты не перадалі Украіне ніводнага баявога самалёта. Штаты лідаруюць у пастаўках Украіне бронемашынаў, артылерыйскіх сістэмаў і рэактыўных сістэмаў залпавага агню. Без амерыканскай дапамогі Украіне будзе цяжка: ЗША даюць каля 46 % ад усёй дапамогі Украіне. Але значэнне амерыканскай дапамогі вялікае толькі ў некаторых катэгорыях дапамогі.
Алесь Наваборскі belsat.eu
