«Трымацца побач з вопытнымі акуламі». Ці лёгка беларусу адкрыць свой рэстаран ці кавярню ў Польшчы
Якія неспадзяванкі чакаюць тых, хто наважыцца на адкрыццё гастранамічнага бізнесу ў Польшчы? Пра гэта беларусы размаўлялі падчас канферэнцыі «HoReCa Day», якая прайшла 29 чэрвеня ў Музеі вольнай Беларусі ў Варшаве. Сустрэчу арганізавала асацыяцыя «AIST» пры падтрымцы польскага парталу GastroWiedza.pl. 10 спікераў, даходлівыя выступы, беларуская атмасфера. Дакладней – польска-беларуская.
«Наконт інтэграцыі з палякамі. Гэта тое, што мы стараемся рабіць, каб выходзіць з беларускага пухіра. Гэта вельмі важная частка. Бо калі ты працягваеш жыць у краіне, седзячы заднім месцам у сустрэчных цягніках з думкай пра тое, што «я тут часова», то наўрад ці штосьці добрае атрымаецца», – зазначыў ужо ў разгар канферэнцыі беларускі бізнесовец і сузаснавальнік асацыяцыя «AIST» Сяргей Панфілаў, які мадэраваў сустрэчу.
«Вінегрэт не будзе страўны»
Першым на канферэнцыі «HoReCa Day» прамаўляў стваральнік і ўладальнік рэсурсу GastroWiedza.pl, дасведчаны эксперт у вобласці гастраноміі Марцін Дырда. Ён заўважыў, дарэчы, што ў Польшчы самыя жорсткія патрабаванні «санэпіду» (санстанцыі) з усіх краін Еўразвязу. Шырыня дзвярэй, вышыня столі ў памяшканні, якасць асвятлення ці асаблівасці пасудамыек і санвузлоў – усё гэта трэба ўлічваць яшчэ на стадыі стварэння тэхналагічнага праекту і канцэпцыі будучай установы.
«Падрыхтоўка тэхналагічнага праекту – нялёгкая справа, асабліва для тых, хто адкрывае свой першы гастранамічны бізнес. Таму лепш у гэтай справе кансультавацца з адмыслоўцамі, якія займаюцца ёй штодзень», – раіў Марцін Дырда.
Пра неабходнасць прафесійных экспертызаў і вывучэння даследаванняў рынку казаў і беларускі бізнесовец Віктар Навумаў, які 12 гадоў працуе ў сегменце барнага бізнесу ў Польшчы.
Паміж іншым, ён зазначыў, што часцей за ўсё ў Польшчы гастранамічны бізнес прэзентуецца ў выглядзе монатэматыкі. Таму лепш не адкрываць рэстаран ці кавярню, маючы ў канцэпцыі піццу, сушы і, напрыклад, кальян у адным месцы – такі вінегрэт не будзе страўны. Лепей узяць адзін кірунак «і біць яго бязлітасна». Апроч таго, падумаць пра сваю ўнікальнасць.
«Большасць з нас тут беларусы, і хацеў бы падкрэсліць, што важна паспрабаваць уплесці ў развіццё свайго бізнесу тэматыку Беларусі. Палякі з задавальненнем і цікавасцю спазнаюць нас», – адзначыў Віктар Навумаў, паставіўшы ў прыклад кавярню «Какава», якую адкрыў у Варшаве Яўген Скрабатун.
«Нават намёку няма на карупцыю»
Стваральнік «Какавы» таксама прысутнічаў на «HoReCa Day». У перапынку канферэнцыі ён прызнаўся, што прыйшоў на сустрэчу дзеля камунікацыі з калегамі – «каб не паўтараць памылак і палепшыць некаторыя рэчы». Кавярня Яўгена Скрабатуна працуе ўжо 8 месяцаў.
«Не наракаем. Дзякуй Богу, беларусы, і не толькі беларусы – украінцы і палякі – ацанілі наш падыход, што мы ўсё робім па-беларуску…
У Польшчы зразумелыя правілы гульні, гэта еўрапейская краіна. Я не сутыкаўся з такім, каб дзяржаўная ўстанова шукала, напрыклад, падставаў, каб цябе аштрафаваць. Наадварот, стараюцца дапамагчы і нешта падказаць», – кажа Яўген.
Павагу да прафесійнасці польскіх кантралёраў з санстанцыі выказваў падчас выступу і стваральнік варшаўскіх бараў «Gigi» і «The morning after» Ягор Пераход, чыя прамова была ці не самая эмацыйная на імпрэзе.
«Што важна, няма нават намёку на нейкую нізавую карупцыю. Правілы сапраўды жорсткія, але яны самі іх выконваюць. Так што санстанцыя – не тое, чаго трэба баяцца, але тое, да чаго дакладна варта рыхтавацца», – казаў Ягор Пераход.
Гаворачы пра атрыманне алкагольнай ліцэнзіі (у Менску Пераход трымаў, у прыватнасці, бар «Алкаголі»), зноў рабіў камплімент польскім супрацоўнікам дзяржорганаў (хоць наракаў на маруднасць судоў і некаторыя цяжкасці з банкаўскай сістэмай).
«Дакладна, не бойцеся з імі камунікаваць і запытваць. Ва Украіне паход да чыноўніка мог скончыцца прашэннем хабару, у Беларусі – прыніжэннем, а тут – усё нармальна. Людзі робяць сваю працу, а вы хочаце зрабіць сваю. І трэба ад комплексаў і фобіяў, якія мы прывезлі з сабой пазбаўляцца і спакойна грукацца ў дзверы», – раіў слухачам Ягор Пераход.
«Палякам няма перад кім пантавацца»
Што да алкаголю, то эксперты прадказваюць бурнае развіццё гэтага сегменту ў гастранамічным бізнесе Польшчы ў бліжэйшыя пяць гадоў. Віктар Навумаў мяркуе, што руку да гэтага буму прыкладуць і беларускія бармены (а Яўген Скрабатун параіў аднаму з удзельнікаў канферэнцыі, які задумаў клёцачную, падумаць-такі пра ліцэнзію на продаж алкаголю).
У перапынку знаёмімся з наведнікам імпрэзы Максімам (папрасіў аб ананімнасці). Усяго тры месяцы ў Польшчы. У Беларусі працаваў айцішнікам (сісадмін). Досведу вядзення бізнесу не мае. Але ў Варшаве вырашыў пачаць новае жыццё.
«Канкрэтных ідэяў пакуль няма – толькі жаданні. Таму і прыйшоў паслухаць больш дасведчаных. Потым, можа быць, адкрыць які маленькі рэстаранчык ці кавярню. Не, не піўны бар. З алкаголем мець справы не хачу. І ў IT-сектар не вярнуся – спаліў ужо ўсе масты», – прызнаўся Максім.
Мужчына не выключае, што гэта можа быць і пякарня. Тым болей, што на канферэнцыі быў прэзентаваны вельмі цікавы і духмяны кейс (водар хлеба з кмінам, круасаны) ад стваральніка рамеснай пякарні «Baker’s House» Генадзя Гуркова. Беларус адважыўся (ніколі не меў справы з хлебам і булачкамі) адкрыць пякарню ў жніўні 2022 года і падзяліўся на канферэнцыі сваімі назіраннямі і адкрыццямі.
«Калі прыязджаеш у Польшчу, то думаеш, што культурны код тут будзе больш-менш такі самы, як у Беларусі. А калі пачынаеш жыць і працаваць, разумееш: мы розныя. Нават хлеб мы набываем па-рознаму. Нашы людзі дазваляюць сабе «гульнуць» – бяруць адно, другое, трэцяе і яшчэ штось наўздагон. Палякам такое не трэба. Ім няма перад кім пантавацца, так скажам. Ведаюць, што прыйдуць сюды і заўтра і паслязаўтра. Гэта ярка відаць, я вам скажу», – распавядаў Генадзь Гуркоў.
Генадзь адзначыў таксама кансерватыўнасць палякаў: нямецкі штолен (штрыцаль), выпечаны на Каляды, часткова пайшоў у сметніцу. Прызнаўся, што першыя паўгода пякарня працавала ў мінус. Расказаў пра асаблівасці падбору персаналу і набыцця абсталявання (печку – сэрца пякарні – купіў у немцаў).
Бліны Шмігельскага
Пра надзейнасць нямецкага абсталявання для харчовай вытворчасці кажа і беларуска Ганна Мядзведзева – асістэнтка вядомай польскай кампаніі «Hert», якая займаецца дыстрыбуцыяй абсталявання з Нямеччыны. Па словах Ганны, тэхніка для пякарняў і цукерняў – «асабліва моцны бок».
«Да нас можна прыехаць, каб паглядзець, памацаць і пратэставаць. Я там для беларусаў – свой чалавек, калі не вельмі арыентуецеся ў польскім рынку і ёсць складанасці з польскай мовай. Напрыклад, хтосьці хоча выпрабаваць новыя тэхналогіі, выпечы новы хлеб ці пончыкі – мы пакажам, як гэта працуе. Для беларусаў будзе карысна», – запрашае Ганна Мядзведзева.
Але глытаць слінкі давялося тады, калі гаворка зайшла пра бліны, якія ўжо трэці сезон прадае са свайго фудтрака на розных фэстах беларус Дзмітрый Шмігельскі (многія суайчыннік адведалі ўжо іх і на беларускіх оўпэн-эйрах). Адкрыць свой фудтрак у Польшчы – няма праблем, сцвярджае Дзмітрый. Пытанне ў тым, як пратрымацца больш за адзін сезон. Прадпрымальнік дзяліўся сакрэтамі. Галоўнае – не стаяць на месцы і не рабіць тое, што робяць іншыя. Бо фудтрак з банальнымі бургерамі, якія б смачнымі і якаснымі яны ні былі, на польскі фестываль не пусцяць. А вось бліны (салодкія, салёныя, з мясам, сырам, нутэлай і г.д.) – ідуць за мілую душу. Але ёсць свае хітрасці.
«Трэба мець сяброўства з паспяховымі фудтракамі. Яны заўжды едуць на фэст, які будзе паспяховы і ніколі не едуць туды, дзе будзе штосьці не так. То бок – трымацца побач з вопытнымі акуламі ў гэтым бізнесе і мець унікальнае меню. Тады ўсё можа атрымацца», – сцвердзіў Дзмітрый Шмігельскі, які плануе неўзабаве адкрыць і лакальны, нерухомы, пункт продажу бліноў.
Беларусы адкрылі 115 рэстаранаў у Польшчы
«Трымацца побач з вопытнымі акуламі», раіцца з тымі, хто сапраўды з’еў зубы ў сектары «HoReCa» (акронім з ангельскіх словаў Hotel, Restaurant, Café), мець унікальную прапанову і не баяцца.
«Так, не баяцца. Польшча зараз ужо не тая, якая была 10-15 гадоў таму. Палякі вельмі дапытлівыя і ім цікава, што за людзі – беларусы.
Я думаю, што мы маем магчымасць праз сваю эканамічную дзейнасць паказаць, што мы не толькі таленавітыя прафесіяналы, але і вельмі сумленныя працаўнікі», – кажа кансультант у сегменце барнага бізнесу Віктар Навумаў.
Паводле кіраўніка Беларускага бізнес-цэнтру ў Польшчы Дзмітрыя Данільчука, на сёння ў гэтай краіне ўжо працуе 5500 кампаніяў, заснаванымі людзьмі з беларускімі пашпартамі. Беларусы заснавалі ў Польшчы 115 рэстаранаў, кавярняў і іншых гастранамічных установаў, 70 з іх адкрытыя ў Варшаве. Як мяркуе Дзмітрый Данільчук, гэта пакуль малавата, таму што сфера «гастра» у Польшчы «мае адзін з самых высокіх узроўняў развіцця».
На канферэнцыі «HoReCa Day» выступілі таксама кіраўнік польскага офісу кампаніі «WuBook» Андрэй Алфяронак, рэстаратар і стваральнік брэнду «Forever Young Kombucha» ў Варшаве Кірыл Борахаў ды іншыя.
«HoReCa Day» у Музеі вольнай Беларусі зладзіла асацыяцыя «AIST», заснаваная беларускімі менеджарамі і прадпрымальнікамі для практычнай дапамогі малому бізнесу. Сустрэча адбылася пры падтрымцы польскага парталу GastroWiedza.pl. Наступную імпрэзу «AIST» плануе прысвяціць бізнесу ў сферы прыгажосці.
Зміцер Міраш belsat.eu
