У Беларусі праходзяць арышты прарасейскіх актывістаў. Іх караюць соднямі паводле экстрэмісцкіх артыкулаў. «Белсат» запытаўся ў экспертаў, што азначае гэтая зачыстка.
Самую заўважную прарасейскую актывістку ў Беларусі Вольгу Бондараву пакаралі соднямі за «распаўсюд экстрэмісцкіх матэрыялаў» 26 сакавіка. 31 сакавіка стала вядома, што арыштаваны таксама за распаўсюд экстрэмізму паплечнік іншай рускамірскай актывісткі Эльвіры Мірсалімавай Сяргей Лашкоў. Сама Мірсалімава была арыштаваная на двое содняў у траўні 2024 года. Муж Вольгі Бондаравай у размове з блогерам Андрэем Павукоў адзначыў, што «шчымяць усіх», маючы на ўвазе людзей, чые погляды блізкія да поглядаў ягонай жонкі.
На думку палітычнага аналітыка Вадзіма Мажэйкі, прэсінг прарасейскіх актывістаў не прывязаны да нейкай канкрэтнай падзеі.
,,«Вядома, кожны раз, калі ёсць нейкая інфанагода, мы думаем, чаму цяпер, ці звязана гэта з элітамі і гэтак далей. Але тое самае адбывалася і раней. Нават пасля 2020 года адбываўся ціск на прарасейскіх актывістаў», – кажа ён.
Прарасейскія актывісты ў Беларусі трошкі ў лепшых умовах, чым праеўрапейскія ці агулам дэмакратычныя, бо прарасейскія прынамсі могуць не хавацца пасля 2020 года і адкрыта весці сваю дзейнасць. Але яны не недатыкальныя.
«Трэба разумець, што заўжды любая грамадская актыўнасць, няважна, якой накіраванасці – гэта небяспека для аўтарытарных рэжымаў. Яны ўвогуле не любяць актыўнасць знізу. І таму прарасейскія актывісты заўсёды былі пад ударам і гэта далёка ўжо не першая хваля арыштаў і ціску.
Я б узгадаў, што у 2014 годзе была такая арганізацыя "Беларускі славянскі камітэт". Калі яны паспрабавалі зарэгістраваць сваю партыю, то літаральна за тры тыдні усіх знішчылі, КДБшнікі да ўсіх папрыходзілі. І яны наіўна скардзіліся: "Як гэтак з намі?". Таму для мяне гэта ўсё не дзіва. На іх і далей будуць ціснуць, бо такія некантраляваныя людзі – небяспека для рэжыму», – адзначае Вадзім Мажэйка.
Аднак арышты прарасейскіх актывістаў прыцягваюць увагу і тэлеграм-канал «БЕЛАРУСКАЯ ВЫВЕДКА» зрабіў гіпотэзу, што гэта сігнал Аляксандра Лукашэнкі Маскве. Маўляў, пасля візіту да Уладзіміра Пуціна Лукашэнка не дамогся значнай эканамічнай падтрымкі. Акрамя таго, нібыта Саўбез рыхтуецца да таго, што расейскія войскі могуць замацавацца ў Беларусі.
«Гіпотэза заснаваная на домыслах, бо, што было за закрытымі дзвярыма ў Лукашэнкі і Пуціна мы не ведаем. Разам з тым без аніякіх інсайдаў і домыслаў ясна, што адносіны Лукашэнкі і Пуціна складаныя», – кажа Вадзім Мажэйка.
Эксперт адзначае, што з аднаго боку, Масква для Лукашэнкі – галоўны саюзнік, але адначасова вельмі вялікая залежнасць ад такога саюзніка не можа не палохаць.
«Яму б, канешне, хацелася б быць менш залежным ад Масквы. Калі гэтага не атрымліваецца ў вялікім палітычным сэнсе, прынамсі кантраляваць прарасейскіх актывістаў у Беларусі ён можа», – працягвае Мажэйка.
Суразмоўца адзначае, што Лукашэнку важна быць для Расеі найбольш прарасейскім у Беларусі.
,,«Каб не было нікога, на каго Крэмль можа паставіць, акрамя яго. Ні больш заўважных людзей, ні структураў. У гэтым сэнсе залежнасць Лукашэнкі ад Масквы, якая паглыбілася, усё больш штурхае яго не даваць вялікага поля дзейнасці прарасейскім актывістам у Беларусі», – кажа Мажэйка.
Раней у размове з «Белсатам» палітычны аглядальнік радыё «Свабода» Валер Карбалевіч адзначыў, што для Лукашэнкі важна, каб толькі ён уплываў на палітыку ў сферы адносінаў і інтэграцыі з Расеяй, таму прарасейскім актывістам не даюць вольна прасоўваць сваю павестку.
«Калі з’яўляюцца людзі, якія спрабуюць гуляць на гэтым полі ці прапануюць больш радыкальны варыянт, яны нейтралізуюцца», – сказаў Валер Карбалевіч.
Арсен Рудэнка belsat.eu
