Сітуацыя, калі людзям не да куплі жылля, зацягнулася. Традыцыйна ў снежні ў Менску фіксуюць усплёск колькасці продажаў кватэр – людзі хочуць сустрэць Новы год у новых сценах. У гэтым снежні такія здзелкі таксама былі, але, мяркуючы па папярэдніх дадзеных Нацыянальнага кадастравага агенцтва, колькасць не дацягнула да стандартнага «вялага» летняга месяца.
Аптымістычна настроеныя рыэлтары ўпэўнены: людзі чакаюць «добрых» цэнаў. Менш аптымістычна настроеныя лічаць, што людзі чакаюць вырашэння палітычнай сітуацыі.
Здаецца, менш аптымістычныя, яны бліжэй да рэальнасці. Менавіта таму прагназаваць, што будзе адбывацца на рынку, вельмі складана – ва ўраўненні суцэльныя зменныя: палітыка, узровень рэпрэсій, звязаны з імі адток кваліфікаваных (і плацёжаздольных) работнікаў. Хуткасць падзення рэальных даходаў грамадзян, здольнасць дзяржавы стрымліваць інфляцыю і не дапускаць рэзкай дэвальвацыі. Усе пераменныя ўплываюць на настрой беларусаў, іхнія зберажэнні і жаданне ўкладваць грошы ў дадатковыя метры. Так што можна толькі дакладна прапісаць, чаго не варта чакаць у новым годзе.
Рэзкага падзення коштаў
Так створаныя нашы прадаўцы –псіхалагічна ніколі не гатовыя да зніжэння. Сярэдні кошт прапановы кватэр у Менску цяпер – 1330 долараў за квадратны метр. З апошняга піка коштаў, зафіксаванага ў красавіку, прадаўцы скінулі ўсяго 150 долараў, у сярэднім па 20 долараў за месяц. У мінулыя крызісы хуткасць змяншэння складала 30-50 долараў за месяц. Хутчэй за ўсё, мы выйдзем на яе зноў. Рух да 1000 за квадратны метр кватэры ў старым жылым фондзе можа заняць ад 6 да 10 месяцаў.
Аднаўленне крэдытавання
Банкі ў крызіс і пры пагрозе дэвальвацыі не хочуць пазычаць грошы на працяглыя тэрміны. Так што пра крэдытаванне другаснага рынку ў 2021-м можна не ўспамінаць. Складана прадказаць, колькі пратрымаецца крэдытаванне новабудоўляў па партнёрскіх праграмах. Малая верагоднасць, што ў канцы года яно яшчэ будзе.
Арэндных кватэр за «каммуналку»
Здымнае жыллё з пачаткам пандэміі патаннела ў сярэднім на 50-150 долараў. Попыт і так не быў высокім, а тут яшчэ за кошт «пасутачных» кватэр вырасла прапанова.
Калі скончыцца пандэмія і адкрыюцца межы, частка «пасутачных» кватэр вернецца на пасуточны рынак. Але да гэтага часу плацёжаздольнасць «працяглых» арандатараў не вырасце. Попыт – таксама. А вось дэвальвацыя можа «паспрыяць» зніжэнню арэндных ставак, традыцыйна прывязаных да долара. Але дакладна не да «камуналкі». Усё ж такі сталіца застаецца горадам з даходамі вышэйшымі, чымсьці ў сярэднім па краіне і самай нізкай забяспечанасцю жыхароў квадратнымі метрамі.
Новабудоўляў «па 500»
Цэны будуць зніжацца і на новабудоўлі, але па 500 не будуць прадавацца нават панэлькі з відам на МКАД. Проста таму, што сабекошт будаўніцтва ў камерцыйных забудоўшчыкаў вышэйшы. Ім даводзіцца плаціць за зямлю, за камунікацыі, адлічваць на інфраструктуру. У некаторых праектах (за выключэннем праектаў Даны Холдынгз) гэтыя выдаткі (а яны ўключаюцца ў сабекошт квадратнага метра) вышэйшыя за 300 долараў на метр, плюс скрынка дома – каля 500. Ёсць і камерцыйныя ЖК, у якіх сабекошт будаўніцтва скача ў раёне тысячы.
Цэннік «па 600-700» маглі б прапанаваць дзяржаўныя забудоўшчыкі, якія будуюць панэлькі на «халяўнай» зямлі. Але пакуль яны будуюць для ільготнікаў, прадаваць астатнім забаронена.
Па 700 можна чакаць прапаноў у Менск Міры – там ужо ад 770-ці, праўда, у дамах, якія толькі абяцаюць здаць у 2022 годзе. Як на цяперашнія часы прапанова – для тых, хто верыць Дана Холдынгз.
Гарантый ад пераўтварэння ў даўгабуд
Дзяржава так і не змагла прыдумаць, як абараніць правы ўдзельнікаў долевага будаўніцтва або трымальнікаў жыллёвых аблігацый. У папярэднія крызісы даўгабудамі станавіліся і жылыя комплексы дзяржаўных забудоўшчыкаў, не кажучы ўжо пра камерцыйных. Не з’явяцца гарантыі і цяпер. У адрозненне ад даўгабудаў. Так што самым бяспечным варыянтам застаюцца альбо ўжо гатовыя кватэры, альбо новабудоўлі, у якіх прыступаюць да аздобных прац.
Наталля Літоўская/АА belsat.eu
Рэдакцыя можа не падзяляць меркавання аўтара.
