Палітзняволеная Ганна Кандраценка памерла праз паўгода пасля вызвалення з калоніі. У яе быў рак, дыягнаставаны яшчэ падчас зняволення. Аднак дзяржава не знайшла для яе месца ў шпіталі. Гэта гісторыя пра жанчыну, якая не пагадзілася маўчаць і была пакараная не толькі турэмным тэрмінам, але і бязлітаснасцю сістэмы. Што адбылося з Ганнай і чаму ейная гісторыя – частка небяспечнай тэндэнцыі?
Сёлета 5 лютага не стала Ганны Кандраценкі. Яна не дажыла некалькі месяцаў да 40-годдзя. За ейнаю справаю не стаялі ні гучныя лозунгі, ні вялікія структуры. Толькі каментары ў інтэрнэце. І прысуд: 3 гады зняволення і штраф, пазней яшчэ дадатковы год калоніі. І як вынік – рак.
У 2022 годзе Ганну абвінавацілі паводле трох артыкулаў Крымінальнага кодэксу за нібыта абразу Лукашэнкі, абразу прадстаўніка ўлады і суддзі. Вядома, што Ганна спадзявалася на «хімію», бо была адзінай апораю для маці-пенсіянеркі. Але яе адправілі ў 4-ую папраўчую калонію ў Гомлі.
Пазней Ганна атрымала дадатковы прысуд за яшчэ адзін стары каментар у інтэрнэце. Але новы тэрмін быў паглынуты папярэднім. Прыкладна ў гэты час у Ганны дыягнаставалі рак шыйкі маткі.
Васіль Завадскі, праваабаронца, установа «Дактары за праўду і справядлівасць»:
«Ганне паставілі якраз у зняволенні гэты анкалагічны дыягназ. І казаць, што тут нехта зрабіў нешта няправільна ці правільна – бракуе інфармацыі. Але ўсе ж такі на патрабаванне нарматыўнага дакументу жанчыны раз на год павінны праходзіць агляд гінеколага. І, адпаведна, калі ёсць на тое паказанні, то і абследаванні».
Былая палітзняволеная Ірына Шчасная бачыла Ганну ў калоніі ўжо з хваробамі і сталым болем.
Ірына Шчасная, былая палітзняволеная:
«У яе быў псарыяз. Гэта непрыемная хвароба, гэта заўжды дыскамфорт. З такою хваробаю нельга адпраўляць чалавека на швейную вытворчасць ні ў якім разе. Таму што гэта правакуе захворванне. Калі чалавек з такім захворваннем яшчэ і не атрымлівае адпаведнага лекавання, то гэта зусім ужо дрэнна».

Паводле іншых сведак, якія сядзелі разам з Ганнаю Кандраценкай у Гомельскай калоніі, праца швачкаю толькі пагоршыла стан псарыязу. Скура на руках была ў крыві. Акрамя гэтага, Ганну амаль пазбавілі ліставання. Пісалі ёй рэдка. У асноўным маці.
Васіль Завадскі, праваабаронца, установа «Дактары за праўду і справядлівасць»:
«Што такое анкалогія ўвогуле? Гэта заўсёды праблемы імунітэту. Што такое імунітэт і хранічны стрэс, у якім людзі, зняволеныя адбываюць пакаранні? Гэта не тое, што не спрыяе, гэта правакуе негатыўнае развіццё анкалагічнага захворвання. То бок я вяду да таго, што ў такой сітуацыі Ганна і любая іншая жанчына з такім дыягназам павінна быць у лячэбнай установе, а не пенітэнцыярнай установе».
Паводле праваабарончага цэнтру «Вясна», агульная колькасць асобаў, якія за апошнія 5 гадоў сутыкнуліся з палітычна матываваным пераследам, – не меншая за 8200.
Ірына Шчасная, былая палітзняволеная:
«Гэта ж трагедыя не толькі Ганны. Гэта трагедыя ўсіх, хто цяпер там. У нас вельмі шмат палітвязняў са станам здароўя, які наўпрост пагражае жыццю. І вельмі балюча ад таго, што мы не можам нічога зрабіць. Хутка ўжо пяць гадоў – і людзі сядзець. І гэта проста жудасна».
На сёння ў няволі застаюцца тысяча 206 асобаў, сярод іх 159 жанчын. Праваабаронцы крычаць: шмат хто з палітвязняў – у зоне высокай рызыкі, маюць інваліднасць, цяжкія хранічныя хваробы, псіхічныя разлады. Сярод вядомых палітзняволеных у трывожным для блізкіх стане застаецца інтэлектуал Аляксандр Фядута. Але ўсё часцей пра трагічны лёс вязняў мы даведаемся постфактум.
Руслан Ігнатовіч belsat.eu