O umieszczeniu dziennikarza i działacza mniejszości polskiej w Kolonii Karnej nr 1 w Nowopołocku poinformowało dziś Centrum Obrony Praw Człowieka “Wiasna”. 26 maja Sąd Najwyższy Białorusi odrzucił apelację Andrzeja Poczobuta, pozostawiając w sile motywowany politycznie wyrok 8 lat pozbawienia wolności.
Kolonia Karna nr 1 w Nowopołocku to jedna z najbardziej rygorystycznych kolonii karnych na Białorusi o ciężkich warunkach bytowych więźniów. Trafiają tam osoby, których Alaksandr Łukaszenka boi się najbardziej. Karę odbywali tam m.in. kandydat na prezydenta Andrej Sannikau i anarchista Ihar Aliniewicz. Teraz w kolonii przebywa między innymi kandydat w wyborach prezydenckich 2020 roku Wiktar Babaryka, bloger Ihar Łosik i dziennikarz Andrej Kuznieczyk. O tym, dlaczego „ważni” dla reżimu więźniowie polityczni trafiają do Kolonii Karnej nr 1 w Nowopołocku, opowiedzieliśmy w reportażu z cyklu Zona.bel.
Pochodzący z Grodna Andrzej Poczobut był korespondentem polskich mediów i członkiem Zarządu Głównego Związku Polaków na Białorusi (ZPB). Dziennikarz nagłaśniał problemy mniejszości polskiej na Białorusi, pisał też o nadużyciach reżimy Alaksandra Łukaszenki. Jako lokalny patriota poświęcał się także zachowaniu polskiego dziedzictwa historycznego Grodzieńszczyzny, m.in. propagował wiedzę o polskim podziemiu antysowieckim na Białorusi. Po sfałszowanych przez władze wyborach prezydenckich w 2020 roku poparł protesty antyłukaszenkowskie.
Poczobut został aresztowany 25 marca 2021 roku w Grodnie, po rewizji w jego domu. Tego dnia białoruska opozycja świętowała 103. rocznicę ogłoszenia niepodległości przez Białoruską Republikę Ludową. W tym samym czasie aresztowane zostały inne działaczki mniejszości polskiej: prezes ZPB Andżelika Borys, regionalne liderki ZPB Irena Biernacka i Maria Tiszkowska oraz dyrektorka polskiej szkoły w Brześciu Anna Paniszewa. Trzy ostatnie po dwóch miesiącach zwolniono z aresztu i deportowano do Polski. Prezes organizacji opuściła areszt rok po zatrzymaniu, a rok później została oczyszczona z zarzutów.
Jako jedyny za kratami pozostał Andrzej Poczobut, który od czasu zatrzymania był przetrzymywany w aresztach w Mińsku, Żodzinie i Grodnie. Za kratami dziennikarz zaraził się koronawirusem. Mimo problemów ze zdrowiem był umieszczany w karcerze i nie otrzymywał leków. Administracja zakładu ograniczała mu też prawo do korespondencji, zwłaszcza w języku polskim, w którym pisał syna.
Grodzieński dziennikarz został oskarżono o “podżeganie do nienawiści na tle rasowym, narodowym, religijnym i innym społecznym” (art. 130 kodeksu karnego) oraz “wzywanie do działań nakierowanych na dokonanie szkody bezpieczeństwu narodowemu Białorusi” (art. 361 kk). Śledczy zarzucili mu między innymi nazywanie “agresją” napaści ZSRR na Polskę w 1939 roku. Za przestępcze uznano także jego wezwania do obrony mniejszości polskiej na Białorusi i opublikowane w Gazecie Wyborczej artykuły o protestach 2020 roku.
Proces w sprawie Poczobuta rozpoczął się 16 stycznia 2023 roku za zamkniętymi drzwiami Sądu Obwodowego w Grodnie. Tego dnia polskie MSZ opublikowało oświadczenie, w którym nazwało oskarżenia nieprawdziwymi i motywowanymi politycznie. Według strony polskiej proces był kolejnym przykładem wykorzystywania białoruskiego systemu sprawiedliwości sprzecznie z zasadami demokratycznymi i przejawem antypolskiej kampanii. 8 lutego sędzia Dzmitryj Bubiebczyk skazał Andrzeja Poczobuta na 8 lat kolonii karnej, od czego dziennikarz się odwołał. Jednak 26 maja sędzia Sądu Najwyższego Ihar Lubawicki odrzucił skargę i pozostawił wyrok w mocy.
Andrzej Poczobut jest jednym z 1501 więźniów politycznych reżimu Alaksandra Łukaszenki.
pj/belsat.eu
