«Апошні перформанс». Беларусы нясуць знічы і кветкі да муралу з выявай Алеся Пушкіна ў Варшаве
Пасля паведамлення пра смерць палітвязня Алеся Пушкіна за кратамі гарадзенскай турмы беларусы Варшавы нясуць кветкі і знічы да муралу з выявай мастака каля бару «Карма» ў польскай сталіцы. Увечары 11 ліпеня там сабраліся дзясяткі беларусаў.
«Прыйшла сюды, таму што я не магла інакш. Мне важна адчуваць нашае адзінства. У іншым выпадку я не ведаю, як мы зможам гэта перажыць… З Алесем мы былі знаёмыя праз другія рукі.
Але справа нават не ў чалавеку, а ў тым, што я не разумею, калі гэта ўсё скончыцца…» – кажа былая палітзняволеная, якая называе сябе Надзеяй.
Да муралу Алеся Пушкіна яна прынесла букет сініх валошак. Яе твар мокры ад слёзаў.
Як распавёў суўладальнік бару «Карма» Глеб Кавалёў, мурал з з мастаком Алесем Пушкіным быў створаны 10 жніўня 2022 года. Яго стварыў беларускі мастак Алекс Крам. Глеб пазнаёміўся з Пушкіным у Менску ў 2020 годзе, калі той зрабіў побач з барам «Post Bar» мурал – белая паласа з вертыкальнымі чырвонымі слядамі, пакінутымі акрываўленымі пальцамі.
«Той мурал Пушкіна наводзіў жах на камунальнікаў. Яны два разы яго замалёўвалі. Але кроў праступала. Нібыта стыгмата. Пушкін прыходзіў уначы і аднаўляў», – расказвае Глеб Кавалёў.
Па словах Глеба, мурал каля «Кармы» ў Варшаве ствараўся з думкай пра як найхутчэйшае вызваленне палітвязня. На пытанне пра свае эмоцыі, калі даведаўся пра смерць палітвязня Алеся Пушкіна, адказвае лаканічна: «Ненавіджу мусароў».
Алесь Пушкін на мурале каля «Кармы» – у круглых акулярах і ў капелюшы, кашуля з вышыванкай. Мурал – чорна-белы. На фоне выявы мастака – калючы дрот.
«Я калісьці вучыўся ў каледжы Ахрэмчыка, дзе і ён навучаўся. Ён да нас прыходзіў распавесці пра свой мастацкі шлях. Нефармальна даносіў да нас некаторыя рэчы. Вельмі цёплыя ўспаміны… Вельмі страшная навіна. Проста прыйшоў пастаяць перад ім і памаўчаць», – кажа беларус Максім Шняк, які прынёс да муралу Алеся Пушкіна букет кветак.
Да нас падыходзіць беларуская мастачка Цемра, каб прыпаліць свечку.
«Велізарны боль. І нам зараз трэба казаць пра тое, што Алесь не загінуў, а яго забілі. Яго забілі. Трэба крычаць пра тое, што ў беларускіх турмах паміраюць людзі», – кажа Цемра і схіляецца, каб паставіць запалены зніч да выявы мастака.
Беларус з ружамі ў руках, які просіць не называць свайго імя, прызнаецца, што перажыць гэтую трагедыю можна толькі ў тым выпадку, калі думаць, што смерць Пушкіна – гэта апошні яго творчы акт, апошні перформанс.
Кветкі да муралу Алеся Пушкіна ўскладае беларуская спявачка, вакалістка гурту «Shuma» Руся.
«Асабіста ведала Алеся. Бралі ўдзел у розных праектах… Я спявала, ён выстаўляўся. Гэта такі харызматычны і моцны мастак. Смелы і рашучы. Мне цяжка паверыць. Чалец маёй сям’і памёр – мне сапраўды вельмі цяжка. Дзень у слязах. Нашыя культурныя дзеячы гнояцца ў турмах, і невядома, як гэта спыніць. Я шчыра спачуваю сямʼі Алеся», – кажа Руся.
Спявачка прызнаецца, што пастанавіла трымацца і не зʼязджаць з глузду. Місія беларускіх дзеячаў мастацтва, якія зʼехалі з радзімы, на яе погляд, – «несці далей, не маўчаць, казаць», нягледзячы ні на што.
«Увесь свет бачыць гэтую ганьбу і нічога не можа зрабіць. Так што я за тое, каб мы трымаліся і працягвалі справу Алеся», – падсумавала Руся.
Прынёс кветкі да народнага мемарыялу Алеся Пушкіна ў Варшаве прэсавы сакратар Каардынацыйнай Рады Беларусі Антон Раднянкоў.
«Я не ведаў асабіста Алеся Пушкіна. Хоць ведаю, што ён геній і герой. Я нават праз фотаздымкі адчуваў ягоную дабрыню. Мы страцілі вельмі добрага чалавека. І гэта самае балючае», – сказаў Антон Раднянкоў.
Калі над Варшавай 11 ліпеня пачало заходзіць сонца, вобраз Алеся Пушкіна на сцяне перад «Кармай» робіцца ўсё больш цёплым і светлым. Жывым. Светлая памяць, Алесю!..
11 ліпеня са спасылкай на жонку мастака Яніну Дземух СМІ паведамілі пра смерць Алеся Пушкіна пры нявысветленых абставінах у рэанімацыі ўначы. Пад вечар 11 ліпеня сталі вядомыя акалічнасці смерці мастака. Высветлілася, што яго адвезлі з турмы ў Гарадзенскую лякарню хуткай медычнай дапамогі без прытомнасці на машыне экстраннай меддапамогі. Алесю спрабавалі рабіць аперацыю, падчас якой сэрца мастака спынілася.
Зміцер Міраш belsat.eu
