Тры гады беларускія добраахвотнікі працягваюць абараняць Украіны ад расейскай агрэсіі, плацячы за гэта сваймі жыццямі. На сёння, паводле розных ацэнак, колькасць беларусаў, якія загінулі ў баях, можа даходзіць да 70 асобаў. Ва ўмовах рэпрэсіяў, якія пагражаюць на радзіме сваякам, імёны шмат каго з іх невядомыя, як і абставіны смерці.
Апошні на гэты момант беларускі добраахвотнік, пра гібель якога вядома, – Аляксандр Розпад Новік. 22-гадовы беларус далучыўся да Трэцяй асобнай штурмавой брыгады ў канцы кастрычніка 2024-га, а загінуў у баях 20 студзеня 2025-га каля Новаягораўкі Луганскай вобласці.
17 студзеня 2025 года на Пакроўскім кірунку загінула Марыя Зайцава, якая служыла снайперкай у Другім інтэрнацыянальным легіёне. Беларуска была параненая на пратэстах у Менску 9 жніўня 2020-га. Пасля поўнамаштабнай агрэсіі Расеі супраць Украіны служыла спачатку медыкам, была параненая.
У пачатку снежня 2024-га сталася вядома пра гібель беларускага добраахвотніка Інтэрнацыянальнага легіёну з пазыўным Газ. 25-гадовы нарадзінец Наваполацку падаў заяўку на далучэнне ЗСУ ў канцы 2023 года.
6 жніўня 2024-га пры выкананні баявога задання загінуў 36-гадовы ваяр Пшэмыслаў Расевіч-Кучыньскі, грамадзянін Польшчы беларускага паходжання. У верасні 2022 года далучыўся да палка Кастуся Каліноўскага (ПКК), браў удзел у баях за Бахмут, Арэхаў, Харкаў і Часаў Яр.
У сакавіку 2024-га не стала беларуса Аляксандра Стасевіча, які служыў штурмавіком падраздзялення ЗСУ. Гісторык з адукацыі быў раней неаднаразова кантужаны і паранены.
7 кастрычніка 2023 года ў баі каля Бахмуту загінуў былы ваяр батальёну «Волат» ПКК з пазыўным Бахус. Разам з ім не стала яшчэ аднаго беларуса, звесткі якога не раскрываюцца.
Таксама ў кастрычніку 2023 года загінуў Павел Борт Горбач, які браў удзел у пратэстах 2020-га, а пасля ваяваў у батальёне «Тэрор» Беларускага добраахвотніцкага корпусу, быў камандзірам выведкі. Браў удзел у баях у Ірпіні Кіеўскай вобласці, у баях на поўдні Украіны, у вызваленні Херсону.
У пачатку сакавіка 2024 года на Харкаўшчыне трапіў пад расейскі артабстрэл і памёр ад раненняў беларус з пазыўным Кракаў.
Былы беларускі анархіст, імя і прозвішча якога не называюцца, быў добраахвотнікам Другога Інтэрнацыянальнага легіёну з пазыўным Жвір. З Беларусі ён з’ехаў праз рэпрэсіі, дапамагаў беларускім уцекачам, а пасля далучыўся да Збройных сілаў Украіны. 5 жніўня 2023 года стала вядома, што ён загінуў у Данецкай вобласці.

Міраслаў Мыш Лазоўскі нарадзіўся ў 1973 годзе ў Менску. Яшчэ ў 1990-ыя быў чальцом Беларускага згуртавання вайскоўцаў і адным з заснавальнікаў «Белага легіёну». Неаднаразова затрымліваўся, у тым ліку ў 2017-м у межах «справы патрыётаў». Пасля выбараў 2020-га выехаў ва Украіну, дзе ў 2022-м далучыўся да палку імя Кастуся Каліноўскага. Загінуў 16 траўня 2023 года ў баях каля Бахмуту.
Данііл Маджахед Ляшук нарадзіўся ў Берасці ў 1995 годзе. Быў чальцом фанацкіх груповак. У 2013-м пераехаў ва ўкраінскі Севастопаль, браў удзел у супраціве анексіі Крыму. У канцы 2014-га далучыўся да роты асаблівага прызначэння «Тарнада», але ў 2015 годзе быў затрыманы і пазней асуджаны ў межах крымінальнай справы. У 2022-м ізноў далучыўся да ЗСУ. Загінуў 1 красавіка 2023 года на Данбасе. Пасмяротна ўзнагароджаны ордэнам «За мужнасць» ІІІ ступені.
Эдуард Лобаў нарадзіўся ў 1988 годзе ў Вільні. Быў сустаршынём «Маладога фронту». Напярэдадні выбараў 2010-га быў затрыманы сілавікамі і пазней асуджаны да чатырох гадоў калоніі ўзмоцненага рэжыму. Выйшаў на волю ў 2014 годзе, але праз палітычны пераслед быў вымушаны з’ехаць з Беларусі. З лета 2015-га змагаўся як баец тактычнай групы «Беларусь» у вайне на ўсходзе Украіны. Загінуў у баі каля Вуглядару 26 студзеня 2023 года. Пасмяротна ўзнагароджаны ордэнам «За мужнасць» ІІІ ступені.
Аляксей Якуб Аўдзеенка з 2016 года жыў ва Украіне, быў добраахвотнікам тактычнай групы «Беларусь», браў удзел у баях на Данбасе. З 2022-га зноў у ЗСУ, загінуў 4 снежня 2022 года на бахмуцкім кірунку.
Гарадзенец Міхась Юнгер Шавельскі быў адлічаны з універсітэту ў 2020 годзе за ўдзел у пратэстах. З’ехаў у Польшчу, а ў 2022-м прыехаў добраахвотнікам ва Украіну, выконваў функцыі парамедыка ў батальёне «Тэрор». Загінуў, ратуючы параненага, 11 кастрычніка 2022-га. Яму быў толькі 21 год.
Аляксей Жнец Вешчавайлаў паходзіў з паволжскага народу эрзя, быў актывістам руху «Вольны Ідэль-Урал», жыў у Гомлі і быў жанаты з беларускаю. Ва Украіне ваяваў з 2016-га. У 2019-м быў затрыманы КДБ пры ўездзе ў Беларусь і асуджаны на два гады за наёмніцтва. У 2021-м вярнуўся ва Украіну. З 2022-га быў чальцом беларускага палка «Пагоня» і служыў у Інтэрнацыянальным легіёне. Загінуў 26 верасня каля Бахмуту. Яму быў 31 год.
Тэд служыў кіроўцам у складзе батальёну «Тэрор», які раней уваходзіў у склад палка Каліноўскага. Загінуў у верасні 2022 года ў баях на Херсоншчыне.
Беларус Андрэй Зубр Краўчанка доўгі час жыў ва Украіне. Браў удзел у Рэвалюцыі годнасці і антытэрарыстычнай аперацыі на ўсходзе Украіны. Служыў добраахвотнікам батальёну АУН. Загінуў 23 жніўня 2022 года.

26 чэрвеня 2022 года ў баях каля Лісічанску загінулі адразу чацвёра беларусаў.
Івану Брэсту Марчуку было 28 гадоў, ён паходзіў з Берасця. Навучаўся ў БДУІР, служыў у Французскім замежным легіёне, у 2015-м паехаў добраахвотнікам ва Украіну. З пачаткам поўнамаштабнай вайны далучыўся да палка Каліноўскага, стаў камандзірам батальёну «Волат».
Васіль Парфянкоў нарадзіўся ў 1983 годзе. Быў чальцом Беларускай партыі свабоды, УНА-УНСО, «Гавары праўду». Яшчэ ў 2002-м браў удзел у абароне Курапатаў, украінскім Майдане 2004 года. За пратэсты 19 жніўня 2010-га ў Менску быў асуджаны на чатыры гады калоніі строгага рэжыму. Быў амніставаны ў жніўні 2011 года, але ў 2012-м яго зноў засудзілі на шэсць месяцаў калоніі за парушэнні правілаў прэвентыўнага нагляду, у 2013-м – яшчэ на год. У 2014-м выехаў ва Украіну, дзе ў студзені 2015-га пайшоў добраахвотнікам на фронт. З пачаткам вайны ў 2022 годзе далучыўся да каліноўцаў.
Васіль Атам Грудовік нарадзіўся ў Пінску. У 2020-м актыўна ўключыўся ў выбарчыя пратэсты, браў удзел у сутычках з міліцыяй. Праз пераслед з’ехаў з Беларусі, спачатку ва Украіну, затым – у Польшчу. З пачаткам поўнамаштабнай вайны далучыўся да палка Каліноўскага, быў кулямётчыкам. Браў удзел у наступальнай аперацыі ў Херсонскай вобласці.
Вадзіму Папіку Шатрову было 44 гады. Родам з Воршы, больш за 20 гадоў жыў ва Украіне. Далучыўся менавіта да палка Каліноўскага.
Алег Артэга / Кот / Хмуры Панамароў нарадзіўся ў Харкаўскай вобласці Украіны, але вырас на радзіме маці, у Магілёве. Быў грамадзянінам Беларусі, украінскае грамадзянства атрымаў у 2017-м. Ва Украіну прыехаў ваяваць у 2014-м. Спачатку служыў у батальёнах «Шахтарск» і «Карпацкая Сеч». У 2022-м служыў намеснікам камандзіра баявой машыны, наводчыкам-аператарам штурмавога ўзводу штурмавой роты ў батальёне «Айдар». Загінуў 7 ліпеня 2022 года ў Данецкай вобласці.
Павел Волат Суслаў паходзіў з Гомля, тэрміновую службу праходзіў у частцы 3214 ва Уруччы. У 2018 годзе паехаў ваяваць на Данбас на баку Украіны, далучыўся да 1-й штурмавой роты «Правага сектару». У сакавіку 2018-га падпісаў кантракт з ЗСУ. Займаўся выведкай і дыверсійнаю дзейнасцю. Атрымаў смяротнае раненне пры вызваленні ўкраінскай вёскі ад расейскіх войскаў 16 траўня 2022 года.
Яўген Мальдэр Логінаў нарадзіўся ў Берасці, але ў дзяцінстве з бацькамі пераехаў ва ўкраінскі Мікалаеў. У 2018 годзе пайшоў добраахвотнікам у Нацыянальную гвардыю. Абараняў Марыупаль у складзе палка «Азоў». Загінуў 5 траўня 2022-га ў ваколіцах «Азоўсталі».
Магілёвец Канстанцін Фенікс Дзюбайла загінуў 24 красавіка 2022-га на Данбасе. Яму было 34 гады, жыў у Крывым Розе. Запісаўся добраахвотнікам з пачаткам вайны на Данбасе ў 2014-м. Спачатку быў у шэрагах «Правага сектару», потым падпісаў кантракт з ЗСУ. Меў падзяку ад прэзідэнта Украіны. Загінуў падчас артабстрэлу ў баі паміж Мар’інкай і Дакучаеўскім Данецкай вобласці.
Зміцер Ганс Рубашэўскі, які ваяваў у 24-й асобнай механізаванай брыгадзе імя князя Данілы Галіцкага, загінуў 12 красавіка 2022 года на Луганшчыне. Ён адзначыўся ў шматлікіх баях падчас вайны на ўсходзе Украіны ў 2015-м. Быў тройчы паранены, страціў вока. Яшчэ пры жыцці быў узнагароджаны званнем Народнага Героя Украіны.
Змітру Тэрору Апанасовічу загінуў у 32 гады, паходзіў са Смаргоні. Служыў дэсантнікам у Берасці, пасля жыў у Варшаве. У 2020-м прыязджаў у Менск на пратэсты. Пасля пачатку вайны ва Украіне скіраваўся добраахвотнікам у Кіеў. У баях каля Ірпіня, калі беларуская група знішчыла тры варожыя БМП, быў цяжка паранены. 26 сакавіка 2022 года яго не стала. Уганараваны медалём Міністэрства абароны Украіны «За баявыя заслугі».
Аляксей Тур Скобля нарадзіўся ў 1990 годзе ў Менску. Кінуўшы ўніверсітэт, у 2015-м паехаў ваяваць на Данбас, далучыўся да тактычнай групы «Беларусь». Быў адным з заснавальнікаў беларускага добраахвотніцкага руху ва Украіне. Пасля пачатку расейскага ўварвання ва Украіну служыў у батальёне Кастуся Каліноўскага. Загінуў 13 сакавіка 2022 года ў баях каля Кіева, прыкрываючы адыход сваіх жаўнераў. Пасмяротна яму надалі званне Героя Украіны, у гонар яго названая вуліца ў Хмяльніцкім.

Ілля Ліцвін Хрэнаў прыехаў ва Украіну з Менску ўлетку 2014 года, стаў байцом палка «Азоў». Служыў да 2017-га, а ў 2022-м ізноў пайшоў у добраахвотнікі ў беларускую роты батальёну тэрытарыяльнай абароны «Азоў». Загінуў 3 сакавіка 2022 года ў Бучы, дзе ў гонар яго цяпер названая вуліца.
Загінулі да 2022 года
Мікола Эстонец Ільін паходзіў з Магілёва. Браў удзел у клубах рыцарскай рэканструкцыі, быў актывістам «Зубра» і «Маладога фронту». Праз пераслед з’ехаў з Беларусі, а ў 2016 годзе падпісаў першы кантракт з ЗСУ. 13 ліпеня 2020-га як медык спрабаваў эвакуяваць параненага ўкраінскага вайскоўца, але трапіў пад абстрэл з боку гэтак званай ДНР і загінуў. Яму было 36 гадоў. Узнагароджаны ордэнам «За мужнасць» ІІІ ступені.
Але Сняжок / Анубіс Падароўскі нарадзіўся ў 1984 годзе ў Берасці. У 2014-м пераехаў ва Украіну, дзе стаўся парамедыкам і кіроўцам у медычным батальёне «Шпітальеры». Памёр у выніку хваробы ў Дняпры 3 лістапада 2016 года.
Алег Лешы Вярэніч нарадзіўся ў Лунінцы ў 1984 годзе. Неўзабаве сям’я пераехала ва Украіну. Пайшоў на фронт замест свайго малодшага брата ў 2014-м. Падарваўся 9 верасня 2016 года на міне ў Мар’інцы на Данбасе.
Алесь Тарас Чаркашын нарадзіўся ў 1982 годзе ў Берасці. Быў актывістам «Краю», «Зубра» і кіраўніком Беларускай хрысціянскай дэмакратыі ў Берасці. У 2014-м далучыўся да добраахвотніцкага корпусу «Правага сектару», быў чальцом тактычнай групы «Беларусь». Цяжка паранены ў баях у Данецкай вобласці 10 жніўня 2015 года, памёр 28 жніўня. Узнагароджаны адзнакамі «Народны герой Украіны» і «Баявы крыж корпусу» ад ДУК «Правы сектар».
Дзмітрый Казачонак нарадзіўся ў 1994 годзе ў Дубровенскім раёне, неўзабаве сям’я пераехала ва Украіну. Загінуў на Данбасе 7 траўня 2015-га. Кавалер ордэну «За мужнасць» ІІІ ступені (пасмяротна).
Ігар Партызан Туркоў паходзіў з Наваполацку. Нарадзіўся ў 1966 годзе. Загінуў 12 лютага 2015-га ў баях на Данбасе паміж Дэбальцавам і Бахмутам. Уганараваны пасмяротна ордэнам «За мужнасць» ІІІ ступені.
Аляксандр Шустры Будзько нарадзіўся ў Гомлі ў 1973 годзе. Жыў у Чарнігаве. Загінуў 17 лістапада 2014-га ў баях на Данбасе. Уганараваны ордэнам «За мужнасць» ІІІ ступені, герой Чарнігава.

Юрый Кібарг Саколачка нарадзіўся ў Кобрынскім раёне ў 1971 годзе. У 2014-м пайшоў добраахвотнікам на фронт. Загінуў 28 верасня 2014-га падчас абароны Данецкага аэрапорту. Пасмяротна ўзнагароджаны ордэнам «За мужнасць» ІІІ ступені.
Васіль Вагон Ганчарэнка паходзіў з Наваградку. Нарадзіўся ў 1972 годзе. Жыў ва Украіне ў Белай Царкве. Яго паранілі падчас выхаду калоны з-пад Ілавайску. Памёр 7 верасня 2014 года. Ганаровы грамадзянін Белай Царквы.
Міхась Локі Жызнеўскі нарадзіўся ў 1988 годзе ў Гомельскім раёне. Браў удзел у рыцарскіх клубах, а пасля пераехаў ва Украіну, супрацоўнічаў з УНА-УНСО. У 2013 годзе ў Кіеве далучыўся да Еўрамайдану. Загінуў 22 студзеня 2014-га, паранены куляй у сэрца. Пасмяротна ўзнагароджаны званнем Герой Украіны і ордэнам Герояў Нябеснай Сотні.
Гэта не ўсе беларусы, якія загінулі ў баях за незалежнасць Украіны. З прычыны рэпрэсіяў з боку рэжыму ў Беларусі супраць сваякоў добраахвотнікаў, тыя вымушаныя хаваць сапраўдныя імёны і пазыўныя. Нават пасля смерці. Гэтак, 28 ліпеня 2022 года загінуў невядомы ваяр батальёну «Волат». Яшчэ адзін каліновец загінуў 3 кастрычніка 2022 года ў Запарожскай вобласці, а адзін – 7 лістапада. Чацвярых ваяроў «Волата» не стала 16 траўня 2023-га каля Бахмуту разам з Міраславам Лазоўскім. Тры ваяры батальёну «Ліцвін» і адзін батальёну «Волат» загінулі 31 ліпеня. 7 кастрычніка 2023-га разам з Бахусам загінуў яшчэ адзін каліновец. Два беларускія ваяры загінулі на ўсходзе Украіны ў студзені 2024-га. Два ваяры батальёну «Волат» загінулі пры выкананні баявога задання ў красавіку 2024-га, яшчэ два каліноўцы – 9 чэрвеня таго ж года, падарваўшыся на міне ў Харкаўскай вобласці.
Апроч таго, вядома прынамсі пра двух украінцаў, якія загінулі, ваюючы поплеч з беларускімі добраахвотнікамі. Гэта Васіль Ціліжэнка, заснавальнік тактычнай групы «Беларусь», які загінуў 10 жніўня 2015 года на Данбасе, і Руслан Русік Абломаў, які ваяваў у складзе Беларускага добраахвотніцкага корпусу і загінуў у баях на Херсоншчыне 23 студзеня 2023 года.
Макар Мыш belsat.eu