Доўгі час міжнародная абарона была найменш папулярным спосабам легалізацыі сярод беларусаў, але апошнім часам стала для многіх адзіным магчымым. «Белсат» спытаў прэс-сакратара кіраўніка Упраўлення па справах замежнікаў Якуба Дудзяка пра правы беларусаў пасля падачы на міжнародную абарону.
Тлумачым на канкрэтным прыкладзе, калі выязджаць з краіны і працаваць законна.
Беларуска Ганна падалася на міжнародную абарону (МА) 18 верасня 2024 года, маючы від на жыхарства па гуманітарных прычынах тэрмінам да 27 лютага 2025 года. Ці будзе знаходжанне беларускі ў Польшчы пасля 27 лютага легальным, калі рашэння па МА яшчэ не выдадуць? Ці можна будзе ў гэты час працаваць? А з'язджаць з краіны?
Ці будзе знаходжанне краіне законным пасля 27 лютага?
З моманту падачы заявы да вынясення рашэння звычайна праходзіць не больш за шэсць месяцаў, рэдка працэс можа заняць да 15 месяцаў. У любым выпадку, легальным будзе ўвесь перыяд знаходжання ў краіне падчас разгляду справы аб прадастаўленні міжнароднай абароны.
«Калі падчас разгляду дазвол стане несапраўдным (у сувязі са сканчэннем тэрміну, на які ён быў выдадзены), падставай для законнага знаходжання на тэрыторыі Польшчы стане сам факт разгляду», – адказвае прэс-сакратар кіраўніка Упраўлення па справах замежнікаў Якуб Дудзяк.
Ці можна працаваць у перыяд разгляду заявы?
Гэта залежыць ад таго, ці быў у вас доступ да рынку працы ў Польшчы на момант падачы заявы. Гуманітарная віза або ВНЖ па гуманітарных прычынах даюць такое права, а вось турыстычная віза – не. Па словах Якуба Дудзяка, чалавек, які падае заяву аб прадастаўленні міжнароднай абароны і ўжо мае від на жыхарства з правам на працу, не губляе гэтага права толькі праз факт падачы заявы.
А вось калі ваш ВНЖ або віза з правам на працу сканчаецца, ваш доступ на польскі рынак працы рэгулюецца арт. 35 закона аб прадастаўленні абароны замежнікам на тэрыторыі Рэспублікі Польшча: «Іншаземец, які на законных падставах пражывае ў Польшчы толькі ў сувязі з працягам разгляду заявы аб прадастаўленні міжнароднай абароны, можа атрымаць доступ на польскі рынак працы толькі праз шэсць месяцаў разгляду пры ўмове, што ён, ці яна, атрымае адпаведнае пасведчанне ад кіраўніка ведамства для замежнікаў».
Вернемся да нашага прыкладу. Выходзіць, Ганна можа законна працаваць у перыяд разгляду заявы, але толькі да 27 лютага. Пасля гэтага права на працу адновіцца толькі 18 сакавіка – праз шэсць месяцаў з дня падачы заявы, калі рашэнні па ім усё яшчэ не будзе. Пры гэтым праца ў перыяд паміж 28 лютага і 18 сакавіка будзе незаконнай.
«Выкананне працы замежнікам у час разгляду заявы на прадастаўленне міжнароднай абароны, калі ён не мае на гэта права, з'яўляецца незаконнай працай».
За незаконнае выкананне працы ў Польшчы прадугледжаны штраф у памеры ад 20 да 5000 злотых.
Ці можна выязджаць з краіны пасля падачы на міжнародную абарону?
Артыкул 40 закона аб абароне замежнікаў у Польшчы кажа: калі вы пакінеце Польшчу падчас працэдуры, яна можа быць скасаваная цалкам. Аднак гэтая забарона выглядае дзіўна для тых, у каго яшчэ дзейнічае карта побыту (ВНЖ), якая дае права выязджаць за мяжу.
Ці магчымы выезд у выпадку Ганны, у якой ёсць дзеючая карта побыту да 27 лютага? Ва Упраўленні па справах замежнікаў лічаць, што перашкодаў няма.
«Замежнік, які падае заяву на міжнародную абарону і мае праязны дакумент (няма абавязацельства аддаваць яго на захоўванне кіраўніку ўпраўлення па справах замежнікаў) і яшчэ сапраўдную карту побыту, якая пацвярджае наяўнасць адмысловага віду на жыхарства ў Польшчы, можа на падставе гэтага праязнога дакументу і карты побыту перасякаць мяжу падчас працэдуры прадастаўлення міжнароднай абароны. Падача заявы аб міжнароднай абароне не пазбаўляе вас правоў, замацаваных праязным дакументам і картай побыту».
Пры гэтым Якуб Дудзяк адзначае, што кожная заява аб прадастаўленні міжнароднай абароны разглядаецца індывідуальна, але спыненне вытворчасці не павінна супярэчыць грамадскім інтарэсам.
«Тым не менш, можна ацаніць, што ў выпадках кароткатэрміновых паездак за межы Польшчы падчас вытворчасці па прадастаўленні міжнароднай абароны, якія не сведчаць пра тое, што іншаземец адмовіўся ад намеру атрымаць міжнародную абарону ў Польшчы, спыненне такой вытворчасці можа супярэчыць грамадскім інтарэсам», – кажа прэс-сакратар Упраўлення па справах замежнікаў.
З гэтага можна зрабіць выснову, што пры наяўнасць дзеючай карты побыту можна выязджаць на адпачынак за межы Польшчы ў час разгляду справы аб міжнароднай абароне. Але дакладна не ў Беларусь: гэта можа пацягнуць спыненне вытворчасці па справе, бо супярэчыць самім мэтам міжнароднай абароны.
Тэса Анэйда / ЮК belsat.eu
