Urodziny w kolonii karnej. Dziennikarz Biełsatu Paweł Mażejka skończył 46 lat
W sobotę w kolonii karnej nr 2 w Bobrujsku swoje 46. urodziny obchodził dziennikarz Biełsatu i społeczny aktywista Paweł Mażejka. Za kraty trafił 30 sierpnia 2022 r., gdy mimo groźby aresztowania wrócił z Polski na Białoruś. Reżimowy sąd skazał go potem na 6 lat więzienia. W domu czeka na niego dwójka dzieci, które od prawie 2 lat nie miały kontaktu z ojcem.
Kim jest Paweł Mażejka?
Paweł Mażejka jest twórcą kultowej grodzieńskiej przestrzeni Centrum Życia oraz koordynatorem wydawnictwa „Biblioteka Grodzieńska”, która specjalizowała się w wydawaniu książek lokalnych autorów i poświęconych rodzinnemu miastu.
Jest też znanym grodzieńskim dziennikarzem i uznanym profesjonalistą w dziedzinie mediów. Z wykształcenia jest nauczycielem historii i kulturoznawstwa, absolwentem Grodzieńskiego Uniwersytetu Państwowego im. Janki Kupały (2000). Był dziennikarzem jednej z pierwszych niezależnych gazet „Pahonia”, redaktorem gazety „Dzień”, współpracował z agencją informacyjną BelaPAN, telewizją TVP, publikował w publikacjach polskich i amerykańskich. Członek honorowy białoruskich i brytyjskich ośrodków PEN. Był rzecznikiem prasowym Alaksandra Milinkiewicza, kandydata opozycji na prezydenta w wyborach w 2006 roku.
Przez 14 lat Paweł był autorem i prezenterem szeregu programów publicystycznych i historycznych na antenie Biełsatu: m.in. „Dwa na dwa”, „Intermarium”, debat politycznych i innych.
Jeden z pierwszych więźniów politycznych na Białorusi
Paweł urodził się w Grodnie. Jest jednym z pierwszych więźniów politycznych na Białorusi: w 2002 roku został skazany na 2 lata prac poprawczych za „zniesławienie” Łukaszenki jednym z artykułów w gazecie „Pahonia”. Paweł odbywał karę w Żłobinie w otwartym zakładzie poprawczym – pracował w tartaku. Na mocy amnestii wyrok zmniejszono o rok, jednak władze zlikwidowały gazetę “Pahonia”.
W 2016 roku Paweł stworzył w Grodnie Centrum Życia Miejskiego, które odegrało ważną rolę w życiu kulturalnym i społecznym miasta. Przestrzeń ta skupiała ludzi kreatywnych, aktywnych, przedsiębiorczych. W Centrum odbyły się setki wydarzeń kulturalnych, konferencji naukowych, dziesiątki wystaw, prezentacji książek, koncertów i wydarzeń edukacyjnych.
W 2020 roku Centrum Życia Miejskiego udostępniło swoją przestrzeń wolontariuszom, którzy pomagali grodzieńskim lekarzom w walce z pandemią koronawirusa.
W marcu 2021 r. Paweł Mażejka został zatrzymany wraz z artystą Alesiem Puszkinem, który w grodzieńskim centrum wystawił portret Jauhiena Żychara, członka antysowieckiego podziemia podczas II wojny światowej. 26 marca Paweł został wezwany na przesłuchanie do prokuratury w Grodnie, gdzie został zatrzymany. Wszczęto przeciwko nim sprawę karną przeciwko „za celowe działania mające na celu rehabilitację i usprawiedliwienie nazizmu”. Po 72 godzinach zatrzymania Paweł został zwolniony z adnotacją „nie było podstaw do zatrzymania”.
W dniu 12 maja 2021 roku Sąd Gospodarczy Obwodu Grodzieńskiego podjął decyzję o likwidacji Centrum Życia Miejskiego, mimo że pod apelem o zachowanie przestrzeni podpisało się ponad 1200 osób, w tym znani mieszkańcy Grodna, którzy publicznie stanęli w obronie Centrum.
Na początku 2022 roku umorzono przeciwko niemu postępowanie karne. Paweł mógł już wtedy opuścić Białoruś, ale zdecydował się pozostać w kraju.
Jednak 30 sierpnia 2022 roku Paweł został ponownie zatrzymany i aresztowany. Podczas aresztowania został dotkliwie pobity. Oskarżono go o przekazanie telewizji Biełsat informacji o losie jednego z więźniów politycznych, co zostało uznane za „sprzyjanie działalności ekstremistycznej”.
26 lipca 2023 r. sędzia Maksim Filatau, znany z głośnych wyroków politycznych, skazał go na 6 lat kolonii o zaostrzonym rygorze.
Zasady życia Pawła Mażejki
Paweł nie lubi udzielać wywiadów i unikał rozgłosu. Znaleźliśmy jednak kilka cytatów z jego listów i komentarzy, które można zinterpretować jako życiowe zasady.
Maj 2018:
– Do wszystkich ludzi na Białorusi, którzy pracują z informacją, rozpowszechniają niezależne informacje, alternatywne opinie: wszyscy są dziś zagrożeni zupełnie bezpodstawnymi prześladowaniami, represjami – czasem okrutnymi – ze strony państwa. I absolutnie każdy powinien być psychicznie przygotowany na takie działania władz.
W pierwszym liście po aresztowaniu:
– Moi drodzy! Prośba do wszystkich dorosłych ludzi: odpuśćcie sobie tę sytuację, nie eskalujcie jej, nie myślcie o tym za dużo, bo inaczej zeżre Was to od środka. Życie toczy się dalej, żyjcie dalej, abyście mieli mi coś do powiedzenia, kiedy się spotkamy.
W liście po skazaniu na 6 lat kolonii karnej:
– Ten okres jest z pewnością długi. Nigdy wcześniej nie byliśmy osobno na tak długo. Ale co nas nie zniszczy, zamienia nas w kintsugi [Kintsugi lub kintsukuroi to stara japońska technika naprawiania uszkodzonych naczyń ceramicznych mieszaniną laki i sproszkowanego złota, która pozwala na zachowanie cennego przedmiotu dla następnych pokoleń i podnosi jego wartość artystyczną – przyp. Biełsat].
W komentarzu do represji sądowych:
– Ważne było dla mnie, aby zachować honor i godność i nie stchórzyć. Nie wstydzę się ani jednej sekundy mojego życia.
Asia Sakowicz /AB belsat.eu
