Trwają walki w centrum Wołczańska: Rosjanie dotarli do rzeki Wołcza, która dzieli miasto na dwie części. Okupanci wznowili intensywny szturm na Czasiw Jar w Donbasie przy użyciu dużej liczby pojazdów opancerzonych. Rosyjskie Ministerstwo Obrony ogłosiło „wyzwolenie” wioski Robotyne w obwodzie zaporoskim, o którą walki trwają od roku, podczas gdy ukraiński wywiad ostrzegł, że rosyjska armia może wkrótce rozpocząć ofensywę również w obwodzie sumskim.
Walki uliczne w Wołczańsku. Ukraińcy kontrolują sytuację
Wołczańsk, położony kilka kilometrów od granicy z Rosją, stał się jednym z głównych celów pierwszej fazy rosyjskiej ofensywy na północy obwodu charkowskiego. Wojska rosyjskie dotarły na obrzeża miasta w drugim dniu walk. Trwały one na jego ulicach przez cały ubiegły tydzień. Według ukraińskiego projektu analitycznego DeepState linia frontu przebiega obecnie wzdłuż rzeki Wołcza, dzielącej miasto na dwie części. Na północy znajduje się centrum miasta i osiedle budynków wielopiętrowych, z których większość została zajęta przez Rosjan, podczas gdy na południe są głównie prywatne domy kontrolowane przez Siły Zbrojne Ukrainy.
Ukraiński dziennikarz wojskowy Jurij Butusow, który był w Wołczańsku w zeszłym tygodniu, opublikował zdjęcia północnej części miasta wykonane z drona. Pokazują one skalę zniszczeń w mieście w ciągu półtora tygodnia ciągłych walk i ostrzałów (liczba kierowanych bomb lotniczych o wadze od 500 kilogramów do półtorej tony zrzucanych na miasto każdego dnia może sięgać kilkudziesięciu). W centrum Wołczańska nie pozostał praktycznie ani jeden nienaruszony budynek.
Zdjęcia: Wołczańsk coraz bardziej upodabnia się do miast w Donbasie
Pod koniec tygodnia w mediach społecznościowych pojawiło się wideo z ataku na szpital w Wołczańsku (przypuszczalnie atak został przeprowadzony przez ukraińskie siły zbrojne przy użyciu amerykańskich bomb kierowanych JDAM). W rezultacie budynek został prawie całkowicie zniszczony. Według rzecznika ukraińskiej armii ochotniczej „Południe” Serhija Bratczuka, który opublikował wideo, budynek był wykorzystywany jako miejsce zbiórki rosyjskich żołnierzy biorących udział w szturmie na miasto.
Wideo: Ukraińcy zaatakowali przejęty szpital, w którym mieli przebywać rosyjscy żołnierze
Żołnierze rosyjskich sił zbrojnych plądrują zdobytą część Wołczańska, zaledwie kilkaset metrów od linii frontu. Wideo opublikowane przez Butusowa na jego kanale w Telegramie pokazuje rosyjskich żołnierzy wynoszących z domów mieszkańców cenne przedmioty i ładujących je do samochodu.
Wideo: rosyjscy żołnierze plądrują mieszkania w Wołczańsku
Według ukraińskiego dziennikarza Ołesia Kromplasa, który pracował w Wołczańsku przez kilka dni w zeszłym tygodniu i obserwował ewakuację ludności cywilnej, została ona praktycznie zakończona. Według niego do 10 maja około 4 tys. osób, które wyjechały z Wołczańska, przeszło przez ośrodek dla osób wewnętrznie przesiedlonych w Charkowie. Jednak wielu z nich wyjechało na własną rękę i trudno jest ustalić ich dokładną liczbę. Od kilku dni mieszkańcy Wołczańska opuszczają miasto pod rosyjskim ostrzałem. Wiadomo o co najmniej kilku ofiarach cywilnych.
Równocześnie ze szturmem na sam Wołczańsk, Rosjanie próbują obejść kilkunastotysięczne przed wojną miasto na flankach. 18 kwietnia DeepState potwierdziło odwrót ukraińskich wojsk z wioski Buhruwatka (przedwojenna populacja 30 osób) na zachód od miasta, podczas gdy Rosjanie twierdzili, że zdobyli pobliską wioskę Starycia (populacja wioski wynosiła około 700 osób w przeddzień pełnowymiarowej rosyjskiej inwazji). Jeśli to prawda, logistyka ukraińskiego garnizonu w Wołczańsku jest poważnie zagrożona, ponieważ zaopatrzenie jest dostarczane z kierunku zachodniego.
Na innym odcinku frontu w obwodzie charkowskim, 10 kilometrów na zachód od wschodniego przyczółka, Ukraińcy ustabilizowali sytuację w ciągu ostatniego tygodnia, podczas gdy armia rosyjska poczyniła niewielkie postępy. Celem Rosjan jest zdobycie stosunkowo dużej wioski Łypci. Znajduje się ona zaledwie 15 kilometrów od Charkowa. Z tej odległości miasto może być ostrzeliwane z artylerii lufowej i wyrzutni wieloprowadnicowych typu Grad.
Obwód sumski przygotowuje się do ofensywy wojsk rosyjskich
Na początku ubiegłego tygodnia szef Głównego Zarządu Wywiadu (HUR) ukraińskiego Ministerstwa Obrony gen. Kyryło Budanow ostrzegł o możliwej ofensywie wojsk rosyjskich w obwodzie sumskim. Według niego ma to na celu rozciągnięcie Sił Zbrojnych Ukrainy i odwrócenie ich uwagi od walk na innych odcinkach frontu.
Ten ukraiński region był miejscem aktywnych walk tylko na samym początku rosyjskiej inwazji. Rosyjskie siły zbrojne całkowicie się stamtąd wycofały na początku kwietnia 2022 roku. Od tego czasu w pasie przygranicznym działały jedynie grupy dywersyjno-rozpoznawcze, zdarzały się też sporadyczne ostrzały.
W ciągu ostatniego miesiąca ostrzał przygranicznych miejscowości w obwodzie sumskim stał się coraz częstszy. Rosjanie używają całego swojego arsenału – artylerii, wieloprowadnicowych wyrzutni rakiet, dronów i kierowanych bomb lotniczych (KAB). Prowadzi to do zniszczeń na dużą skalę. 13 maja władze obwodu sumskiego ogłosiły rozpoczęcie ewakuacji mieszkańców miast Białopole (16 tys. mieszkańców przed wojną i około 4 tys. według stanu na 14 maja 2024 roku) i Worożba (7 tys. mieszkańców). Znajdują się one mniej niż 10 kilometrów od granicy z Rosją.
Według szefa administracji wojskowej obwodu sumskiego Wołodymyra Artiucha w zeszłym tygodniu z obu miejscowości ewakuowano ponad tysiąc osób, w tym 200 dzieci. W sumie z 10-kilometrowej strefy przygranicznej ewakuowano już ponad 14 tysięcy mieszkańców. Większość z nich wyjeżdża na własną rękę.
Od czasu rozpoczęcia ewakuacji mieszkańców w lipcu 2023 roku w pięciokilometrowej strefie przygranicznej zostało całkowicie opuszczonych 28 wiosek. Nie pozostał w nich ani jeden mieszkaniec.
Intensyfikacja ataków na Czasiw Jar
W ubiegłym tygodniu Rosjanie wznowili ataki na miasto Czasiw Jar, używając dużej liczby pojazdów opancerzonych. Wciąż nie są w stanie zdobyć przyczółka w najbardziej wysuniętej na wschód dzielnicy miasta Kanał, która jest oddzielona od reszty Czasiwego Jaru kanałem Siewierskij Doniec-Donbas. Walki toczą się obecnie na obrzeżach.
Rosyjskie grupy szturmowe codziennie wkraczają do miasta, usiłując zdobyć przyczółek w zabudowie miejskiej, która został zniszczona przez ciągłe ostrzały, ale jak dotąd bez powodzenia. 17 maja – po raz pierwszy od początku miesiąca – siły rosyjskie zaatakowały ukraiński garnizon dużą kolumną pojazdów opancerzonych. Wideo opublikowane przez ukraińską jednostkę specjalną „Kraken” pokazuje około 20 czołgów i pojazdów opancerzonych szturmujących miasto. Prawie wszystkie z nich wyposażone są w specjalne daszki przeciwdronowe, pod którymi ukrywa się również piechota.
Wideo pokazuje, że część sprzętu została zniszczona lub uszkodzona na podejściach do Czasiwego Jaru, ale kilku pojazdom udało się wjechać na obszar wielopiętrowych budynków na najbardziej oddalonych ulicach miasta i desantować żołnierzy. Dalszy los tych żołnierzy jest nieznany. „Kraken” twierdzi, że „według stanu na godzinę 20:00 18 maja w mieście nie ma żadnych okupantów”.
Brak sukcesów rosyjskich sił zbrojnych w Czasiwym Jarze potwierdzają także rosyjscy korespondenci wojenni, którzy zazwyczaj aktywnie komentują wszelkie postępy rosyjskiej armii. Pod koniec tygodnia powiązany z rosyjskim Ministerstwem Obrony kanał na Telegramie Rybar napisał o „krwawych starciach w pobliżu wschodniej części Czasiwego Jaru”, podczas gdy Siemion Piegow donosił o „taktycznych sukcesach w pobliżu wschodniej części miasta”.
Ukraińscy żołnierze bronią miasta w trudnych warunkach. Rosyjska armia wyraźnie posunęła się na południe od miasta w kierunku głównych szlaków zaopatrzeniowych ukraińskiego garnizonu. Według ukraińskich droniarzy z grupy „Czarny Łabędź” Rosjanie ustanowili kontrolę ogniową nad główną trasą zaopatrzeniową. Teraz dostawy amunicji, rotacja żołnierzy i wywózka rannych odbywają się pod ostrzałem, a Rosjanie szturmują miasto co najmniej 20 razy w ciągu doby.
Wideo: rosyjski szturm na Czasiw Jar 17 maja
Według zastępcy dowódcy jednego z oddziałów broniących miasta (pseudonim „Konsul”) sytuacja z dostawami amunicji do jednostek walczących w rejonie Czasiwego Jaru uległa w ostatnim czasie znacznej poprawie. Był to jeden z czynników skutecznego odpierania licznych rosyjskich ataków. Jednak sądząc po intensywności ataków i liczbie zaangażowanych żołnierzy, rosyjskie zasoby na tym odcinku frontu są dalekie od wyczerpania.
Robotyne w szarej strefie
W środę, 15 maja, rosyjskie Ministerstwo Obrony ogłosiło całkowite „wyzwolenie” wsi Robotyne w obwodzie zaporoskim. Rok temu stała się ona jednym z symboli letniej kontrofensywy ukraińskich sił zbrojnych. Ukraińskie dowództwo planowało szybko wyprzeć Rosjan z wioski, a następnie kontynuować natarcie w kierunku miasta Tokmak, położonego 20 kilometrów na południe od niej, i dalej w kierunku Melitopola. Jednak zajęcie Robotynego zajęło Siłom Zbrojnym Ukrainy prawie trzy miesiące. Ukraińcy ponieśli tu ciężkie straty (to tutaj zniszczono pierwsze ukraińskie czołgi Leopard 2). Kontrofensywa ostatecznie utknęła w martwym punkcie, przygwożdżona przez fortyfikacje pobliskich miejscowości Nowoprokopiwka i Werbowe. Od jesieni 2023 roku ukraińskie siły zbrojne są w defensywnie się na tzw. występie robotyńskim.
Walki w ruinach Robotynego, które zostało całkowicie zmiecione z powierzchni ziemi, trwały od kilku miesięcy. Rosyjskie jednostki szturmowe stopniowo posuwały się w kierunku północnych obrzeży wsi. Rosyjscy urzędnicy już wcześniej kilkakrotnie oświadczali, że ukraińskie siły zbrojne zostały wyparte ze wsi, ale słowa te nie odpowiadały rzeczywistości.
Tym razem oświadczenie rosyjskiego resortu zostało potwierdzone przez niezależnego obserwatora – Juliana Röpcke, komentatora wojskowego niemieckiego tabloidu Bild. 18 maja napisał on na Twitterze, że rosyjskie siły zbrojne zdobyły wioskę. Swoje słowa zilustrował zdjęciami, na których widać rosyjskich żołnierzy w najbardziej oddalonych domach w północnej części Robotynego. Na mapie DeepState cały obszar wsi jest zaznaczony na szaro, co oznacza, że żadne ze stron nie sprawuje nad nią efektywnej kontroli.
Komentując sytuację we wsi, ukraiński ochotnik prowadzący konto na Twitterze napisał, że SZU wycofały się z Robotynego „dłuższy czas temu”.
– To szara strefa, którą… c*** wie, jak wam to wytłumaczyć… Nie ma tam ni***a, tylko nazwa (została). Piwnice są zaśwalone trupami, zarówno pe******** [rosyjskimi], jak i naszymi. Ktokolwiek się tam pojawi, ginie. Wycofaliśmy się trochę głębiej – opisał obecną sytuację w Robotynem.
Inny ukraiński żołnierz, o pseudonimie „Aleks”, reagując na doniesienia Röpckego, napisał, że Rosjanie nie zajęli Robotynego. Nazwał Bild „żółtą niemiecką prasą”. Według „Aleksa” Robotyne jest teraz „szarą strefą”, ale nie ma w niej ani jednego żywego rosyjskiego żołnierza.
Masowe naloty na Rosję
W ciągu ostatniego tygodnia ukraińskie siły zbrojne przeprowadziły zmasowane ataki na okupowane terytoria i obszary przygraniczne Rosji. Ich celem były obiekty wojskowe i rafinerie ropy naftowej.
Na okupowanym Krymie Ukraińcy dwukrotnie – 15 i 16 maja – zaatakowali rakietami balistycznymi ATACMS lotnisko wojskowe Belbek w pobliżu Sewastopola. W obu przypadkach odnotowano eksplozje i silne pożary na ziemi. Pociski użyte w tych atakach miały głowice kasetowe, z których każda pokrywała obszar porównywalny z powierzchnią trzech boisk piłkarskich.
Zdjęcia satelitarne opublikowane dzień później wykazały, że co najmniej trzy myśliwce – dwa MiG-31 i jeden Su-27 – które znajdowały się na lotnisku w momencie ataku, zostały zniszczone. Inne domniemane straty rosyjskie obejmowały systemy obrony powietrznej S-400 oraz magazyn paliwa i smarów. Skala zniszczeń może być jednak znacznie większa. Odłamki z eksplozji mogły uszkodzić i trwale unieruchomić inne samoloty stacjonujące na lotnisku. Zdjęcia satelitarne tego nie pokażą. Redaktor naczelny ukraińskiego wojskowego portalu informacyjnego Defence Express Ołeh Katkow uważa, że w wyniku ataków baza lotnicza Belbek mogła zostać wyłączona z eksploatacji na długi czas.
Również na początku zeszłego tygodnia, 13 maja, pociski manewrujące Storm Shadow uderzyły w wojskową bazę obrony powietrznej 3. Pułku Radiotechnicznego Sił Powietrzno-Kosmicznych na górze Aj-Petri na Krymie. Jeszcze w czasach sowieckich utworzono tu Radiotechniczne Centrum Rozpoznania Dalekiego Zasięgu i Naprowadzania Sił Obrony Powietrznej. W rezultacie strategiczny obiekt rosyjskiej armii został uszkodzony, a dowódca jednostki wojskowej, podpułkownik Aleksander Kułakow, zginął.
W niedzielę, 19 maja, podczas kolejnego ataku na Krym – według przedstawicieli SZU – zniszczony został trałowiec projektu 266-M „Kowrowiec”. Według ukraińskiej agencji UNIAN ukraińskie rakiety miały też trafić w małą rosyjską korwetę rakietową „Cykłon”.
Podczas gdy ataki na terytorium Krymu są przeprowadzane przy użyciu całego arsenału zachodniej broni dostępnej ukraińskim siłom zbrojnym, Kijów ma ograniczone możliwości ostrzału terytorium Rosji. Wynika to z faktu, że sojusznicy nie zezwolili na atakowanie obiektów wojskowych na terytorium Rosji za pomocą broni rakietowej przekazanej Ukrainie. Dlatego ukraińskie siły zbrojne muszą polegać wyłącznie na własnych dronach.
W ciągu ostatniego tygodnia Ukraińcy przeprowadzili kilka zmasowanych ataków na rosyjskie rafinerie ropy naftowej. W każdym z nich wzięły udział dziesiątki dronów. Najbardziej ucierpiały rafinerie w Tuapse i Słowiańsku nad Kubaniem, które zawiesiły działalność po serii eksplozji. Według opublikowanego niedawno raportu Pentagonu w wyniku ukraińskich ataków Rosja straciła do 14 procent zdolności rafinacji ropy naftowej.
Iwan Łysiuk/ vot-tak.tv, lp/ belsat.eu
