Andrzej Poczobut kończy dziś 50 lat. ZPB wzywa do wysyłania mu listów do więzienia
Andrzej Poczobut, działacz Związku Polaków na Białorusi i dziennikarz z Grodna, skazany w lutym przez białoruski sąd na osiem lat więzienia, obchodzi dziś 50. urodziny.
Człowiekiem wolności i ikoną walki o prawdę nazywa Andrzeja Poczobuta ambasador RP Artur Michalski. Niezależna gazeta “Nasza Niwa” uważa go za „symbol niezłomności”.
Białoruskie władze w politycznym procesie zarzuciły Poczobutowi „wzniecanie nienawiści” i skazały na osiem lat więzienia.
Więzień polityczny był namawiany do zwrócenia się do Alaksandra Łukaszenki z prośbą o ułaskawienie, jednak kategorycznie odmówił.
– Andrzej nie dał się złamać, choć doskonale wiedział, jakie konsekwencje go czekają. Ale wiedział również, że jeśli to zrobi, to zostanie to wykorzystane nie tylko przeciwko niemu, ale przeciwko całej mniejszości i przeciwko Polsce. Władze wykorzystałyby to propagandowo jako “przyznanie się” do winy – mówił PAP Barys Harecki ze zlikwidowanego Białoruskiego Stowarzyszenia Dziennikarzy.
Obecnie Poczobut przebywa w areszcie więzienia nr 1 w Grodnie, gdzie oczekuje na termin rozprawy apelacyjnej do wyroku ogłoszonego 9 lutego. Odbędzie się ona przed Sądem Najwyższym.
Działacz Związku Polaków na Białorusi został początkowo oskarżony o „podżeganie do nienawiści”, w tym, jak twierdziła prokuratura, „rehabilitację nazizmu”, a potem także o wzywanie do sankcji i działań na szkodę Białorusi. W październiku 2022 r. został przez władze wpisany na białoruską listę „osób zaangażowanych w działalność terrorystyczną”.
Poczobut to grodzieński aktywista i dziennikarz. Przez wiele lat współpracował z polskimi mediami, w tym Gazetą Wyborczą i TVP Polonia, relacjonując sytuację na Białorusi. Za krytyczne wypowiedzi na temat rządzącego Białorusią od 1994 r. Łukaszenki, trafiał do aresztu, był sądzony (ostatecznie otrzymał wyrok w zawieszeniu).
Jako działacz nieuznawanego przez białoruskie władze i zdelegalizowanego w 2005 r. Związku Polaków na Białorusi Poczobut – pasjonat historii – wiele czasu poświęcał m.in. badaniu losów Polaków na terenach dzisiejszej Białorusi.
Jak podkreśla Centrum Obrony Praw Człowieka “Wiasna”, według prokuratury „przewiny” Poczobuta miały polegać m.in. na tym, że nazwał agresją napaść ZSRR na Polskę w 1939 r., pisał artykuły o protestach na Białorusi i działaczach polskiego podziemia w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu, występował w obronie polskiej mniejszości w tym kraju.
Wraz z Poczobutem w marcu 2021 r. aresztowane zostały także szefowa zdelegalizowanego przez Mińsk Związku Polaków na Białorusi Andżelika Borys, Irena Biernacka i Maria Tiszkowska z ZPB, a także Anna Paniszewa, działaczka mniejszości z Brześcia. Borys została w marcu 2022 r. wypuszczona z aresztu, a na początku kwietnia br. uwolniono ją ostatecznie od zarzutów. Pozostaje na Białorusi, której – podobnie jak Poczobut – jest obywatelką.
Biernacka, Tiszkowska i Paniszewa zdołały w 2021 r. opuścić Białoruś dzięki staraniom polskich władz. Nie mają jednak możliwości powrotu do kraju.
Od października działacz polskiej mniejszości jest przetrzymywany w grodzieńskim areszcie przy więzieniu nr 1. Wcześniej Poczobut był więziony w aresztach w Żodzinie i Mińsku.
Strona polska domaga się uwolnienia Poczobuta i zdjęcia z niego politycznie motywowanych, nieprawdziwych zarzutów. W dzień po jego skazaniu władze RP podjęły decyzję o zamknięciu przejścia granicznego w Bobrownikach ze względu „na ważny interes bezpieczeństwa państwa”, później wprowadzono kolejne ograniczenia na granicy z Białorusią. MSWiA oświadczyło następnie, że jeśli Poczobut zostanie uwolniony, to przejścia zostaną otwarte. MSZ zapewnia, że stale prowadzi działania na rzecz uwolnienia Poczobuta.
W czwartek Głos znad Niemna, pismo Związku Polaków na Białorusi, zainicjował akcję pisania kartek urodzinowych do Andrzeja Poczobuta.
– Nie zapominajmy o Andrzeju, nie ustawajmy w manifestowaniu solidarności z niesprawiedliwie więzionym Polakiem, piszmy też do niego samego! W listach i na kartkach złóżmy Andrzejowi życzenia z okazji Jubileuszu Urodzin! Nie zniechęcajmy się oczekiwaniem, że nasza kartka bądź list okażą się spóźnione, albo zostaną przechwycone przez cenzurę więzienną. Jeśli korespondencji będzie dużo, to Andrzej na pewno się o niej dowie, choćby z narzekań administracji na ciągle dostarczane listy, z których chociażby część i tak trafi do adresata. Pamiętajmy, że dla więźnia każde słowo z wolności jest podobne do łyku czystego powietrza. – apeluje redakcja.
Pismo mniejszości polskiej na Białorusi podaje też adres, pod którym przetrzymywany jest obchodzący dziś urodziny więzień polityczny:
Почобут Андрей Станиславович
Тюрьма №1.
230023 г. Гродно
ул. Кирова 1
Республика Беларусь
pj/belsat.eu wg PAP, glosznadniemna.pl
