Powołany 9 sierpnia 2022 roku Zjednoczony Gabinet Przejściowy Białorusi opublikował wyniki swojej półrocznej działalności. Sprawozdanie obejmuje wszystkie obszary działalności Gabinetu.
Waler Kawaleuski, odpowiedzialny w Zjednoczonym Gabinecie Przejściowym za reprezentowanie białoruskiej opozycji na arenie międzynarodowej, wymienił całą listę osiągnięć w ciągu pół roku swojej pracy.
Wskazał m.in. na powołaną przez Radę Europy grupę kontaktową ds. Białorusi z udziałem przedstawicieli białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego i opozycyjnych struktur politycznych. W Radzie Bezpieczeństwa ONZ trwa kampania przeciwko legitymizacji dyktatora Alaksandra Łukaszenki. W Brukseli rozpoczęła swoją pracę misja demokratycznej Białorusi. Ponadto w Czechach otwarto przedstawicielstwo demokratycznej Białorusi. Opracowano także nowe ramowe stanowisko w sprawie „geopolitycznego wyboru” Białorusi. Jeśli chodzi o poziom społeczny, Kawaleuski poinformował, że został już przygotowany wzór dowodu osobistego „nowej Białorusi”. Obecnie trwają prace nad uznaniem tego dokumentu przez kraje europejskie.
Ukraina
Członkowie gabinetu Walery Sahaszczyk, była prezenterka Biełsatu Alina Kouszyk, Alaksandr Azarau i Waler Kawaleuski w ciągu ostatniego półrocza kilkakrotnie odwiedzali Ukrainę. Politycy spotkali się z przedstawicielami ukraińskich władz oraz wzięli udział w białorusko-ukraińskim forum we Lwowie.
Jednocześnie we współpracy z Narodowym Bankiem Ukrainy wypracowali możliwość składania uproszczonych dokumentów w celu odblokowania kont obywateli Białorusi w ukraińskich bankach, które zostały zablokowane po rozpoczęciu przez Rosję pełnowymiarowej inwazji w lutym 2022 roku, w tym z terytorium Białorusi.
Odpowiedzialny za sprawy obronności i bezpieczeństwa Walery Sachaszczyk powołał podzespół, który udziela wsparcia walczącym na Ukrainie białoruskim ochotnikom.
Sankcje przeciwko reżimowi
Za lobbowanie na rzecz sankcji przeciwko władzom Białorusi w Gabinecie odpowiada Paweł Łatuszka, były dyplomata. Polityk opowiada się za tym, aby sankcje wobec reżimu Łukaszenki były podobne do tych nałożonych na Rosję.
W ciągu pół roku pracy Gabinetu powstały konkretne propozycje rozszerzenia sankcji. Łatuszka proponuje nałożenie sankcji personalnych na 340 osób w służbie reżimu. Łatuszka wraz z Azarauem, byłym funkcjonariuszem reżimu, wysłał do władz Litwy, Czech i Ukrainy dokumenty uzasadniające konieczność uznania KGB i Głównego Wydziału do Walki z Przestępczością Zorganizowaną i Korupcją (HUBAZiK) za organizacje terrorystyczne.
Ministerstwa spraw zagranicznych Polski, Litwy, Czech, USA, Szwecji i Kanady otrzymały też uzasadnienia prawne do ścigania przedstawicieli reżimu Łukaszenki za naruszenie Konwencji o zakazie stosowania tortur z 1984 roku.
Ponadto Łatuszka zainicjował projekt „Rezerwa kadrowa dla Nowej Białorusi”, który zakłada wyszkolenie niezbędnych kadr urzędniczych na okres ewentualnego przekazania władzy.
Pomoc więźniom politycznym
Za obszar pomocy więźniom politycznym w Gabinecie odpowiada Wolha Harbunowa. M.in. dzięki jej staraniom przedstawicieli rozpoczęto prace nad powołaniem międzynarodowej Fundacji Rehabilitacji Osób Represjonowanych.
Piętnastu więźniów politycznych otrzymało wsparcie. Rozpoczęły się również przygotowania do ewentualnych negocjacji z reżimem w sprawie uwolnienia represjonowanych przez reżim osób.
Kultura i edukacja
Alina Kouszyk, była prezenterka Biełsatu, odpowiedzialna w Gabinecie za obszar „odrodzenia narodowego”, wynegocjowała z władzami Polski uznanie białoruskich dyplomów. Polskie Ministerstwo Edukacji i Nauki wsparło utworzenie sieci weekendowych szkół białoruskich. Polskie władze rozszerzyły też wsparcie dla represjonowanych białoruskich nauczycieli, wykładowców akademickich i studentów.
Powstał również Białoruski Instytut Książki. Ponadto powołano grupy robocze, których zadaniem jest opracowanie programu edukacyjnego na okresu przejściowy w postłukaszenkowskiej Białorusi.
Alona Alaksandrawa, lp/ belsat.eu
