У горадзе Стоўбцы на 1 студзеня 2018 года пражывалі 16 946 чалавек. Так запісана ў Вікіпедыі. Маленькі горад, у якім усе адзін аднаго ведалі, прынамсі, у твар. Школьнік забіў настаўніцу і таварыша. Гэта неверагодная трагедыя. Для ўсіх. І для блізкіх загінуўшых. І для самой школы. І для ўсяго гораду Стоўбцы.
Школа ў любым населеным пункце ў савецкія часы была самым бяспечным месцам. Таму што нават запісныя хуліганы школу з горам напалову сканчалі, потым хадзілі туды некаторы час на дыскатэкі, спачатку сарамліва забычковываючы цыгарэты пад строгім поглядам дзяжурнага завуча або дырэктара і імкнучыся дыхаць у бок. Было ў школе нешта сакральнае, нават калі ніхто ў гэтым сабе не прызнаваўся.
Гэтая сакральнасць была зруйнаваная для мяне ў дзень трагедыі ў Беслане. Нагадаю: дзеці сабраліся на ўрачыстую лінейку з нагоды новага навучальнага году. Іх усіх, уключаючы настаўнікаў і частка бацькоў, узялі ў закладнікі тэрарысты.
Я быў тады ў Кракаве, чытаў рукапісы ў Ягелонскай бібліятэцы. Потым прыйшоў у гасцініцу, уключыў тэлевізар… Увесь свет гаварыў пра Беслан. А я думаў пра школу.
Гэта была цалкам тыповая савецкая школа. Я ў такой працаваў. Я ўяўляю і парадны ўваход, і чорныя лесвіцы. Размяшчэнне класаў, спартзалы; ведаю, дзе кабінет дырэктара і настаўніцки пакой… І я ўяўляў сабе ўвесь жах таго, што здарылася ў гэтай замкнёным прасторы, што фармальна захоўвала святочнасць, але па сутнасці была пераўтвораная ў пекла. У пекла з кветкамі і паветранымі шарыкамі. Лінейка бо, свята. Дзяўчынкі з белымі банцікамі…
Вось і цяпер я думаю пра школу. Школе, якая забітая. Таму што цень хлапчука з нажом у руках доўга будзе кідацца па калідорах, і дзеці будуць баяцца ісці туды. Як пойдзеш у школу, дзе забілі таго высокага хлопца, з якім ты танчыла на дыскатэцы? Ці ўвойдзеш у клас, дзе на падлозе захаваліся рэшткі крыві настаўніцы? Не, вядома, і падлогу замыли, і калідоры ярка асветлены. Але страх не сыдзе сам па сабе.
А, з іншага боку, – куды пайсці яшчэ ў маленькім мястэчку падлетку? Школа была цэнтрам яго жыцця – і вось гэты цэнтр знік.
Я жыў у вялікім горадзе. І мая старая школа знаходзілася на адной вуліцы з маім домам. Мала таго, апошнія гады я проста жыў у суседнім доме са школай. Я хадзіў туды спяваць у хоры да Людмілы Мікалаеўне Новік, нязграбна танцаваў на дадатковых занятках па рытміцы ў Яўгеніі Канстанцінаўны Заўгародняй. Я заставаўся рабіць хатняе заданне ў групе падоўжанага дня ў Алены Іванаўны Казейка. Прайшло каля сарака гадоў, але я люблю сваю школу, сваіх настаўнікаў. Яны былі цэнтрам майго жыцця добрыя восем гадоў…
Цяпер усё бессэнсоўна. Следства працуе. Быць можа, мы хутка даведаемся абставіны здарэння і яго прычыны. Не можа ж быць усё гэта беспадстаўным.
Пакуль проста падумаем аб тым, як далей жыць гораду Стоўбцы. Гораду, у якім бацькі доўга яшчэ будуць баяцца адпускаць дзяцей у школу, дзе ў калідоры кідаецца цень хлапчука з нажом.
Як жыць?
Аляксандр Фядута/АА belsat.eu
Рэдакцыя можа не падзяляць меркавання аўтара.
