У Беларусі працягваецца крызіс з папулярным караняплодам. Больш за тое, нягледзячы на шматлікія інспекцыі ўладаў у крамах, з паліцаў знікаюць капуста і цыбуля. Спецыяльнай пастановай урад падвысіў адпускныя цэны, каб беларускім вытворцам было выгадна прадаваць свой тавар на радзіме. Ці дапаможа гэта развязаць праблему?
«У мяне пытанне, чаму ва ўсіх крамах знікла капуста, ёсць толькі пекінская 6,49»; «Агуркі, памідоры, а капусты звычайнай белакачаннай няма – во пекінская» – такіх ролікаў шмат у беларускім ТыкТоку ўжо некалькі тыдняў. Не дапамагаюць і захады ўладаў – прынамсі пакуль.
На святочны стол беларусаў гародніна паспее – у неабходнай колькасці і за адэкватныя цэны. Гэтак запэўнівае Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю (МАРГ).
«Урадам прынятыя аператыўныя меры дзеля развязання сітуацыі, якая паўстала з-за дыспарытэту цэнаў з суседнімі краінамі. Гэтаксама Міністэрствам сельскай гаспадаркі і харчавання і гарвыканкамам пацверджана, што ў стабілізацыйных фондах ёсць дастатковыя запасы бульбы і іншай гародніны для забеспячэння ўнутранага рынку», – каментуе сітуацыю Дар'я Палазкова з МАРГ.
Згодна з пастановай Савету Міністраў максімальныя адпускныя цэны на гародніну ў сярэднім павысяцца на 30 %. А гэта значыць, што айчынным вытворцам будзе больш выгадна прадаваць сваю гародніну айчынным крамам – і ў іх нарэшце з'явіцца беларуская бульба. Сёння цэны на бульбу праз онлайн-дастаўку вагаюцца ад 1,11 рубля да 3,99 рубля, у залежнасці ад крамы і тыпу прадукту.
Анастасія Лузгіна, экспертка Цэнтру эканамічных даследаванняў BEROC, кажа: «Гэтае падвышэнне – наколькі яно стабілізуе сітуацыю? У нейкай ступені магчыма, бо цэны ўсё роўна вырастуць. Але зноў-такі, аптымальным застаецца ўсё ж такі рынкавае рэгуляванне, а не вось гэтае адміністратыўнае».
Паводле экспертаў, праблемы з гароднінай у беларускіх крамах паўсталі таму, што летась у Беларусі быў неўраджай, і таму цяпер, пакуль яшчэ не пачаўся сезон, у крамах прадавалася пераважна імпартная і таму больш дарагая гародніна.
«Беларусь не самадастатковая ў гэтых прадуктах, а залежная ад імпарту. Раней была Украіна, Польшча, адкуль сельскагаспадарчая прадукцыя ішла ў Беларусь, цяпер засталася толькі Расея», – тлумачыць эканаміст Алесь Чайчыц.
Паводле ж МАРГ, адной з прычынаў росту цэнаў у Беларусі ў першым квартале была высокая інфляцыя ў Расеі. Сярод іншых прычынаў росту цэнаў у Беларусі Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю называе: падаражэнне тавараў у свеце, змену пастаўнікоў, сезонны рост цэнаў на некаторыя прадукты і тое самае паслабленне рэгулявання цэнаў, якое мусіць дазволіць вярнуць гародніну на айчынны рынак.
«Беларусь застаецца ў доўгатэрміновым кволым крызісе, звязаным з фундаментальнымі прычынамі: у Беларусі састарэлая эканоміка з дзяржаўным сектарам неэфектыўным, закрытая ад сваіх галоўных партнёраў, якія маглі быць і рынкамі збыту, і крыніцамі інвестыцыяў», – кажа эканаміст Алесь Чайчыц.
З пачатку года спажывецкія цэны ў Беларусі выраслі амаль на 2,8 %, а за год – на 5,9 %. Што праўда, гэта стан на сакавік, і гэтыя лічбы не паказваюць росту цэнаў пасля адмены іх рэгулявання.
Аліна Скрабунова belsat.eu
