Пакуль Доналд Трамп марна спрабуе навязаць Маскве хуткую мірную ўгоду з Украінай, афіцыйны Менск рызыкуе застацца без звыклага «дыпламатычнага паветра». Як адзначае палітычны аналітык Арцём Шрайбман, «перспектывы дыпламатычнага бліцкрыгу Трампа з Расеяй вянуць», і для афіцыйнага Менску гэта дрэнная навіна.
Паводле палітолага Арцёма Шрайбмана, Аляксандр Лукашэнка разглядаў ідэю пачатку перамоваў паміж ЗША, Расеяй і Украінай як суквецце магчымасцяў. Бо яшчэ ў сакавіку ён настойліва запрашаў Пуціна, Трампа і Зяленскага ў Менск – прытым што ўжо ішлі перамовы ў Саудаўскай Аравіі. Гэтыя жэсты былі хутчэй сімвалічнымі, чым практычнымі.
Насамрэч прыярытэт Лукашэнкі – не мір, а захаванне выгаднага статус-кво: Масква фінансуе Беларусь, успрымаючы яе як ваенна-стратэгічны фарпост, але пры гэтым не цісне на далейшую інтэграцыю. Гэтая «шэрая зона» забяспечвае самы спакойны перыяд у стасунках паміж Менскам і Крамлём за апошнія 30 гадоў, лічыць Шрайбман.
Аднак любы паварот у вайне рызыкуе знішчыць гэты далікатны баланс. Перамога Расеі створыць пагрозу суверэнітэту Беларусі. Перамога Украіны – абвал расейскага рэжыму і, адпаведна, канец субсідыяў для Менску. Мір паміж Расеяй і Захадам – страту актуальнасці беларускага фарпосту.
Найлепшы сцэнар для Лукашэнкі – замарожванне вайны
Паводле аналітыка, для Лукашэнкі найлепшым сцэнарам выглядае замарожванне вайны. Тады Расея не страціць патрэбу ў вайсковым патэнцыяле і будзе далей падтрымліваць Беларусь. У той жа час замарожаны канфлікт мог бы зрабіцца падставаю для частковага змякчэння санкцыяў з боку Захаду –«за кампанію з Расеяй».
Аднак усё гэта патрабуе вонкавапалітычнай гульні, якую ўсё цяжэй весці. Амерыканскі інтарэс да рэгіёну трымаецца, толькі пакуль Трамп і ягоная адміністрацыя шукаюць новыя магчымасці для дамоўленасцяў. Як толькі гэты інтарэс знікне – знікне і каштоўнасць Менску як гульца.
Нагадаем, у лютым Менск, амаль сінхронна з расейска-амерыканскім абменам палоннымі, перадаў Вашынгтону трох палітвязняў, у тым ліку амерыканца. На думку палітолага, гэта быў жэст, які мог спрацаваць толькі на фоне больш шырокай перазагрузкі адносінаў паміж ЗША і РФ.
Еўропа супраць Беларусі?
Пакуль ЗША разважаюць пра зніжэнне напружанасці, Еўразвяз ідзе ў адваротны бок. На фоне геапалітычнай палярызацыі і павелічэння пагрозаў з боку Расеі, Еўропа ператвараецца ў «апошні бастыён заходніх каштоўнасцяў». Практычна гэта азначае больш вайсковай прысутнасці на ўсходнім флангу, у тым ліку мініраванне мяжы з Беларуссю.
Гэты курс выключае «разрадку» з афіцыйным Менскам. Наадварот, напрыканцы сакавіка ЕЗ увёў чарговы пакет санкцыяў супраць Беларусі, а ў лютым аўтаматычна распаўсюдзіў новыя антырасейскія санкцыі і на рэжым Лукашэнкі.
Што ў выніку?
Уся стаўка Лукашэнкі на вяртанне ў вялікую гульню праз расейска-амерыканскі дыялог цяпер выглядае ўсё менш перспектыўна. І калі замест новай перазагрузкі Беларусь апынецца паміж мілітарызаванай Еўропаю і зацягнутай вайною ў Расеі, манеўраваць зробіцца немагчыма.
Усё, што можа зрабіць Менск цяпер, – гэта паспрабаваць хутка скарыстаць цікавасць Трампа, пакуль яна існуе. Бо калі і яна знікне, Беларусь можа застацца без партнёраў і без магчымасцяў. А на мяжы – толькі міны.
Надзея Вольная belsat.eu
