Генеральны пракурор Украіны Андрэй Косцін 23 траўня расказаў, што ва Украіне распачалі расследаванне ролі Беларусі ў прымусовым вывазе ўкраінскіх дзяцей з тэрыторыяў, акупаваных Расеяй. Расследаванне вядуць аб вывазе дзяцей у лагеры адпачынку і санаторыі ў Беларусі.
Тое, што ўкраінскіх дзяцей возяць у беларускія санаторыі, прызнае дзяржаўная прапаганда Беларусі. Але беларускія дэмакратычныя сілы маюць падставы меркаваць, што гэта адбываецца незаконна – без згоды на тое бацькоў ці законных прадстаўнікоў. Калі гэта так, то гэта ўжо выкраданне, а менавіта за выкраданне дзяцей з Украіны Міжнародны суд у Гаазе выдаў ордар на арышт Уладзіміра Пуціна.
Дэпутат Вярхоўнай рады Украіны Аляксей Ганчарэнка ў каментары «Белсату» расказаў, што падымаў пытанне саўдзелу Беларусі ў прымусовым вывазе ўкраінскіх дзяцей. Пачатак справе дала рашэнне Парламенцкай асамблеі Рады Еўропы, у якое на прапанову Ганчарэнкі дадалі згадку Аляксандра Лукашэнкі як адказнага за дэпартацыю дзяцей.
Ганчарэнка падкрэслівае, што прымусовая дэпартацыя людзей – гэта адна з формаў генацыду, што, калі будзе даказана, робіць Лукашэнку адказным за генацыд:
«Таму трэба гэта расследаваць, даць гэтаму прававую ацэнку і назваць рэчы сваімі імёнамі. А менавіта – што Аляксандр Лукашэнка і ягонае атачэнне гэта міжнародныя злачынцы, ваенныя злачынцы».
Паводле дэпутата, Украіна будзе перадаваць звесткі свайго расследавання пракурору Міжнароднага крымінальнага суду. Ганчарэнка спадзяецца, што Міжнародны крымінальны суд выдасць такі ж ордар на арышт Лукашэнкі, які выдаў на Пуціна. Гэта можа пагражаць нават пажыццёвым зняволеннем, бо ёсць цяжкім ваенным злачынствам. Ганчарэнка адзначае, што Лукашэнка, на ягоную думку, заслугоўвае смяротнай кары, але ў цывілізаваных краінах такое пакаранне не ўжываюць.
Ды каб Міжнародны крымінальны суд мог судзіць Лукашэнку, трэба будзе, каб яго затрымала краіна, якая прызнае юрысдыкцыю гэтага суду. Шэраг краінаў, у ліку якіх Злучаныя Штаты, Індыя, Казахстан, Кітай, Саудаўская Аравія, Турэччына і іншыя, не прызнаюць гэтай юрысдыкцыі. Але прызнаюць 123 краіны – ехаць у такія, маючы ордар на свой арышт, небяспечна. Менавіта таму Паўднёвая Афрыка просіць Пуціна не прыязджаць на саміт BRICS, запрашэнне на які выслалі да выдачы ордару. Калі прыедзе, давядзецца арыштаваць.
Паводле звестак беларускага Народнага антыкрызіснага ўпраўлення, у лагеры адпачынку ў Беларусь прывозілі 2150 украінскіх дзяцей з акупаваных тэрыторыяў. Агулам, паводле Генпракуратуры Украіны, з акупаваных тэрыторыяў за час вайны ва Украіне дэпартавалі каля 19 тысяч дзяцей.
Вярнуць іх цяжка. Украіна, падкрэслівае Ганчарэнка, не кантралюе сітуацыю на тэрыторыях Беларусі і Расеі.
«Наколькі мне вядома, парадку 400 дзяцей з тых, што былі вывезеныя, вернутыя за апошні час ва Украіну. То значыць, працэс ідзе, але ідзе, канешне, вельмі-вельмі павольна», – кажа Ганчарэнка.
Вярнуць дзяцей спрабуюць праз звароты да праваабаронцаў, Арганізацыю аб’яднаных нацыяў і Вярхоўнага камісара па правах чалавека.
