Autorem utworu „Fantazya biało-ruska” nie jest – jak uważano dotąd – Jan Czeczot, lecz Adam Mickiewicz. Taką teorię wysunął w 2016 roku znany literaturoznawca z Mińska, prof. Adam Maldzis.
Wiersz został opublikowany w 1902 r. w książce wydanej w Szwajcarii przez ukraińskiego literata Franciszka Duchińskiego. Uważa się, że zamieścił w niej utwór napisany przez Jana Czeczota.
Wiosną 2016 roku utworem zainteresował się białoruski literaturoznawca Adam Maldzis. Stwierdził on jednak, że to nie Czeczot jest autorem wiersza. Swoimi wątpliwościami podzielił się z tłumaczem twórczości filomatów Kastusiem Ćwirką, który również wyraził opinię, że ten improwizowany utwór napisał Adam Mickiewicz.
Jako dodatkowy argument specjalista wymienił inny sposób narracji, różnice stylu oraz odmienny stopień władania przez autora językiem białoruskim – w „Fantazyi” jest wiele polonizmów, a nawet rusycyzmów.
Dotychczas nikt nie odszukał dokumentalnego potwierdzenia istnienia białoruskojęzycznych utworów Mickiewicza. Aby zaś wyjaśnić, kto napisał „Fantazyę”, należałoby znaleźć odręczny oryginał wiersza oraz przeprowadzić poszukiwania archiwalne w Szwajcarii.
Sam 87-letni profesor Maldzis zrobić już tego nie może, szuka więc chętnych do przejęcia naukowej sztafety.
