Powodem takiego oskarżenia ze strony organizacji pozarządowej są przymusowe przesiedlenia i masowe deportacje ludności ukraińskiej z terenów Ukrainy okupowanych przez wojska rosyjskie. Raport o rosyjskich zbrodniach wobec ludności cywilnej został opublikowany na stronie internetowej organizacji.
Raport nosi tytuł „Na tropie: nielegalne przesiedlenia ukraińskich cywilów przez Rosję i nadużywanie w procesie filtracji”. Jest dostępny do pobrania w języku rosyjskim, ukraińskim i angielskim.
W raporcie Amnesty International (AI) przytacza przykłady, jak rosyjskie i podległe Rosji siły przymusowo przesiedlały ukraińskich mieszkańców z okupowanych terenów na obszary kontrolowane przez rosyjskie siły zbrojne lub do samej Rosji.
– Podczas tego wysiedlenia dzieci zostały oddzielone od swoich rodzin, co stanowi naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego – twierdzą obrońcy praw człowieka.
Przygotowując raport, Amnesty International przeprowadziła wywiady z 88 osobami, w tym z 48 mieszkańcami Mariupola. Ukraińcy, z którymi rozmawiała organizacja, powiedzieli, że rosyjskie oddziały „zinfiltrowały” osoby przymusowo przesiedlone. Niektórzy, jak stwierdzono w raporcie, byli arbitralnie zatrzymani, bici, torturowani elektrowstrząsami i grożono im egzekucją. Innym odmawiano jedzenia i wody, a wielu przetrzymywano w niebezpiecznych warunkach i przepełnionych celach.
– Naganne czyny Rosji polegające na przymusowych przesiedleniach i deportacjach stanowią zbrodnię wojenną. Amnesty International uważa, że powinny być zakwalifikowane i zbadane jako zbrodnia przeciwko ludzkości – powiedziała sekretarz generalna organizacji Agnes Callamard.
W konkluzji AI stwierdza, że wszystkie przymusowo przesiedlone i nadal nielegalnie przetrzymywane osoby powinny mieć możliwość opuszczenia Rosji. Jak dodaje, wszyscy odpowiedzialni za te zbrodnie muszą zostać postawieni przed sądem.
W sierpniu AI opublikowała raport zarzucający ukraińskim siłom zbrojnym zakładanie baz w dzielnicach mieszkalnych, w tym w szkołach i szpitalach, z naruszeniem prawa humanitarnego. Organizacja zaznaczyła, że takie praktyki „w żaden sposób nie usprawiedliwiają masowych ataków rosyjskich”. Wywołało to dużą falę krytyki ze strony ukraińskiej opinii publicznej, która zarzuciła organizacji „ignorowanie istoty wojny obronnej”. Oficjalny Kijów skrytykował tezy zawarte w raporcie, a prezydent Wołodymyr Zełenski zarzucił organizacji m.in. „niemoralną selektywność”. Amnesty przeprosiła później za „spowodowany ból”.
AI wielokrotnie wzywała do ścigania rosyjskich wojskowych i urzędników odpowiedzialnych za agresję na Ukrainę i jej zbrodnie, a także popiera śledztwo Międzynarodowego Trybunału Karnego ścigającego zbrodniarzy wojennych.
Kategoria zbrodni przeciwko ludzkości, o którą AI oskarża Rosję, zakłada, że zbrodnia jest popełniana na ludności cywilnej. Jej głównym elementem jest rozległość i systematyczność popełnianych przestępstw, co jest trudne do udowodnienia przed trybunałem.
lp/ belsat.eu wg Meduza, Amnesty International, inf. wł.
