We wtorek w wieku 91 lat zmarł dysydent z czasów ZSRR Wiktor Fajnberg, uczestnik demonstracji na Placu Czerwonym w Moskwie przeciwko interwencji wojskowej państw Układu Warszawskiego w Czechosłowacji w 1968 roku – poinformował portal Nowaja Gazieta. Jewropa.
Urodzony w Charkowie Fajnberg był z wykształcenia lingwistą; w sierpniu 1968 roku wraz z siedmioma innymi osobami wyszedł na Plac Czerwony, by zaprotestować przeciwko stłumieniu Praskiej Wiosny. Wszyscy demonstranci zostali zatrzymani przez KGB.
Była to jedna z najgłośniejszych akcji protestacyjnych zorganizowanych przez dysydentów w ZSRR. Wśród protestujących była wówczas zmarła w 2013 roku Natalia Gorbaniewska, poetka i tłumaczka literatury polskiej, od 2005 roku obywatelka RP.
Akcja protestacyjna na Placu Czerwonym stała się symbolem ruchu dysydenckiego w ZSRR. Demonstracja odbyła się 25 sierpnia 1968 r. – pięć dni po rozpoczęciu przez wojska państw Układu Warszawskiego “Operacji Dunaj”. Zorganizowana z inicjatywy ZSRR interwencja, miała na celu stłumienie prodemokratycznego ruchu “Praskiej Wiosny”. Ośmiu demonstrantów zgromadziło się na Placu Czerwonym naprzeciw Kremla i rozwinęło transparenty z hasłami wsparcia dla Czechosłowaków i przeciwko interwencji wojsk Układu Warszawskiego. Jedno z nich „Za wolność waszą i naszą!”, hasło polskich powstańców styczniowych zaproponowała Gorbaniewska – miłośniczka kultury i historii Polski.
Po kilku minutach uczestnicy zostali zatrzymani brutalnie przez milicjantów i tajniaków KGB. Podczas interwencji Fajnbergowi wybito kilka przednich zębów. Następnie został skazany na przymusowe leczenie w zakładzie psychiatrycznym, co było częstą praktyką represyjną. Postawiono mu diagnozę „pełzającej schizofrenii”. Jednostkę chorobową wymyślili sowieccy psychiatrzy, którzy przypisywali ją przeciwnikom ustroju komunistycznego.
W 1974 roku Fajnberg wyemigrował do Francji, gdzie przez wiele lat kierował Kampanią Przeciwko Nadużyciom Psychiatrii w Celach Politycznych (Campaign Against Political Abuses for Political Purposes, CAPA), która miała na celu przeciwdziałanie stosowaniu psychiatrii represyjnej w ZSRR i innych krajach komunistycznych.
Fajnberg zostanie pochowany w Izraelu, gdzie od lat mieszka jego córka, która jest pracownikiem naukowym Instytutu Studiów nad Bezpieczeństwem Narodowym (INSS); dysydent był pochodzenia żydowskiego.
jb/ belsat.eu wg PAP
