Чатыры жанчыны апісваюць ува ўспамінах заканчэнне еўрапейскіх дзеянняў Другой сусветнай вайны.
Маргэрыт Хігінс
Вайсковая рэпартэрка. Асвятляла Другую сусветную, войны ў Карэі і В’етнаме. Дзень Перамогі сустрэла ў аўстрыйскім Зальцбургу.[/vc_column_text][vc_single_image image=”185557″ img_size=”medium” add_caption=”yes”][vc_column_text]Мы ўсе выйшлі на балкон і пабачылі радаснае свячэнне артылерыйскіх гарматаў. Чырвоныя і блакітныя залпы, трэйсеры, супрацьпаветраныя і супрацьтанкавыя снарады ў апошні раз на гэтым фронце асвятлялі неба. <…>
Небяспека штурхае людзей адзін да аднаго, а таксама да вялікіх учынкаў. На ўласныя вочы я глядзела на вялікіх людзей, якія перажывалі неверагодныя выпрабаванні.
З выдання: Алекс Кэршаў, «Вызваліцель» (2013)
Айві Эўтс
Вайсковы лекар амерыканскага войска. Дзень Перамогі сустрэла на еўрапейскім фронце.
Усе святкавалі, кожны мужчына быў п’яны, а навокал выбухалі салюты.
У аддзяленне прыйшоў жаўнер, п’яны як свіння. Ён паслізнуўся і ўпаў, не жадаючы рабіць нічога, што яму казалі. Я загадала санітаркам сесці на яго, і яны з задавальненнем гэта зрабілі. Я прысела на калені і наклала яму некалькі швоў на руках. Тады я даведалася якім усё ж такі цудоўным анальгетыкам можа быць алкаголь.
З выдання: Каміль Яніцкі, «Пʼяная вайна. Алкаголь падчас Другой сусветнай вайны» (2012)
Астрыд Ліндгрэн
Дзень Перамогі пісьменніца сустрэла ў Стакгольме.[/vc_column_text][vc_single_image image=”185572″ img_size=”medium” add_caption=”yes”][vc_column_text]7 траўня
Канец вайны! Канец вайны! КАНЕЦ ВАЙНЫ!
А 14:41 падаецца ў маленькім чырвоным будынку школы ў Рэймс прадстаўнік Эйзэнхаўэра Бэдэл Сміт з боку саюзнікаў ды Альфрэд Іодль з нямецкага боку падпісалі капітуляцыю, пасля якой усе нямецкія сілы ўва ўсёй Еўропе паддадуцца. Такім чынам Нарвегія цяпер таксама вольная.[/vc_column_text][vc_single_image image=”185612″ img_size=”large” add_caption=”yes”][vc_column_text]У Стакгольме гэта выклікала незвычайную радасць. Каралеўскую вуліцу пакрывае слой абрыўкаў газетаў у некалькі сантыметраў, усе вядуць сябе як варʼяты. Пасля паведамлення па радыё мы спявалі на працы «Так, мы любім гэты край» (нарвежскі гімн. – Заўв. «Белсат»).
Стурэ (муж А. Ліндгрэн. – Заўв. «Белсат») няма ўдома, але прыслаў бутэльку херэса, каб мы маглі адсвяткаваць мір. Выпіла з Лінэяй і Ларсам, і цяпер кружыцца галава. Вясна, свеціць сонца, у гэты благаславёны дзень – канец вайны.
Не хацела б я быць немкай.
Падумайце – вайна скончылася, Гітлер мёртвы. На радыё цяпер выбух радасці і крыкі «Ура!». Стакгольм цалкам зварʼяцеў. «Хваля радасці ўсцяж шуміць над Кунгсгатан», – кажа вядоўца. – «Гэта цудоўны, раскошны дзень».
Я дала Ласэ (сын А. Ліндгрэн – Заўв. «Белсат») на дзве кроны больш на кішанковыя, і ён пабег у гэтае касмічнае буянства. Карын атрымала адну крону і адсвяткавала мір тым, што купіла слодычаў.
Ах, цяпер канец тартурам, канцэнтрацыйным лагерам і бамбаванням ды «вымазванням» гарадоў. Змучанае чалавецтва, магчыма, будзе мець крыху спакою.[/vc_column_text][vc_single_image image=”185568″ img_size=”large” add_caption=”yes”][vc_column_text]Нямеччыну і немцаў ненавідзяць, але нельга ненавідзіць усіх немцаў, іх можна толькі шкадаваць. Вайна скончылася – гэта самае галоўнае.
8 траўня
Гістарычны момант за момантам. Толькі што чула, як Ўінстан Чэрчыл падаў праз радыё пра безумоўную капітуляцыю ўсіх нямецкіх войскаў у Еўропе ды абвесціў, што нарэшце можна святкаваць Дзень Перамогі ў Еўропе. Ён казаў праз той самы мікрафон, праз які Чэмберлен абʼявіў вайну немцам 3 верасня 1939 года.
Стары добры Ўінстан. Па сутнасці, гэта ён выйграў вайну.
З выдання: Астрыд Ліндгрэн, «Ваенныя дзеннікі 1939–1945» (2015)
Аліцыя Гаўлікоўская-Свярчыньская
Правяла чатыры гады ў жаночым канцэнтрацыйным лагеры Равэнсбрук. Дзень Перамогі сустрэла ў Нямеччыне, 10 траўня вярнулася ў Польшчу.[/vc_column_text][vc_single_image image=”185564″ img_size=”medium” add_caption=”yes”][vc_column_text]10 траўня мы перайшлі мост праз Одэр.
У Мендзыходзе быў пажар, бо выбухнулі боепрыпасы. У горадзе было мала людзей, але бушавалі расейцы. Мы хацелі дзесьці схавацца, пайшлі на блокпост, дзе былі польскія жаўнеры, але яны нас малілі, каб мы сабе пайшлі: калі яны нас будуць бараніць, то самі загінуць.
Яны аддавалі сабе справу, што нас не абароняць, што прыйдуць расейцы і іх застрэляць. Ужо было зразумела, што расейцы – паны жыцця і смерці.
Тады да нас дайшло, што ў нас будзе фатальна, што мужчынам няма чаго сказаць, і яны баяцца таксама, як мы. Глядзела я на тых польскіх жаўнераў, у якіх трэсліся порткі, ды на расейцаў, што гойсалі навокал, і думала: «Божа мой, гэтая краіна ўсцяж зняволеная, толькі прыйшоў нехта іншы».
З выдання: Дарыуш Заборэк, «Расчосвала цёплых трусікаў. Размова з Аліяцыяй Гаўлікоўскай-Свярчыньскай» (2014)
ДД, belsat.eu
