54-гадовы мянчук Вадзім Паддубскі быў затрыманы ўвечары 9 жніўня. Ён распавёў belsat.eu пра катаванні, якія перажыў і пабачыў у аўтазаку, на Акрэсціна, а таксама падчас транспартавання ў Слуцк.
«Жывёліны, усім ляжаць!»
У тую нядзелю адразу пасля выбараў прэзідэнта Вадзім быў у раёне Нямігі. У пэўны момант амапаўцы адціснулі людзей, з якімі быў мужчына, у бок скверу Адама Міцкевіча. Перадаем аповед менчука пра тое, што адбывалася далей.
«Гэта была ўжо амаль ноч. У скверы ў нас пачаў страляць спецназ. Ляцелі гумавыя кулі, выбухалі святлошумавыя гранаты. Побач я ўбачыў мужчыну, у якога была вырваная скура на галаве. Потым яны пусцілі слезацечны газ. Не было чым дыхаць. Мы пабеглі.
Каля тэатру імя Горкага мы трапілі ў ачапленне. Наперадзе былі салдаты, ззаду, у дыме ад гранатаў рухалася калона спецназаўцаў на машынах. Выглядала, як у кіно пра фашыстаў.
Нехта спрабаваў збегчы, пералезці праз браму каля тэатру. Я зразумеў, што не змагу, бо мне далёка ўжо не дваццаць гадоў. Я сеў на прыступкі і назіраў за тым, што адбываецца. Яны падышлі бліжэй і загадалі: «Жывёліны, усім ляжаць». Гэта было іхнае ўлюбёнае слова. Інакш да нас не звярталіся. «Жывёліны, галавой у зямлю!» Лупцавалі страшна. Было жудасна. Нас паставілі на калені. Гэта быў менавіта спецназ, я ўпэўнены, іхная экіпіроўка. Абыходзіліся з намі, як кажа іхны любімы прэзідэнт, жэстачайшэ. Лаяліся, прыніжалі нас словамі, фізічна.
Прыехаў аўтазак. Асаблівае зверства – гэта пагрузка ў машыну. Калі чалавек падаў на прыступках, яго білі, закідвалі ўсярэдзіну. У машыне зноў каманда: «Жывёліны, на калені!». Нас там было каля 30 чалавек. Людзі ляжалі адно на адным. Калі нехта спрабаваў размаўляць з амапаўцамі, яго жорстка білі. Адзін мужчына казаў: я ж служыў там жа, дзе і вы, што вы робіце? Калі мы выходзілі, яму сказалі – застанься, мы табе распавядзем, хто з намі служыў. Не ведаю, што з ім было далей, я яго болей не сустракаў».
«Праз 30 гадзінаў далі паесці – блакадны кавалак хлебу»
«Нас завезлі на Акрэсціна. Раней я не ведаў, што гэта такое, дзе гэта. Нас сустрэлі ў той жа форме, з тымі ж здзекамі. Вельмі моцна збівалі, калі мы выходзілі з машыны. Потым збівалі працаўнікі ІЧУ. Амапаўцы пазначалі людзей крыжам на спіне – тых, хто супраціўляўся, у каго былі нейкія татуіроўкі. Гэтых людзей з адзнакай асабліва жорстка збівалі.
Нас загналі ў камеру № 5 на другім паверсе – агулам 22 чалавекі, хоць камера была на чатырох. Пераважна маладыя хлопцы, старэйшыя былі толькі я і яшчэ адзін мужчына 51-гадовы. У суседняй камеры было 30 чалавек.
Шмат хто з сукамернікаў быў збіты. У аднаго хлопца няспынна цякла кроў з вуха, у іншага – раненне ў жывот.
У камеры не было амаль ніякай вентыляцыі. Дыхаць не было чым. Хлопцы здымалі цішоткі ды клаліся на іх спаць на падлозе – добра, што драўлянай. Самай файнай падушкай былі красоўкі.
Пашанцавала, што быў умывальнік з вадою. Можна было памыць рукі, твар, але ўжо праз пяць хвілінаў было адчуванне, нібы ты іх не мыў тыдзень. У суседняй камеры, казалі, па сценах проста сцякала вада – такая страшэнная вільгаць.
Праз трыццаць гадзінаў нам першы раз прынеслі паесці – такі «блакадны» кавалак хлебу.
Мы чулі, як прывозілі людзей, білі. Мы разумелі, што пачаліся масавыя арышты. Тады якраз наступілі самыя халодныя ночы. Да нас прывялі трох моцна пабітых і змерзлых мужчынаў, яны не маглі паверыць, што трапілі ў цёплае памяшканне. Дзве ночы іх трымалі на холадзе ў дворыку для шпацыраў.
Праз нейкі час нашую камеру таксама вывелі ў такі дворык – 6 на 7 метраў, пад адкрытым небам, зверху калючы дрот. Нас там было 55 чалавек. У суседнім – 80 чалавек. Нам не давалі ні ў прыбіральню схадзіць, нічога. Некаму там на месцы даводзілася спраўляць патрэбу, тады проста ўсе адварочваліся, і потым закрывалі тое месца нейкімі анучамі, што там валяліся.
14 гадзінаў мы заставаліся ў гэтым дворыку. Раніцай маладыя хлопцы былі ў шоку ад холаду. Мужчыны прасілі адзін аднаго – не бянтэжцеся, хлопцы, бо замерзнем тут усе, давайце прытуляцца адзін да аднаго».
«Я ўбачыў жанчын з кветкамі ды зразумеў, што надзея яшчэ ёсць»
«Яшчэ праз ноч людзей пачалі адпускаць. Але перад гэтым моцна збівалі. Казалі – вас адпусцяць, але, жывёліны, проста так вы адсюль не выйдзеце.
У адной з суседніх камераў ноччу пачалі крычаць «Жыве Беларусь!». Нашыя хлопцы таксама падняліся – маўляў, давайце і мы падтрымаем. Мы з тым сукамернікам 51-гадовым стрымлівалі іх, казалі – маўчыце, бо гэтак паб’юць, што вас мамы не пазнаюць. Яны нас паслухаліся, а ў суседняй камеры праз хвілінаў пятнаццаць мы пачулі, як людзей білі, і як яны крычалі.
12 жніўня нас пачалі судзіць. Але гэта былі не суды, нават не «тройкі» знакамітыя, а «двойкі» – суддзя і нейкая дзяўчына, якая штосьці там пісала. Суддзя зачытваў справы. Ва ўсіх было напісана абсалютна адно і тое ж: прымаў удзел у несанкцыянаваным мітынгу, выкрыкваў лозунгі «Жыве Беларусь!», «Ганьба» і «Сыходзь», парушыў арт. 23.34 КоАП РБ.
У мяне мама інвалід 2-й групы, ёй 84 гады. Я нават не ведаў, ці нехта сказаў ёй, дзе я. Я папрасіў у суддзі штраф, бо маму трэба глядзець. А суддзя ў адказ паглядзеў на мяне і сказаў – 15 содняў.
У той жа дзень нас вывелі ў дворык і пачалі раскідваць па аўтазаках. Зноў – жывёліны, на калені. І павезлі. Праз хвілін трыццаць старэйшым дазволілі прысесці. Тады я ўбачыў праспект Дзяржынскага і што навокал стаяць дзяўчаты з кветкамі. Я казаў пра гэта хлопцам у камеры: толькі калі нашыя мамы, сёстры, жонкі падтрымаюць нас, гэта можа спыніцца. Бо ўсіх мужчынаў, якія будуць выходзіць, будуць збіваць. Калі я пабачыў дзяўчат, я зразумеў, што надзея ў нас яшчэ ёсць.
Нам не казалі, куды нас вязуць. Я ўбачыў, што мы едзем па Слуцкай трасе. Нас прывезлі да нейкай брамы. Адзін з тых, хто нас суправаджаў, сказаў: ну рыхтуйцеся. У вокны мы пабачылі, што там стаяць вайскоўцы ў сур’ёзнай экіпіроўцы, мы падумалі, што ўсё – адсюль мы ўжо нікуды не выйдзем, нас прывезлі забіваць.
Калі адчынілі дзверы, мы думалі – зараз зноў будзем лятаць з гэтай машыны. Але ўсё было даволі спакойна. Нас пашыхтавалі, перапісалі, падышоў нейкі афіцэр і сказаў: вы прыбылі на тэрыторыю вайсковай часткі, тут з вамі будуць абыходзіцца паводле закону.
Неверагодна, але нас адвялі ў душ.
Працягвалі яшчэ прывозіць людзей. Мы былі на тэрыторыі нейкай часткі ў лесе. Потым высветлілася, што ў звычайны час гэта жаночы ЛПП. У корпусе былі двух’ярусныя пакоі. Нам нават дазволілі выходзіць па пяць чалавек паліць, накармілі і далі адпачыць».
«Збіваючы нашых родных, яны і з нас робяць звяроў»
«А раніцай, калі нас павялі на сняданак, я пабачыў, як тэрыторыя навокал пачала ператварацца ў канцлагер. Нейкія людзі капалі ямы пад драўляныя слупы каля карпусоў, абносілі іх калючым дротам прамым, а зверху – круглым. Гэта было жудасна. Побач была вялізная паляна з вайсковымі намётамі – яе таксама абносілі слупамі з калючым дротам.
Раптам нам сказалі, што нас адпусцяць, калі мы падпішам паперу, што ў выпадку паўторнага арышту ў нас будзе ўжо крымінальная справа і 5 гадоў пазбаўлення волі. Адзін адмовіўся. Яго вярнулі назад. Мы падпісалі, і нас адпусцілі. Проста ў лес. На шчасце, там былі валанцёры, якія сустракалі нас і дапамагалі. Гэта была пятніца, 14 жніўня.
Мяне прывезлі ў лякарню, зрабілі тамаграфію – нейкіх асаблівых парушэнняў не знайшлі. У адрозненне ад хлопцаў, што былі са мной у камеры, – у аднаго былі пераламаныя некалькі рэбраў.
Мне распавядалі пра страшэнныя зверствы ў Цэнтральным РАУС. Хлопцаў змушалі ляжаць 8–10 гадзінаў жыватом на бетоне. Пыталіся, ці хоча нехта піць. Калі нехта казаў «так», яго падымалі, аблівалі вадой і вярталі назад на халодны бетон.
Са мною быў у камеры хлопец з Жодзіна, якому прастрэлілі руку гумавай куляй. Да яго падышоў амапавец і запытаўся: ты калі-небудзь у космасе быў? І дубінкай па галаве. А потым праз пару хвілінаў далі панюхаць нашатыр – з вяртаннем на зямлю, маўляў. Ад гэтага ўдару па галаве людзі трацілі прытомнасць. Дарослы мужчына, старэйшы за мяне, распавёў, што амапаўцы каталіся на самакаце паміж хлопцамі, якія ляжалі на зямлі.
Цяпер я баюся пагрозаў на свой адрас, нейкага далейшага ціску. Я думаю, што з’еду з гэтай краіны. Я не пачуваюся тут у бяспецы. Гэты чалавек, кіраўнік дзяржавы, ужо бяды нарабіў, і яшчэ наробіць. Ён не спыніцца ні перад чым. Мірна тут нічога не атрымаецца. Я з самага пачатку ведаў, што ён страшны чалавек. Цяпер шмат хто пабачыў гэта, нават тыя, хто сумняваўся, спадзяваўся. Ягоныя сабакі, якіх ён цяпер выпусціў з клеткі, гатовыя забіваць. І страшна не толькі гэта, а і тое, што яны заражаюць агрэсіяй усё грамадства. Я чую ад звычайных людзей на адрас амапаўцаў: я гатовы спаліць усю ягоную сям’ю. Гэтак яны і з нас робяць звяроў, збіваючы і забіваючы нашых родных».
МУС паведамляе, што падчас пратэстаў пасля прэзідэнцкіх выбараў у Беларусі сілавікі затрымалі каля 7000 чалавек. Шмат хто з іх заяўляе пра збіццё і катаванні. Ёсць і загінулыя, але афіцыйнага расследавання смерці ўдзельнікаў пратэсту сілавікі не распачынаюць.
- 10 жніўня ў Менску загінуў 34-гадовы Аляксандр Тарайкоўскі, які, паводле відэакрыніц, быў застрэлены на месцы. Афіцыйна ў МУС заяўлялі, што ў яго руках выбухнуў невядомы прадмет.
- У Гомлі 11 жніўня памёр 25-гадовы Аляксандр Віхор, якога затрымалі 9 жніўня.
- 16 жніўня загінуў 19-гадовы Арцём Парукаў, афіцыйна яго збіла машына на Партызанскім праспекце.
- 19 жніўня у вайсковым шпіталі Менску памёр 43-гадовы Генадзь Шутаў. Яго паранілі ў галаву 11 жніўня ў раёне Маскоўскай адміністрацыі Берасця падчас пратэстаў.
- У Ваўкавыску знайшлі цела 29-гадовага Канстанціна Шышмакова, які будучы чальцом участковай камісіі адмовіўся падпісваць выніковы пратакол. З ім развіталіся 20 жніўня, родныя адмовіліся каментаваць смерць журналістам. Прычыны смерці пакуль невядомыя.
НА belsat.eu
