«Вайна ёсць вайна, а на вайне ёсць ахвяры». Як адзначылі Радаўніцу ў Стоўбцах
28 красавіка, праваслаўныя беларусы адзначылі Радаўніцу. Мы адправіліся на гарадскія могілкі № 3 у Стоўбцы, з якіх усё яшчэ прыходзяць трывожныя навіны, але афіцыйнай статыстыкі ні па колькасці выяўленых выпадкаў каронавіруса, ні па смяротнасці ад яго, дагэтуль няма.
У 12 раніцы на гарадскіх могілках № 3 ціха, машыны пад’язджаюць, людзі выходзяць у масках, кладуць кветкі і хутка вяртаюцца назад, не затрымліваючыся каля магіл.
Сёння тут пахавалі Ганну С., якая памерла 24 красавіка. Ганна працавала медсястрой у Менску, у гарадскім клінічным скурна-венералагічным дыспансеры, а жыла ў Стоўбцах.
«Кожны раз пасля змены бралі ў яе мазок, вось так і выявілі дыягназ», – распавядае муж Ганны, Уладзімір С. «Яна была ў ліку тых медработнікаў, якія працавалі з першымі кантактамі».
9 красавіка, па словах Уладзіміра, Ганна трапіла ў рэанімацыю 4-ой гарадской клінічнай больніцы.
«Трошкі я пакрыўджаны, вядома. Трэба было яе раней у рэанімацыю класці, але нічога ўжо не вернеш. Прычына смерці: каронокардыясклероз, спадарожныя: каронавірус. COVID-19 у яе пацверджаны, але афіцыйна памерла ад слабога здароўя. Але ж ёй споўнілася бы 62 гады ў траўні, у каго ў такім узросце моцнае здароўе?», – задаецца пытаннем Уладзімір.
На пахаванні Ганны С. – толькі чатыры чалавекі, самыя блізкія. Акрамя мужа, дачка з мужам і свякроў. Сын Ганны і Уладзіміра на пахаванне маці прыехаць не змог, ён шпіталізаваны ў больніцу Стоўбцаў, дзе 3 дні таму яму таксама пацвердзілі каронавірус. Узялі аналізы і ў іншых чальцоў сямʼі, але, па словах Уладзіміра, яны адмоўныя.
Ганну пахавалі ў закрытай труне.
«Вайна ёсць вайна, а на вайне ёсць ахвяры», – заканчвае размову з намі Уладзімір С. «Вы яе партрэт сфатаграфуйце, можа, знаёмыя ўбачаць і даведаюцца, што яе ўжо няма».
Праз гадзіну пасля заканчэння пахавання на магіле Ганны сустракаем жанчыну, якая прадстаўляецца Таццянай Іванаўнай, даўняй знаёмай Ганны.
«Я яе па партрэце пазнала, ведала шмат гадоў яе, яна жыла ў вёсцы Залужжа. Такая добрая жанчына была, яна як птушка лётала, усім гатовая была дапамагчы«, – кажа Таццяна Іванаўна.
Стаўбцоўскія могілкі падзеленыя на дзве часткі: справа хаваюць праваслаўных, злева – каталікоў. Большасць свежых магіл размешчаны каля галоўнага ўваходу, але трапляюцца і свежыя пахаванні побач са старымі магіламі. Лічым усе пахавання за сакавік і красавік. Атрымліваецца 30 магіл.
Святар Георгій з Кафедральнага сабора Стоўбцаў кажа, што самым цяжкім тыднем за гэтыя месяцы, быў мінулы – Велікодны.
«Шмат пахаванняў было за тыдзень, але ў закрытых трунах адпявалі 6 чалавек. Сваякі казалі, што ў памерлых быў каронавірус. 6 чалавек за тыдзень не так шмат, як кажуць і пішуць у некаторых крыніцах. Думаю, падставы для панікі няма, але трэба сябе паберагчы».
Аб тым, што падставы для панікі няма, кажуць і супрацоўнікі рытуальнай службы, якія пажадалі застацца ананімнымі.
«Не заўважылі, што стала больш пахаванняў, у мінулым годзе ў гэты час столькі ж хавалі. З мінулага панядзелка мы пахавалі другога з пацверджаным дыягназам, але ў Стоўбцах жа не адна рытуальная кантора».
Людзей на могілках да абеду становіцца трохі больш. Але каля свежых магіл толькі жанчына – Ніна Некрашэвіч. 30 сакавіка ў яе памёр муж Анатоль. Мужчыну было 68 гадоў.
«Я не ведаю, які дыягназ, там жа лічбы напісаныя ў тых паперах, што мне на рукі далі, а лекары мне не сказалі, я нават не ведаю, ці бралі ў яго аналізы на каронавірус», – дзеліцца гісторыяй Ніна.
«Яму 27 лютага зрабілі аперацыю і выпісалі хутка, сказалі, што каронавірус у шпіталі. А праз месяц ён пайшоў здымаць швы ў больніцу і пасля гэтага пачаў кашляць моцна, і тэмпература падымалася: то 37, 1, то 37,8. А мы думалі, што яму так дрэнна з-за пульса: 105 быў пульс».
Анатолю Некрашэвічу толькі 30 сакавіка зрабілі здымак, які пацвердзіў наяўнасць пнеўманіі. З рэнтген-кабінета мужчыну павезлі ўжо на вазку, ён не мог ісці і самастойна апранацца.
«У рэанімацыю паклалі 30 сакавіка ўвечары. Ён слабы быў такі, а я думаю: добра, што пад назіранне лекараў лёг, сачыць будуць. А раніцай, у 5 раніцы, тэлефануюць і кажуць: мы ўсю ноч змагаліся, але ваш муж памёр, згарэла лёгкае, а ад чаго ён на самай справе памёр, я так і не ведаю», – плача Ніна.
«Асноўная прэтэнзія, з якой людзі пішуць – недахоп інфармацыі», – распавядае Андрэй Буката, адміністратар мясцовай інтэрнэт-супольнасці.
«У недзяржаўных СМІ пішуць, што ў Стоўбцах зусім усе дрэнна, у дзяржаўных, што сітуацыя пад кантролем. Учора выйшаў артыкул у нашай мясцовай газеце, дык там наагул няма інфармацыі пра колькасць захварэлых каронавірусам».
Андрэй кажа, што ў яго ёсць надзейныя крыніцы сярод медыкаў, таму рэальныя лічбы ён ведае. Праўда, дзяліцца інфармацыяй аб крыніцах не згаджаецца.
«Апошняя дакладная інфармацыя была ў мяне ў пачатку мінулага тыдня. 77 чалавек у Стоўбцах з пацверджаным дыягназам, сёння ўжо напэўна пад 100 будзе. Дрэнна, што інфармацыю хаваюць, таму што людзі сапраўды не разумеюць усёй небяспекі, чуткі нараджаюцца розныя з-за гэтага. Вось з апошняга: кажуць, што ў дзіцячых лагерах каля Стоўбцаў пачалі змяшчаць хворых каронавірусам. Я сёння спецыяльна сеў на машыну і абʼехаў гэтыя лагеры. У «Церамку» быў, у «Нёмане», у «Чайцы». Няма там нікога, пустата».
Падчас размовы з Андрэем Буката да нас падыходзіць жанчына ў чорнай павязцы, прадстаўляецца Ірынай. Яна не так даўно пахавала маці, кажа, ад анкалогіі.
«Вы ведаеце, у нас такое дрэннае стаўленне ў больніцы да гэтых хворых. Мой сусед памёр на днях, Алег Бець. Ён з тэмпературай 39,6 тры гадзіны сядзеў у прыёмным пакоі, а потым яго дадому адправілі, сказалі, што бранхіт. Гэта ў нядзелю было, а ў аўторак ён ужо ў рэанімацыю трапіў».
Ірына кажа, што шмат у чым такое стаўленне да пацыентаў вызначае галоўны лекар Стаўбцоўскай больніцы. Пачуўшы імя галоўнага лекара, у размову ўключаецца некалькі жанчын, пацвярджае агучаную інфармацыю і Андрэй Буката.
«У нас проста ў больніцы мала сапраўдных спецыялістаў засталося. Галоўны лекар звальняе добрых спецыялістаў, якія ёй могуць слова насуперак сказаць. Вось добрыя лекары былі Яхнавец, Цімафеева – загадчыца тэрапеўтычнага аддзялення, яе знялі, паставілі незразумела каго. Колькі ў нас гінеколагаў добрых было, усе звольніліся. Неўрапатолаг была, таксама сышла. Каму лячыць гэтых людзей?»
Алена Дубовік, фота Ірына Арахоўская belsat.eu
