Да 25 сакавiка лiдары апазіцыі мелi ўльтыматум ад заходніх партнёраў, каб абраць адзінага кандыдата. Але нават пагроза застацца без падтрымкi не дапамагла. Адзінага як не было, так і няма. Выглядае на тое, што ў гэтай выбарчай кампаніі больш зацікаўленыя замежныя партнёры і ўлада, але найменш – лідары беларускіх дэмакратаў. Узнікае справядлівае пытанне: дык навошта тады ў ёй удзельнічаць?
Адзіным пагадзіўся быць Лябедзька, але рэшта сказала: хто заўгодна, толькі не ён. Адзіным пагадзіўся быць Статкевіч, але рэшта падумала «не, што з ім рабіць, калі выйдзе на свабоду з турмы». На крайні выпадак знайшлі хоць некага, але і тут відавочны тупік – той не можа саступіць той, тая не можа задаволіць тых і г.д.
Свой удзел у выбарчых кампаніях апошніх 20 гадоў дэмакратычныя сілы апраўдвалі самымі рознымі адгаворкамі. Адныя змагаліся са страхам, другія намагаліся паціснуць рукі мільёну выбарцаў і данесці да іх сваю праграму, трэція жадалі раскруціць маладую і перспектыўную палітычную сілу. Былі і такія, хто наіўна верыў кулуарным абяцанням, што гэтым разам кагосьці ды прапусцяць. Але ніхто не верыў у тое, што выбары ў нас рэальна нешта змяняюць.
Напярэдадні кожных выбараў нам тлумачылі, што гэта ўсяго пачатак змагання за наступную кампанію. Але пасля наступных, апрача статыстык рэпрэсаваных, ніколі не было сур’ёзнага падсумавання: што здабыча, а што пройгрыш. Інакш быць і не магло, бо акрамя сотняў збітых, звольненых з працы і з навучальных устаноў, апляваных і абражаных, іншых вынікаў проста не было.
Але і тут было апраўданне. Галавой сцяны, маўляў, не праб’еш, але калі падвялі іншыя метады, то варта спрабаваць і гэты. І, магчыма, такая тактыка была дзесьці справядлівай. У рэшце рэшт для таго і існуюць палітычныя партыі і арганізацыі, каб пашыраць кола прыхільнікаў і выхоўваць наступнікаў. Але павінен прыйсці нарэшце той час, калі варта спыніцца і сказаць самому сабе з акрываўленай галавой: стоп.
І, здаецца, гэтае «стоп» сказалі самі апазіцыйныя лідары адсутнасцю рашэння пра хоць нейкі фармат удзелу ў прэзідэнцкай выбарчай кампаніі. Імя адзінага кандыдата мы не ведаем не таму, што так шмат ахвотных у барацьбе за гэтае званне. Яго няма, бо ніхто не бачыць сэнсу ўдзельнічаць у такіх выбарах. Каб захаваць твар, спрабуюць вылучыць хоць некага. Гучаць абсалютна невядомыя імёны. Гэта разумныя, адважныя і сімпатычныя людзі. Але яны не вядомыя не толькі шараговым выбарцам, але і актывістам апазіцыі. Які сэнс у такім вылучэнні ва ўмовах абсалютнай інфармацыйнай блакады ўнутры краіны?
Раней яго можна было апраўдаць магчымасцю праводзіць кампанію за бюджэтныя сродкі. Гэтым разам, пасля зменаў у Выбарчы кодэкс, і гэтая магчымасць страчаная. Шмат што сведчыць аб тым, што чым бліжэй да выбараў, тым часцей улада будзе выкарыстоўваць сваё ноў-хаў: блакаванне сайтаў у інтэрнэце. А гэта значыць, што праводзіць кампанію апазіцыі стала яшчэ складаней.
Адзіныя, каму сёння патрэбныя гэтыя выбары і апазіцыйныя кандыдаты – гэта Цэнтарвыбаркам. Ярмошына і Лазавік льюць горкія слёзы, што падрыхтоўка да кампаніі змрочная і вельмі разлічваюць на ўдзел у ёй апазіцыі. Яны заахвочваюць апазіцыю стварыць драйв і адкрыта кажуць пра сваю мэту – «калі напал перадвыбарчай барацьбы будзе больш высокі, то можна будзе разлічваць і на больш актыўны ўдзел выбарцаў». Яны баяцца не ўдзелу дэмакратычных кандыдатаў у выбарах, а іх адсутнасці.
Дык калі ім гэтыя выбары трэба больш, чым тым, хто хоча пераменаў, то навошта даваць ім тое, чаго яны так моцна хочуць?
Дзмітрый Гурневіч, belsat.eu
