Уладзімір Арлоў: Свабода не прыходзіць да таго, хто яе не чакае


Аднаму з самых чытаных беларускіх пісьменнікаў спаўняецца 60 гадоў.

«Я часам лаўлю сябе на думцы, што я пражыў не 60 гадоў, а прынамсі некалькі стагоддзяў. І не толькі таму, што я ў сілу сваіх прафесійных заняткаў падарожнічаю зноў і зноў у нашае мінулае, але яшчэ і таму, што за час майго жыцця свет непазнавальна змяніўся», – распавёў «Белсату» імяніннік.

Уладзімір Арлоў узгадаў, што ў часы сваёй маладосці зведаў шмат таго, што ўжо недаступнае для сённяшняга пакалення: разам з бабуляю вязаў лён у снапкі, ставіў яго ў бабкі, малаціў цэпам у вёсцы і г. д. Цяпер, прызнаўся літаратар, даводзіцца «малаціць» толькі па клавіятуры камп’ютара. «Я памятаю часы, калі радыёла, якую набылі бацькі, мне здавалася велізарным дзівам. Я памятаю той час, калі на нашай полацкай вуліцы быў толькі адзін чорна-белы тэлевізар, і трэба было займаць месцы за некалькі гадзінаў перад пачаткам перадачы».

Адно з выданняў праграмы “Прыватная калекцыя”, знятае “Белсатам” у 2012 годзе пра Уладзіміра Арлова: {movie}Прыватная калекцыя: У гасцях ва Уладзіміра Арлова|right|12188{/movie}

Пра сэнс жыцця

У свае 60 гадоў спадар Арлоў мяркуе, што людское жыццё – трагічнае: «Як хутка зрастаюцца канцы бясконцасці – згадваю радок з Віславы Шымборскай. Гэты прамежак, тую долю неўміручасці, якую ты атрымаў, нарадзіўшыся, трэба прайсці з годнасцю. Сэнс чалавечага жыцця я бачу ў тым, каб як мага хутчэй зразумець сваю місію на гэтым свеце, сваю ролю, зліцца са сваёй роляй і выканаць яе».

Ва ўяўленні пісьменніка сэнс жыцця яшчэ і ў тым, каб чалавек няспынна пытаўся ў сябе, у чым сэнс ягонага жыцця.

Пра свабоду

Свабода – гэта перадусім стан душы чалавека, лічыць Уладзімір Арлоў. «Можна быць свабодным у турме, прычым значна больш свабодным за сваіх наглядчыкаў. Калі я згадваю Міколу Статкевіча, палітвязня і майго знаёмага, я думаю, што гэта бясспрэчна свабодны чалавек. Гэтаксама і Павал Севярынец і Зміцер Дашкевіч».

Чым больш свабоды ў людскіх душах, паводле пісьменніка, ды чым больш свабодных у душы людзей, тым бліжэй той момант, калі свабодная будзе ўся Беларусь. Свабода не прыходзіць да таго, хто яе не чакае, заўважыў спадар Арлоў.



Адна з серый дакументальнага цыклу “Белсату” “Беларусь – адзін верш“, прысвечаная Уладзіміру Арлову:
{movie}Беларусь – адзін верш. Уладзімір Арлоў |right|12184{/movie}

Погляд назад

Паводле беларускай народнай песні, адзін чалавек даганяў свае «гады маладыя» ды запрашаў іх вярнуцца да сябе ў госці, шкадуючы, што не шанаваў іх змоладу. Уладзімір Арлоў падкрэсліў, што ні пра што не шкадуе ў сваім жыцці ды не пусціўся б наўздагон за «маладымі гадамі», як герой песні. «Я б нічога не хацеў мяняць у сваім жыцці. Я разумею, што яно было небездакорным. Калі мяне пытаюцца, што б вы маглі зрабіць іначай у сваім мінулым, я згадваю вядомае апавяданне Рэя Брэдбэры «Матылёк» – пра тое, як падарожнікі ў часе загубілі матылька, і якія гэта мела трагічныя наступствы, калі яны вярнуліся ў свой час. Здавалася б, толькі дробны матылёк у нейкай далёкай эпосе».

Згадвае Уладзімір Арлоў таксама словы Уладзіміра Някляева пра тое, што гады дадаюцца, нібы ў жыццёвую скарбонку, а чалавек багацее з кожным новым годам. Пасля таго ж, як у 2008 годзе пісьменніку зрабілі тэрміновую аперацыю на сэрцы, ён пачаў кожны новы год успрымаць як Божы падарунак. Таму, апрача 25 жніўня, спадар Арлоў святкуе яшчэ і другі Дзень нараджэння – 6 лістапада, калі яго ўратавалі лекары.

Воля неба і жаданні сэрца

Сваё 60-годдзе Уладзімір Арлоў не лічыць юбілеем, а толькі круглаю датаю, таму ставіцца да сёлетняга Дня нараджэння стрымана. «Канфуцый калісьці сказаў, што ў 60 навучыўся адрозніваць хлусню ад праўды. Мне здаецца, што я гэта навучыўся рабіць раней, таму што, жывучы ў краіне, дзе хлусня ўзведзеная ў норму дзяржаўнай палітыкі, ты проста мусіш яе адчуваць, інакш можна ўвогуле згубіць сваё чалавечае аблічча, калі гэтаму паддацца».

Уладзіміра Арлова называюць абуджальнікам беларускасці. Праз яго кнігі, такія, як «Таямніцы полацкай гісторыі», «Дзесяць вякоў беларускай гісторыі», «Адкуль наш род» і інш., шмат хто з беларусаў прыйшоў да нацыянальнай культуры.

Канфуцый, працягнуў літаратар, у свае 50 гадоў адзначаў, што спасціг волю неба, а ў 70 пачаў кіравацца жаданнямі свайго сэрца. «Я ж хачу спадзявацца, што спасціг волю неба крыху раней, чым у 50 гадоў. І мне б хацелася як мага даўжэй кіравацца жаданнямі свайго сэрца, каб зрабіць тое, што ніхто не можа зрабіць за мяне: ствараць літаратуру».

З гадамі ж, падкрэсліў пісьменнік, ягоная біяграфія паступова ператвараецца ў бібліяграфію, якая будзе пашырацца і надалей, бо ўжо цяпер творца мае на сваім пісьмовым стале некалькі новых літаратурных праектаў.

«Белсат» зычыць спадару Уладзіміру з нагоды 60-годдзя моцнага здароўя, натхнення і творчага плёну.

Максім Ярашэвіч, belsat.eu

Стужка навінаў