Абрад «Юраўскі карагод» у вёсцы з мілагучнай назваю Пагост, што на Гомельшчыне ў Жыткавіцкім раёне, не перарываўся нават за часамі вайны. Дбаюць пра ягонае захаванне і зараз – кожны год 6 траўня на Юр’е аднавяскоўцы збіраюцца разам, пякуць святочны каравай, які называюць карагодам, ды ідуць у поле, каб папрасіць у Бога добрага ўраджаю ды дабрабыту. Гэты вясновы абрад уключаны ў спіс нематэрыяльнай культурнай спадчыны ЮНЕСКА.
– Збіраліся на «карагод» усёй вёскай: хтосьці нёс яйкі, нехта – масла, іншыя прынясуць мукі… Гэта «абшчынны хлеб» называўся, – распавядае кіраўніца фальклорна-этнаграфічнага калектыву «Міжрэчча» Ірына Торчык. – Абшчынаю збіраліся, замешвалі і пяклі. Жонкі збіраліся тыя, каторыя пачыталіся – не разведзеныя і не ўдовы. Каб быў добры ўраджай у гэтым годзе.
Старажылка, 80-гадовая Кацярына Панчэня пранесла «карагод» праз усё сваё жыццё. З самага маленства яна ведае і перадае нашчадкам сапраўдны сэнс свята:
– Абрад «Юраўскі карагод» звязаны і з людзьмі, і з худобаю і са збажыною. Дорым кусочак хлеба ў зямлю і просім, бо без Бога не да парога, просім у Бога адамкнуць зямліцу, выпусціць расіцу. Гэта наконт збажыны.
У поле з сабой нясуць граблі з зялёным фартухам, ікону і ўпрыгожаны кветкамі «карагод», які таксама мае свой сэнс.
– У карагод стаўляюць тры палачкі – ралцы мы называем. І на кожным тры ружы. З трох дзевяць выходзіць. Жэншчына ходзіць дзевяць месяцаў цяжарная – так звязанае вось гэта, – тлумачыць Кацярына Панчэня.
Пасля песняў і танцаў у полі прынята пераапранаць граблі ўжо ў чырвоны фартух. Гэта сімвалізуе пераход усяго жывога – зямлі, хатняй жывёлы, дзяўчат – у новае жыццё, дзе мае быць урадлівасць.
З поля з песнямі і танцамі пагостаўцы ідуць па вёсцы ды віншуюць мясцовых ды гасцей са святам. Некаторыя штогод чакаюць з велікоднымі пачастункамі – яйкамі ды пасачкамі, калі ж карагод ужо дойдзе да іх двара.
Так пакрысе даходзяць да пагостаўскага клуба, дзе працягваюцца спевы і танцы, а напрыканцы «карагод» дзеліцца на ўсіх удзельнікаў свята. Кожны абавязкова мае з’есці або забраць з сабой кавалачак сімвалічнай гарантыі ўрадлівасці.
Ганна Вашчанка, belsat.eu
