Белстат падлічыў, што ў сакавіку гадавая інфляцыя склала 5,9 %. Гэты паказнік расце другі месяц запар.
Найбольш за год падаражэлі харчы: на 7,5 %. Нехарчовыя тавары выраслі ў цане на 3,2 %, а паслугі – на 6,6 %, паведаміў Белстат.
Агулам гадавая інфляцыя ў сакавіку склала 5,9 %. У лютым было 5,6 %, у студзені і снежні – 5,2 %.
Прычым у сакавіку цэны не падпарадкаваліся ўладам: паводле пастановы Міністэрства антыманапольнага рэгулявання і гандлю, яны меліся вырасці максімум на 2,2 % у параўнанні з леташнім снежнем, а павялічыліся на 2,8 %.
Улады плануюць, што сёлета гадавая інфляцыя не перавысіць 5 %, у сакавіку гэты план перавыкананы амаль на адсотак.
15 красавіка пачнуць дзеяць змены ў сістэме рэгулявання цэнаў, якую надоечы перарабілі ўжо шосты раз. Эканамістка даследчага цэнтру BEROC Настасся Лузгіна ў каментары «Белсату» называла новыя правілы частковаю лібералізацыяй і не выключала, што рост коштаў паскорыцца:
,,«Агулам магчыма, што мы ўбачым такі фон паскарэння цэнаў. Аднак не думаю, што гэта будзе істотна: крыху хутчэй, чымся за папярэднія месяцы».
Экспертка пры гэтым адзначала: цяжка спрагназаваць, што пачне даражэць, а што – не, бо калі не дзяржава рэгулюе цэны, то ўжо пачынаюць працаваць законы рынку.
«Тут ужо больш будзе рэгулявацца рынкам. Калі канкурэнцыя на рынку нейкага тавару досыць высокая, то ён у цане можа і не вырасці», – тлумачыла эканамістка.
Пералік тавараў, цэны на якія штучна стрымлівае дзяржава, «схуднеў» на 120 пунктаў. Цяпер там 211 пазіцыяў.
Паводле Лузгіной, існая сістэма рэгулявання – грувасткая, мае багата нюансаў. Нягледзячы на змены, шмат якія кампаніі працягнуць сутыкацца з наступствамі ўмяшання дзяржавы ў рынкавыя законы.
«Аптымальна было б пакінуць невялікі пералік сацыяльна значных тавараў, што раней у нас быў, цэны на якія рэгуляваліся б, а астатнія цэны вызначаліся рынкавым шляхам», – адзначала эканамістка.
Пра тое, што цяперашні спіс падкантрольных тавараў застаецца завялікі, заявіў і былы старшыня зліквідаванага ўладамі аб'яднання прадпрымальнікаў «Перспектыва» Анатоль Шумчанка, які ўзначальваў штаб Ганны Канапацкай – удзельніцы нядаўніх прэзідэнцкіх «выбараў». Ён апублікаваў у TikTok зварот да Аляксандра Лукашэнкі:
«Я хацеў бы заклікаць вас яшчэ раз звярнуць увагу на пастанову ўраду наконт рэгулявання цэнаў і ўсё-ткі яшчэ раз прапрацаваць пералік тавараў, якія вымагаюць рэгулявання. І ў нашым выпадку ён патрабуе карэктавання, і шмат якія рэчы адтуль трэба прыбіраць. Сустракайцеся з прадпрымальнікамі, дайце даручэнне, каб прапрацавалі гэтае пытанне, і вам людзі будуць вельмі ўдзячныя».
Праз рэгуляванне цэнаў, што пачалося ў 2022 годзе, шмат якія кампаніі зазналі страты. Іх выдаткі раслі – напрыклад, на павышэнне заробку работнікам, – аднак павышаць цэны такімі ж тэмпамі прадпрыемствы не маглі. Такая сітуацыя павышае рызыку банкруцтва фірмаў, і гэта адзін з аргументаў супраць дзяржаўнага ўмяшання ў кошты.
Сцяпан Кубік belsat.eu
