На працягу пяці гадоў на харчовы рынак меншчыны завозілі мяса, што імаверна выцягвалі са скатамогільнікаў. Дзякуючы ініцыятыве «BELPOL» у нашых руках апынуліся дакументы, у якіх Генеральная пракуратура справаздачыцца перад Лукашэнкам. Справу расследуюць ціха. Не раздуваюць шум і вакол рэзкага падзення на Гомельшчыне пагалоўя свінняў. Дзе за шырмаю афрыканскай чумы «крэпкие хозяйственники» хаваюць прыпіскі?
У дзіцячым садку для ўсіх – і хто паводзіўся добра, і хто кепска – комплексны абед: суп, другая страва і дэсерт. Ні выхавальніцы, ні дзеці не падазраюць, што катлета… не першае свежасці. На харчовы рынак, у тым ліку ў дзіцячыя садкі, гадамі трапляла мяса жывёлінаў, якіх выкопвалі пры гаспадарках аграпрамысловага комплексу, піша Генпракуратура ў дакладным лісце Аляксандру Лукашэнку.
Перахоплены дакумент мы атрымалі ад «BELPOL».
,,«Паводле інфармацыі, што цяпер правяраецца, злачынная дзейнасць адбывалася не менш чым пяць гадоў. Недабраякасная мясная прадукцыя рэалізоўвалася таксама ў дашкольныя ўстановы Менску і Менскага раёну», – піша Андрэй Швед.
Пяць гадоў запар дзеці елі здыхліну ў дашкольных установах сацыяльнае дзяржавы. Не дзіва, што пра гэтую крымінальную справу органы публічна не кажуць. У траўні ў СІЗА замкнулі дзевяцярых асобаў, трое з якіх – кіраўнікі і заснавальнікі камерцыйных арганізацыяў Менску ды Менскага раёну. Яны скуплялі мяса. Яшчэ трынаццаць падазраваных з дзяржаўных і камерцыйных арганізацыяў давалі звесткі пра паморак жывёлы, перавозілі тушы, наладжвалі перапрацоўванне…
«Я не ўяўляю. Ладна б галадавалі ў час вайны, умоўна, калі есці няма чаго... Тэарэтычна магу дапусціць, што ў зімовы перыяд такое магчыма. Цяля, карова ці парася памерла і замерзла, і яго разабралі ўжо замарожанага. Увогуле ж, калі ў жывёльны могільнік закідваюць памерлую жывёліну, яе перасыпаюць адмысловымі прэпаратамі, аналагічнымі хлорцы», – распавёў «Белсату» Мікалай Лысянкоў, спецыяліст у сельскай гаспадарцы.
Паводле версіі пракуратуры, легальным і здаровым на паперы мяса рабілі ветэрынарныя дактары таварыстваў «Прыазёрскае-Агра» і «Асіповічыаграпрамтэхзаб», а таксама брыгадзір таварыства «Старадарожскае».
Вось вам і дыетычныя садаўскія катлеты…
,,«Яны могуць змяшчаць таксічныя рэчывы. Пры раскладанні бялку выдзяляюцца трупныя яды, што могуць выклікаць цяжкія атручанні. Яны могуць змяшчаць патагенныя мікраарганізмы – гэта бактэрыі, як кішачная палачка, сальманэла. Гэта гельмінты, вірусы. Могуць змяшчаць хімікаты і антыбіётыкі. Гэта той выпадак, калі варта асцерагацца антыбіётыкаў у мясе», – тлумачыць «Белсату» Алеся Трыфан, доктар-нутрыцыёлаг, спецыялістка ў харчовых паводзінах.
Генеральная пракуратура правярае выпадкі «надыходу негатыўных наступстваў для здароўя насельніцтва і ролю службовых асобаў». Якія факты могуць знайсці?
«Гэта ўсё ў людзей (і асабліва ў дзяцей) можа выклікаць атручанне з ванітамі, дыярэяй, абязвожваннем, парушэнне мікрафлоры кішачніка, цяжкія інфекцыйныя захворванні. У дашкольнікаў можа быць не да канца сфармаваная мікрафлора, таму заражэнне можа нанесці шкоду як стрававальнай, так і імуннай сістэме», – падсумавала Алеся Трыфан.
Мікалай Лысянкоў – былы старшыня калгасу – прыводзіць прыклад з уласнае практыкі: мясакамбінаты не прымалі карову, якая зламала нагу і была застрэленая, каб не мучылася. Такія свежыя тушы прымалі адно забойныя цэхі тыпу райпо. Эксперт дапускае, што гісторыя з дакладным лістом у рэчаіснасці магла выглядаць менш брутальна:
,,«Магчыма, добрае быдла ішло на ўбой. Яго спісвалі як паморак і паводле дакументаў закідвалі ў гэтую яму, а насамрэч адразу перадавалі камерцыйным структурам». То бок ёсць імавернасць, што гэта карупцыйная схема, а не гісторыя пра атручванне дашкольнікаў Меншчыны.
Генеральная пракуратура, аднак, сур'ёзна прыглядаецца да жывёльных могільнікаў. Скіравала прапанову ў Савет Міністраў: «Супольна з аблвыканкамамі неадкладна прыняць захады для выключэння несанкцыянаванага доступу да жывёльных могільнікаў, а таксама паступлення недабраякаснай мясной прадукцыі ў рэалізацыю, асабліва ва ўстановы адукацыі».
Ініцыююць узмацненне кантролю і адказнасці за незаконны абарот прадукцыі жывёлагадоўлі. Датычыць гэта і свініны. Паводле Гомельстату, за дзесяць сёлетніх месяцаў амаль на 26 % (61,6 тыс.) скарацілася пагалоўе свіней. Асноўныя страты – у Светлагорскім і Мазырскім раёнах, дзе памерла, адпаведна, 94 % і 84 % пагалоўя. Мясцовая прапаганда праігнаравала статыстыку.
Выданне «Флагшток» апублікавала сведчанні жыхара аграгарадку ў Светлагорскім раёне:
«Спісваюць на афрыканскую чуму свіней, але чумы няма. Гэткім чынам спісваюць страты і развязваюць праблему адсутнасці кармоў. Прыпісвалі велізарныя прыросты, атрымлівалі прэміі і заробкі, а на справе – працавалі ў велізарны мінус. Таму і вырашылі абвесціць рэжым АЧС – гэта самы просты спосаб пазбегчы пі***лей. Калі ідзе ліквідацыя заражанай жывёлы, то яе не ўзважваюць. Такім чынам, і нястачу ніхто не заўважыць».
Прычынай забою тысячаў жывёлінаў сталіся праблемы з фінансавай справаздачнасцю і страх адказнасці, зазначае крыніца. Такі спектакль гаспадарцы не ўдалося б зладзіць самастойна, звяртае ўвагу наш эксперт:
,,«На прадпрыемстве ўсе – ад дырэктара да шараговага працаўніка – бяруць удзел у схеме, нават калі гаворка пра дробныя прыпіскі. Для таго, каб афрыканскую чуму свінняў сюды яшчэ прыпісаць, трэба прыцягнуць яшчэ і вышэйшае кіраўніцтва, не толькі раённага ўзроўню. Я думаю, што нават абласнога».
У дзяржаўных выданнях інфармацыі пра афрыканскую чуму свіней на Гомельшчыне не праходзіла. І не дзіва: выпадкі АЧС замоўчвалі з часу іх з'яўлення ў Беларусі. Але Лукашэнку, відаць, адрапартавалі. Наведваючы Гомельшчыну ў жніўні, той дапытваўся і падазраваў: «Усё ж такі гэта хутчэй людзі вінаватыя ў тым, што мы заносім туды вірус гэты».
Чыноўніцкая статыстыка, з неакрэсленай колькасцю прыпісак, кажа пра скарачэнне на дзесяць адсоткаў пагалоўя свіней у дзяржаўных гаспадарках краіны. Не ведаем пра сітуацыю ў прыватных комплексах і хатніх гаспадарках.
«Апошнія, напэўна, 10 гадоў (калі ў Еўропе з'явілася афрыканская чума свіней) свініна – гэта такая катэгорыя, у якой Беларусь мае пэўныя квоты на бязмытны імпарт. У іншых катэгорыях, напрыклад, не мае. Таму частка сыравіны імпартавалася на перапрацоўванне», – распавёў Аляксей Жукаў, журналіст «Reform.news».
Цягам дзевяці сёлетніх месяцаў на Беларусь прыйшлася траціна расейскага экспарту свініны – 65 тысяч тонаў. Летась цягам цэлага года імпартавалі 85 тысяч тонаў. Кіраўнік рэжыму загадвае вырабляць больш сваёй ялавічыны і свініны. У канцы снежня гаспадаркі мусяць зрабіць справаздачу. У такой сітуацыі цяжка спадзявацца, што будзе менш падробленых дакументаў і такіх абуральных выпадкаў, як гандаль мярцвячынай на Меншчыне.
Юлія Цяльпук belsat.eu
