Былы маладафронтавец, які служыў Печах: Жаўнеры елі памыі, а сяржанты ладзілі секс-суботнікі
«Я памятаю практычна кожны дзень, праведзены ў гэтай вайсковай частцы. Тое, што там творыцца, для мяне не проста гісторыя ў газеце. Я сам прайшоў праз гэты «лагер» і ведаю, што гэта такое», – напісаў у лісце Belsat.eu 36-гадовы Сцяпан Кульчанка з Мар’інай Горкі.
Мужчына вырашыў распавесці пра сваю службу ў войску, даведаўшыся пра смерць некалькіх жаўнераў у вайсковых частках Барысава.
Напрыканцы 90-ых Сцяпан узначальваў мясцовае аддзяленне «Маладога фронту». За ўдзел у несанкцыянаваных акцыях супраць абʼяднання Расеі і Беларусі быў адлічаны з ВНУ і ў 2000 годзе трапіў у гарнізон у Печы. «Як сказаў ваенкам, «на перанавучанне і перавыхаванне». Ён ведаў, што творыцца ў Печах», – распавядае Сцяпан.
Палітычнаму выдаць боты маленькага памеру
«З тых часоў нічога не змянілася. Жаўнераў труцілі хлёркаю, білі, прыніжалі, запіхвалі галаву ва ўнітаз.
Каб не было слядоў пабояў, выкарыстоўвалі матрац. Накрывалі матрацам і лупілі жалезнай трубою. Калі бачылі, што засталіся гузакі, – не пускалі ў лазню, бо часамі прыязджаў кантроль з камендатуры.
Паборы пачаліся з першага дня. Мне як палітычнаму далі боты, меншыя на адзін памер. Так я паўгода і прамаршыраваў у іх. Пасля вучэбкі ў мяне пальцы былі паджатыя як у балерыны. Калі выйшаў з вучэбкі і трапіў сваю частку, я адразу папрасіў іншыя боты – далі без праблем».
Пакаранне за беднасць
«Цяжэй за ўсё было гарадскім хлопцам. У некаторых была вышэйшая адукацыя. Яны ўсурʼёз абмяркоўвалі, які палец адсекчы, каб іх камісавалі. Я прыйшоў туды маральна падрыхтаваны і супраціўляўся. Іншых ламалі. Вось прыходзіць новы жаўнер, і сяржант абірае сабе «шасцёрак» – гэтак званых «сланоў», якія пазней будуць выбіваць грошы. Быў хлопец з Барысава, у яго быў толькі бацька, які, здаецца, настаўнікам працаваў. Ну адкуль у яго грошы? У сталоўцы гэтага хлопца ставілі апошнім у чарзе, каб ежы не хапіла. Некаторыя жаўнеры не елі па два тыдні.
Я на дзяжурстве не раз бачыў жаўнераў, што ядуць з памыйнага вядра. Хлопцы былі настолькі «апушчаныя», што за куском хлеба лезлі ў памыі. Вось такая наша армія – турма са сваёй іерархіяй».
Сяржанты ў курсе, колькі ў цябе грошай
«Яны чыталі лісты. Трымалі ўсё пад кантролем. Камбат мог прыйсці пʼяны і сказаць: «Каму тут што не падабаецца? Хто тут мамцы піша?» Там скардзіцца не было каму. А тых, хто скардзіўся, пэўны час не краналі. Білі хлопцаў, якія вадзіліся з імі. За скаргу цябе рабілі ізгоем. Гэтая сістэма выбудоўвалася дзесяцігоддзямі. Рабілася ўсё, каб не было сяброў. Праўда, былі тры хлопцы з Пінску, якія трымаліся разам. Калі хтосьці з іх «правініцца», то каралі траіх. Нармальныя хлопцы былі».
Першая ноч
«Нас было каля 200 чалавек. Кожны меў пры сабе нейкія грошы. Вось вам і бабкі на «суботнік». Або заробак прыйшоў – ішоў збор даніны на «адпачынак». Прыходзілі прастытуткі ці хто яны там, часамі былі 30-гадовыя. Дзяжурныя афіцэры выдатна ведалі, што адбываецца».
«Я маці нічога не распавядаў пра гэта. Не хацеў засмучаць. Проста сказаў ёй, каб яна не прысылала мне грошы. Успрымаў вучэбку як лагер».
«Калі я служыў, было некалькі пабегаў са зброяй, але часцей сустракалася «членашкодніцтва». Жаўнеры бралі іголку, корпаліся ёй у зубах і калолі сабе шыю ў вобласці каўняра або руку, каб зʼявілася гематома. Гэтага было дастаткова, каб цябе забралі ў медсанбат.
У Сцяпана – двое дзяцей: сын і дачка. «Спадзяюся, што мой сын не будзе служыць. Не хачу, каб яму, як мне ныркі адбілі», – сказаў напрыканцы размовы Сцяпан.
ЮВ, belsat.eu
