Radziecka Białoruś w granicach z Białymstokiem, Wilnem i Smoleńskiem?


Zdaniem dziennikarzy państwowej białoruskiej telewizji tak właśnie wyglądała BSRR, którą proklamowano 1 stycznia 1919 roku. W reportażu poświęconym 100. rocznicy tego wydarzenia pokazano nawet ilustrującą to grafikę.

Za datę utworzenia Radzieckiej Białorusi uważa się 1 stycznia 1919 roku, kiedy w Smoleńsku ogłoszono „Manifest Tymczasowego Robotniczo-Włościańskiego Rządu Radzieckiego Białorusi”. Sam rząd utworzono w Moskwie w grudniu 1918 r., z członków białoruskich sekcji Rosyjskiej Partii Komunistycznej, Białoruskiego Komisariatu Ludowego oraz Obwodowego Komitetu Wykonawczego Rad Deputowanych Robotniczych, Żołnierskich i Włościańskich Zachodniego Obwodu i Frontu.

Mówiąc o tych wydarzeniach, w reportażu państwowej telewizji przypomniano, że „granice nowej republiki planowano przeprowadzić zgodnie z mapą etnograficzną Białorusi autorstwa akademika Karskiego”.

– Według niej Wilno, Białystok, Smoleńsk i Briańsk były białoruskie – komentowano pokazując kontury tej mapy. – Jednak tej republice, którą proklamowano w Smoleńsku i którą uroczyście ogłoszono w manifeście, w tych granicach było sądzone przetrwać mniej niż miesiąc.

Ale faktycznie, BSRR nigdy w takich granicach nawet nie zaistniała. Miesiąc później bolszewicy przyznali jej terytorium należące tylko do guberni mińskiej i grodzieńskiej.

A 3 lutego radziecką Białoruś w ogóle na pewien czas połączono z zajętą przez bolszewików Litwą, tworząc na terenach guberni mińskiej, grodzieńskiej, kowieńskiej i części suwalskiej twór państwowy o nazwie Litbieł, czyli Litewsko-Białoruską Republikę Rad ze stolicą w Wilnie. Zlikwidowano ją wskutek polskiej ofensywy w sierpniu 1919.

BSRR jako samodzielna republika ze stolicą w Mińsku „odrodziła” się dopiero w lipcu 1920 roku, kiedy miasto to opuścili Polacy i znów weszli do niego bolszewicy. Władze w Moskwie przyznały radzieckiej Białorusi 18 powiatów guberni mińskiej, grodzieńskiej i wileńskiej. Później przekazano jej przeważającą większość guberni witebskiej i mohylewskiej, a następnie powiat homelski i rzeczycki, które wcześniej należały do Rosji i Ukraińskiej SRR.

Wskazany na mapie pokazanej przez białoruską telewizję Białystok w rzeczywistości znalazł się w granicach BSRR po 17. września 1939. Do 1945 był nawet stolicą obwodu białostockiego, ale na mocy umowy pomiędzy rządem RP a ZSRR ostatecznie Białostocczyzna została przekazana Polsce.

DD, cez/belsat.eu

Aktualności