Po ponad czterech miesiącach rosyjskiej ofensywy ukraińskie siły zbrojne wycofały się z Awdijiwki, której broniły przez prawie 10 lat. Na południe od okupowanej Marjinki siły rosyjskie kontrolują już co najmniej połowę dużej wioski Nowomychajliwka, która pozostaje kluczowym ukraińskim węzłem obronnym na północny wschód od Wuhłedaru. W obliczu niepowodzeń na froncie wschodnim, ukraińskie siły zbrojne powoli rozszerzają swój przyczółek na lewym brzegu Dniepru w Krynkach i kontynuują hekatombę rosyjskiej Floty Czarnomorskiej na okupowanym Krymie.
Koniec 10-letniej obrony Awdijiwki
Rankiem 17 lutego głównodowodzący Sił Zbrojnych Ukrainy, generał Ołeksandr Syrski, ogłosił wycofanie ukraińskich jednostek z Awdijiwki w celu “uniknięcia okrążenia i zachowania życia i zdrowia bojowników”. Pod koniec dnia, wedle informacji od obu stron i dowodów wizualnych, w Awdijiwce nie pozostały żadne jednostki ukraińskich sił zbrojnych.
Część ukraińskich żołnierzy z 110. Brygady Zmechanizowanej dostała się jednak do rosyjskiej niewoli, a następnie została zabita. Ukraiński dziennikarz Jurij Butusow opublikował nazwiska sześciu żołnierzy, którzy nie zostali ewakuowani z pozycji znanych jako „Zenit”. Tydzień temu pozycje te zostały praktycznie otoczone przez nacierające wojska rosyjskie. Ranni nie mogli poruszać się o własnych siłach, a dowództwo nie było w stanie wysłać pojazdów ewakuacyjnych ze względu na trudną sytuację operacyjną. 16 lutego Rosjanie opublikowali wideo pokazujące pięciu martwych ukraińskich żołnierzy.
– W ten sposób rosyjskie wojsko strzelało do bezbronnych, nieuzbrojonych rannych, którzy zostali schwytani i nie byli w stanie się poruszać – napisał Butusow.
Ukraiński projekt analityczny DeepState stwierdził, że kolejny czyn rosyjskich żołnierzy, który ma wyraźne znamiona zbrodni wojennej, był konsekwencją błędów ukraińskiego dowództwa.
– Seria błędów i zwłoki w zdecydowanych działaniach doprowadziły do tej tragedii. A wróg po raz kolejny udowodnił, że nie przejmuje się żadnymi zasadami wojny – podkreślili analitycy.
Nowa linia frontu przebiega na zachód od Awdijiwki wzdłuż linii wsi Stepowe – Łastoczkyne – Sewerne. Prawdopodobnie nie jest ona ostateczna i ukraińska armia będzie musiała wycofać się jeszcze co najmniej kilka kilometrów do kaskady zbiorników wodnych i wzgórz rozciągających się od Karliwki do wsi Berdyczi. Takie warunki terenowe pozwolą na powstrzymanie natarcia wojsk rosyjskich przez długi czas, nawet w obliczu przewagi liczebnej przeciwnika.
Z drugiej strony Rosjanie będą musieli pokonać kilka kilometrów przez otwarty teren, atakowani przez drony i artylerię Sił Zbrojnych Ukrainy, aby dotrzeć do nowej linii obronnej Ukraińców. Podobnie jak po zdobyciu Bachmutu, rosyjskie zgrupowanie może potrzebować kilku miesięcy na odbudowę przed wznowieniem aktywnych działań ofensywnych.
Bitwa o Awdijiwkę stała się jedną z najkrwawszych od początku pełnowymiarowej wojny. Zdobywając to miasto, położone na obrzeżach okupowanego Doniecka, dowództwo rosyjskich sił zbrojnych nie szczędziło ani sprzętu, ani ludzi. Według generała Ołeksandra Tarnawskiego, dowódcy zgrupowania wojsk „Tauryda”, w ciągu czterech miesięcy walk rosyjska armia straciła ok. 50 tys. żołnierzy. Rzecznik zgrupowania „Tauryda” Dmytro Łychowij twierdzi z kolei, że podczas walk o Awdijiwkę Rosjanie stracili 47 tys. żołnierzy, z czego 17 tys. zginęło.
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, przemawiając na Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa 17 lutego, określił stosunek zabitych w Awdijiwce jako „siedmiu zabitych Rosjan na jednego Ukraińca”.
Rosyjskie media nie podają łącznych strat stron w bitwie o Awdijiwkę. Jedyną liczbą podaną przez rosyjskie Ministerstwo Obrony jest 1500 żołnierzy SZU zabitych w ciągu ostatnich 24 godzin podczas wycofywania się z miasta. Jednocześnie zdjęcia i filmy wykonane przez Rosjan w ciągu ostatnich dwóch dni na ulicach zdobytego miasta pokazują dziesiątki, ale nie setki, martwych ukraińskich żołnierzy.
Zachodnie agencje informacyjne powstrzymują się od podawania dokładnych lub choćby przybliżonych liczb ofiar podczas walk o Awdijiwkę. Podają jedynie, że straty rosyjskie są „gigantyczne” i liczone w tysiącach, podczas gdy straty SZU są „nie tak duże”.
The New York Times, powołując się na źródła w amerykańskich i brytyjskich służbach wywiadowczych, twierdzi, że dziesiątki tysięcy rosyjskich żołnierzy zostało zabitych i rannych podczas czteromiesięcznego szturmu na Awdijiwkę, a łączne straty rosyjskich wojsk były niemal najwyższe w ciągu dwóch lat wojny.
Wideo: epizod walk w Awdijiwce nagrany przez żołnierzy 3. Brygady Szturmowej
Naalsio, analityk wojskowy, policzył zniszczone i uszkodzone pojazdy obu stron od początku walk o to ukraińskie miasto. Policzył tylko te pojazdy, których trafienia zostały potwierdzone wizualnie, więc jego obliczenia odzwierciedlają minimalną ilość sprzętu wojskowego utraconego przez rosyjskie i ukraińskie siły zbrojne.
16 lutego Naalsio podsumował wstępne wyniki walk o Awdijiwkę. Według jego obliczeń armia rosyjska straciła 666 pojazdów (224 czołgi, 375 pojazdów opancerzonych, 30 dział artyleryjskich i wyrzutni wieloprowadnicowych), podczas gdy Ukraińcy tylko 57 (21 czołgów, 25 pojazdów opancerzonych, 6 dział artyleryjskich i wyrzutni wieloprowadnicowych).
– Utrata Awdijiwki nie jest ciężką stratą dla SZU. (…) Utrata miasta nie przesądza o losach tej wojny. To długoletnia wojna, w której utrata nawet całego regionu jest tylko epizodem konfliktu – uważa azerbejdżański ekspert wojskowy Agil Rustamzade.
Pomimo propagandowego sukcesu przed zbliżającymi się wyborami prezydenckimi w Rosji, wojska rosyjskie nie zyskują żadnej strategicznej przewagi dzięki zdobyciu Awdijiwki. Robią natomiast kolejny krok w kierunku realizacji deklarowanego przez Kreml politycznego celu inwazji – podboju Donbasu.
Problemy w Nowomychajliwce
Nowomychajliwka to kluczowa wieś położona 15 kilometrów na północny wschód od Wuhłedaru. Sytuacja Ukraińców zaczęła się tam pogarszać pod koniec 2023 roku – po tym, jak armia rosyjska ostatecznie zdobyła Marjinkę. Ogłaszając całkowite „wyzwolenie” miasta, rosyjskie dowództwo na tym kierunku mogło przekierować swoje siły do innych części frontu.
Znaczenie wsi polega na tym, że jest ona kluczowym i jednym z ostatnich węzłów obronnych SZU, osłaniającym Wuhłedar od północy. Z kolei sam Wuhłedar jest ważnym miastem dla wypełnienia minimalnego zadania rosyjskiej inwazji: dotarcia do granic administracyjnych obwodu donieckiego.
Ponadto przez sąsiednią Kostiantyniwkę przebiega asfaltowa droga 00532, która prowadzi bezpośrednio do Wuhłedaru i jest dogodna do prowadzenia ofensywy. Obecnie jednostki rosyjskich sił zbrojnych znajdują się zaledwie pięć kilometrów od niej.
Ukraiński bloger wojskowy Bohdan Mirosznikow określa sytuację w Nowomychajliwce jako „piekielną”. Według niego walki toczą się niemal w centrum miejscowości.
Wśród jednostek rosyjskich sił zbrojnych szturmujących Nowomychajliwkę znajdują się jednostki odbudowanej 155. Brygady Piechoty Morskiej z Władywostoku, która dokładnie rok temu została rozbita pod Wuhłedarem.
W niedawnym wideo grupa rosyjskich żołnierzy nazwała siebie „pier******m mięsem armatnim” i skarżyła się na ciężkie straty – na przykład z trzech grup, które szturmowały Nowomychajliwkę, tylko trzech żołnierzy wróciło żywych.
Rosyjskie dowództwo kontynuuje przerzut sprzętu na potrzeby ofensywy na Nowomychajliwkę. Filmy z ukraińskich dronów niszczących rosyjski sprzęt, czasem całe kolumny, pojawiają się niemal codziennie w mediach społecznościowych.
Jednocześnie trwają walki na Zaporożu, gdzie Rosjanie próbują przejąć kontrolę nad terenami wyzwolonymi przez Ukraińców podczas letniej operacji. Według generała Tarnawskiego wojska rosyjskie rozpoczęły ofensywę w pobliżu wsi Robotyne i Werbowe.
Informacje te potwierdza również DeepState. Według analityków Rosjanie aktywnie szturmują tzw. występ robotyński od 17 lutego. Pomimo tego, że rosyjskie media z hurraoptymizmem donoszą o „sukcesach”, jak na razie Rosjanie nie mogą pochwalić się większymi osiągnięciami. Ukraińcy przyznają jednak, że Rosjanie przełamali pierwszą linię obrony w kilku miejscach, a w samym Robotynie walki toczą się na obrzeżach miejscowości.
Rosyjska bezsilność w Krynkach
Walki w Krynkach na lewym (wschodnim) brzegu Dniepru trwają od około czterech miesięcy. Pierwotny plan ukraińskiego dowództwa zakładał desant w kilku punktach wzdłuż kilkudziesięciokilometrowej linii brzegowej, wyzwolenie kilku kluczowych miejscowości, w tym miasta Ołeszki, i utworzenie przyczółka do dalszej ofensywy w stronę Krymu.
Z wielu powodów jego realizacja nie powiodła się, ale ukraińskim siłom zbrojnym udało się zdobyć przyczółek w centralnej części wsi Krynki, która rozciąga się na długości 10 kilometrów wzdłuż bagnistych brzegów Dniepru. Dziś to terytorium, długie na około cztery kilometry i głębokie na pół kilometra, na którym nie ma ani jednego nienaruszonego domu, nadal powoli się rozrasta.
W ciągu ostatniego tygodnia przyczółek sił ukraińskich powiększył się o około pół kilometra kwadratowego. Rosjanie używają głównie lotnictwa, które zrzuca bomby kierowane, oraz artylerii do atakowania ukraińskich pozycji, a następnie piechoty.
Jednak największym zagrożeniem, jak podkreślają sami ukraińscy żołnierze, są rosyjskie drony, których skuteczność stale rośnie. Według niektórych doniesień Ukraińcy ponoszą więcej ofiar na przeprawie przez Dniepr niż na samym przyczółku.
W ubiegłym tygodniu, według niektórych doniesień, to właśnie w rejonie Krynek zginął zastępca dowódcy rosyjskiej 18. Armii, Magomedali Magomiedżanow.
Zatopienie „Cezara Kunikowa”
Rankiem 14 lutego ukraińskie drony zatopiły drugi od początku lutego okręt wojenny rosyjskiej Floty Czarnomorskiej – duży okręt desantowy „Cezar Kunikow”. Podobnie jak zatopiony 1 lutego okręt rakietowy „Iwanowiec”, został on zaatakowany przez rój dronów morskich Magura V5, które szczegółowo sfilmowały cały atak.
Wideo: atak ukraińskich dronów na rosyjski okręt desantowy „Cezar Kunikow”
„Cezar Kunikow” zatonął u południowych wybrzeży Krymu, w pobliżu miasta Ałupka. Ukraińskie drony nie atakowały jeszcze rosyjskich statków tak daleko (choć zaatakowały np. Most Krymski, najbardziej wysunięty na wschód punkt Krymu).
Wideo zarejestrowane zarówno przez ukraińskie drony, jak i mieszkańców Krymu na brzegu, pokazuje statek doświadczający kilku potężnych eksplozji przed zatonięciem. Rosjanie twierdzą, że „cała załoga przeżyła atak”, co jest sprzeczne z oświadczeniami ukraińskiego wywiadu wojskowego HUR.
Nikt jednak nie kwestionował faktu i okoliczności zatonięcia rosyjskiego okrętu, więc główną zagadką kolejnych dni był los jego załogi. Oficjalne i nieoficjalne rosyjskie źródła tradycyjnie milczały na ten temat i nie wracały do niego po oświadczeniach, że marynarze zostali rzekomo uratowani.
18 lutego rzecznik Marynarki Wojennej Ukrainy Dmytro Płetenczuk skorygował początkowe oświadczenie HUR, że wszyscy członkowie załogi zginęli. Według niego „przytłaczająca większość” osób znajdujących się na pokładzie prawdopodobnie zginęła, ale niektórym marynarzom udało się dotrzeć do brzegu – zostali zabrani przez karetki pogotowia. Akcja ratunkowa trwała około 24 godzin, a niektórzy marynarze zostali wyłowieni z wody.
Następnego dnia admirał Wiktor Sokołow został odwołany ze stanowiska dowódcy Floty Czarnomorskiej. Prawdopodobnie miejsce Sokołowa, przynajmniej tymczasowo, zajmie jego zastępca, wiceadmirał Siergiej Pinczuk.
Zełenski w Monachium
Pod koniec ubiegłego tygodnia prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski osobiście uczestniczył w dorocznej Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa (MSC), jednym z kluczowych wydarzeń poświęconych kwestiom globalnego bezpieczeństwa.
Jego udział i przemówienie miały miejsce na tle trudnej sytuacji na froncie i problemów z zapewnieniem ukraińskiej armii wszystkiego, czego potrzebuje. Przebieg MSC zakłóciła również nagła śmierć Aleksieja Nawalnego w rosyjskim łagrze.
Zełenski podkreślił potrzebę przyspieszenia i zwiększenia dostaw pomocy wojskowej dla Ukrainy. Jego przemówienie miało miejsce w czasie, gdy ukraińscy żołnierze z trudem i stratami wycofywali się z Awdijiwki. Wielu ekspertów uważa, że winę za to ponoszą zachodni partnerzy Kijowa, którzy nie dostarczyli ukraińskim siłom zbrojnym niezbędnej ilości broni i amunicji oraz nie dotrzymali obietnic wsparcia Ukrainy w niezbędnym zakresie.
Według Zełenskiego ukraińska armia już udowodniła całemu światu, że jest w stanie skutecznie walczyć i pokonać rosyjskie siły zbrojne, ale aby to zrobić, potrzebuje więcej broni, a jej dostawy powinny być stabilne. Wyraził „głębokie przekonanie”, że „nasze działania są ograniczone jedynie ilością i zasięgiem naszych środków rażenia”, a odpowiedzialność za pomoc spoczywa na partnerach.
Zachodni przywódcy również zadeklarowali, że zamierzają „znacząco zwiększyć” swoje zdolności obronne. Po raz pierwszy od wielu lat Niemcy wyraziły gotowość do zwiększenia wydatków na obronność do poziomu 2 procent PKB wymaganego przez NATO (a wcześniej przez Donalda Trumpa). Jednocześnie „wielka trójka” Europy – Niemcy, Francja i Wielka Brytania – jest gotowa do opracowania i przyspieszenia produkcji rakiet dalekiego zasięgu.
Głos zabrał również sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg, który powiedział, że kwestia produkcji amunicji dla ukraińskich sił zbrojnych i zaopatrzenia europejskich armii została już rozwiązana. Jego zdaniem Europa wkrótce będzie w stanie wyeliminować niedobór amunicji, z którym borykają się Siły Zbrojne Ukrainy.
Iwan Łysiuk/ vot-tak.tv, Leon Pińczak/ belsat.eu
