„Szpiegowiec" pod Sztokholmem. Rosjanie nie płacą i nie zamierzają go opuścić

Szwedzkie media informują obszernie o sprawie budynku zajmowanego bezprawnie przez rosyjskich agentów wywiadu na wyspie Lidingö pod Sztokholmem.

Formalnie właścicielem bloku jest Szwed Stefan Häge, który w 2014 roku nabył nieruchomość na licytacji. Budynek został zasądzony jako odszkodowanie dla prowadzącego na początku lat 90. interesy w Petersburgu niemieckiego biznesmena Franza Sedelmayera. Firma przedsiębiorcy została znacjonalizowana przez państwo rosyjskie, mimo prób negocjacji ze strony biznesmena z ówczesnym asystentem mera Petersburga — Władimirem Putinem. Wysiłki spełzły na niczym, więc Sedelmayer postanowił dochodzić swoich praw przed sądem w Szwecji. Tym sposobem blok, w którym mieściło się rosyjskie przedstawicielstwo handlowe, trafił na licytację.

Rosjanie nigdy nie chcieli jednak oddać budynku ani nie płacili czynszu. Szwedzki właściciel nieruchomości wystąpił na drogę prawną przeciwko Federacji Rosyjskiej, domagając się uregulowania zaległości za wynajem. Miesięczny czynsz wynosi 275 tys. koron (ok. 25 tys. euro). Rosja za każdym razem zasłania się immunitetem dyplomatycznym. W tej chwili Häge ocenia, że dług Rosjan wynosi około 30 milionów koron szwedzkich.

Władze gminy Lidingö bezskutecznie próbowały odciąć Rosjanom wodę z powodu zaległości w płaceniu rachunków. Zamiar ten został wstrzymany przez szwedzkie MSZ, które stwierdziło status dyplomatyczny tego miejsca i argumentując, że bloku mają mieszkać dzieci. Z tego samego powodu policja umorzyła śledztwo w sprawie przestępstw, o jakie podejrzani byli mieszkańcy bloku. W 2016 roku jeden z Rosjan został oskarżony o pobicie, a inny o znaczne przekroczenie prędkości.

Budynek odwiedził też korespondent Polskiej Agencji Prasowej w Szwecji. Znajduje się on pośrodku niewielkiego osiedla przy ulicy Kostern 5. Przy wejściu są dwie, nieco zniszczone tablice informujące po szwedzku i rosyjsku, że mieści się tu Przedstawicielstwo Handlowe Federacji Rosyjskiej. W rzeczywistości są to mieszkania zajmowane przez Rosjan. Wśród nich szwedzka telewizja SVT zidentyfikowała Nikołaja Banatowa (oficera rosyjskiego wywiadu wojskowego, zamieszanego w próbę zabójstwa Siergieja Skripala), oraz Michaiła Kiselowa z rosyjskiego cywilnego wywiadu zagranicznego (SWR).

Do bloku, jak przekazuje korespondent PAP, przylega przybudówka z wjazdem do garażu i pomieszczenia bez okien, mogące służyć innej działalności niż mieszkalna. Obok sąsiadują dostępne dla wszystkich pawilony: salon masażu tajskiego, bar sushi oraz klub fitness. Wychodząca z siłowni kobieta, pytana przez PAP o mieszkających po sąsiedzku Rosjan, odpowiedziała, że nigdy ich na siłowni nie widziała, i że „oni chyba żyją swoim życiem”. Podczas rozmowy pod budynek podjechał samochód, z którego wyszli dwaj rozmawiający po rosyjsku mężczyźni. Z bagażnika wyjęli siatki z logo popularnego supermarketu.

Budynek powstał w latach 60, początkowo mieścił biura radzieckiego przedstawicielstwa handlowego, gdzie praktyki odbywał syn Leonida Breżniewa Jurij, oraz mieszkania służbowe.

Pod koniec lat 90. w bloku mieszkał jako dziecko mający rosyjskie pochodzenie parlamentarzysta partii Szwedzcy Demokraci Leonid Yurkovskiy.

– To nie był zwykły blok, było coś w nim podejrzanego — powiedział polityk, który przybył do Szwecji wraz z matką jako trzylatek.

Jak stwierdził w wywiadzie udzielonym szwedzkiej telewizji SVT, w tamtym czasie część mieszkań o niższym standardzie było wynajmowanych zwykłym Rosjanom. Wyremontowane lokale zajmowali oficjele. Według Yurkovskiy’ego, gdy wraz z matką otrzymał obywatelstwo szwedzkie, musiał się z tego budynku wyprowadzić.

Dziś z powodu widocznych dziur w elewacji budynek sprawia wrażenie wymagającego remontu, a lokatorom nie zależało na inwestycjach w nieruchomość, do której nie mają prawa.

MaH, ur/belsat.eu wg PAP, SVT