Людзі пайшлі на мірны пратэст, бо скралі іхныя галасы, кажа нашая суразмоўца, журналістка і пісьменніца Ксенія Бахарава. У размове з карэспандэнтам belsat.eu яна ўзгадвае 9 жніўня і два тыдні, якія была вымушаная правесці ў больніцы. Пры канцы размовы Ксенія падсумоўвае: я проста была на вайне.
Ад «Зоны Ікс» да дэтэктываў
«Мне 60 гадоў, усё сваё жыццё, з 17 гадоў я працавала на дзяржаўным тэлебачанні. У 2000-м годзе я заснавала праграму «Зона Ікс», яна ідзе ў эфіры да гэтага часу. Для ОНТ я рабіла праграму «Злачынства стагоддзя». Гадоў 15 я займалася праваахоўнай тэмай, маю медалі ад Камітэту дзяржаўнай бяспекі, шмат усялякіх узнагародаў і грамат».
«Я займалася крымінальнай тэматыкай не таму, што падтрымліваю дзейную ўладу, а таму, што мне было гэта цікава», – адзначае Ксенія.
«Апошняе маё вяртанне на ОНТ было ў 2018 годзе, я была дырэктарам дырэкцыі спецпраектаў і сышла праз 6 месяцаў. Было вельмі сумна, што тэлебачанне перастала быць тэлебачаннем, а ператварылася ў арганізацыю, якая абслугоўвае аднаго чалавека. Цяпер я пішу дэтэктывы, адна кніга выйшла пры канцы мінулага года, цяпер рыхтуецца да выдання яшчэ адна. Агулам напісаныя тры кнігі, пішу чацвертую, бо я доўга займалася крымінальнай тэмаю і ў мяне шмат розных гісторыяў».
Выбарчы вечар
«9-га жніўня мы з дачкою пайшлі да гімназіі № 37, дзе галасавалі, і меліся дачакацца выніковых пратаколаў галасавання. Але замест пратаколаў мы дачакаліся аўтазак. Нас было спачатку чалавек 100, пасля засталося чалавек 50, мы сталі ў счэпку, але міліцыянты з аўтазаку нас не чапалі. Іх цікавіла зусім іншае. Яны пад’ехалі да службовага выхаду і адтуль выйшлі старшыня і намеснік старшыні выбарчай камісіі з 2 торбамі нашых галасоў. Яны пагрузілі гэта ўсе ў аўтазак і з’ехалі».
«Пасля гэтага ўсе людзі, якія былі, пайшлі ў суседнюю школу на вуліцы Акадэміка Фёдарава, там было чалавек 300 і там сітуацыя паўтарылася. Таксама прыязджаў аўтазак, людзі скандавалі «Ганьба»… Пасля ўсе пайшлі да Стэлы, гэта было ўжо каля 22 гадзінаў».
«Мы паехалі да Стэлы на аўтамабілі, была абсалютна святочная атмасфера, усе аўты гулі… Мы прыпаркаваліся недзе ў раёне Ціміразева і пайшлі ў бок Стэлы. У выніку мы дайшлі па Машэрава амаль да супермаркету Bigzz, да Стэлы нам заставалася метраў 200. На супрацьлеглым баку вуліцы было вельмі шмат асобаў, можа быць, 10 тысяч. І раптам прагучалі залпы, гэта былі святлошумавыя гранаты, ад нас яны ўпалі, напэўна, за 20 метраў, я нават спрабавала зняць гэта на тэлефон… Пасля раптам нехта закрычаў: АМАП. Усе пачалі бегчы ў розныя бакі. Я развярнулася, але мне ўжо не 20 гадоў, таму як я магла адтуль збегчы. Літаральна праз некалькі секундаў чалавек у чорнай майцы з жоўтым надпісам АМАП штурхануў так, што мяне літаральна ўпячатала ў лесвіцу на ходніку, што была побач са мною. Ён мяне штурхануў з гэткаю сілаю, што ў мяне адразу павісла рука і было зразумела, што яна зламаная. Было такое адчуванне, што АМАПавец штурхануў адмыслова, зусім не таму, што я стаяла ў яго на дарозе. Бо ён штурхануў і пабег далей».
«Калі я ўпала, дачка мяне падхапіла з аднога боку, яшчэ незнаёмая жанчына мяне падняла з другога боку і вось так мы прайшлі метраў 10. А пасля я пачала траціць прытомнасць. Гэта быў самы страшны момант. Усё разбягаюцца, бяжыць АМАП, а я ісці не магу, са мною побач дачка і нейкая жанчына. Мяне завялі ў суседні двор, пасадзілі на лаўку і пачалі выклікаць хуткую, якая адмаўлялася прыязджаць».
«У выніку выявілася, што гэтая незнаёмая жанчына жыла побач, яна мяне пусціла да сябе ў кватэру, ужо там я чакала хуткую. І ўвесь час пад вокнамі разрываліся святлошумавыя гранаты, пасля пусцілі газ».
«Менавіта ў той вечар аўтазак наехаў на людзей, увесь час стралялі, былі сапраўдныя ваенныя дзеянні супраць мірных грамадзянаў, кажа суразмоўца «Белсату».
«Пазней усё ж такі прыехала хуткая і забралі мяне ў Больніцу хуткай медычнай дапамогі. Рэнтген паказаў, што ў мяне разбітая шэйка пляча, патрэбная складаная аперацыя і трэба класціся ў больніцу. Наступныя 2 тыдні я была ў шпіталі, аперацыю зрабілі 12 жніўня.
За 2 тыдні я назірала ўсе жахі трохдзённае вайны, а пасля – жахі Акрэсціна»
«Тое, што ахвяраў не 6 асобаў, якіх мы ведаем на сёння, – гэта 100 адсоткаў. 4-5 дзён таму лекары казалі, што за час пратэстаў загінулі каля 40 чалавек. Але яшчэ ж не ўсе выйшлі з Акрэсціна і пытанне, ці выйдуць».
[Паводле інфармацыі belsat.eu у ноч з 9 на 10 жніўня ў Больніцу хуткай медычнай дапамогі паступіла 19 пацярпелых ад раненняў гумавымі кулямі, двух чалавек прааперавалі].
«Калі пачалі прывозіць ахвяраў Акрэсціна, у больніцу паступала 150-160 асобаў штодня, большасць мелі траўмы ад біцця дубінкамі, людзі прайшлі праз сапраўдныя катаванні. У палаце на паверх ніжэй ляжала дзяўчына, якая зрабілася ахвярай садысткі, імя якой пакуль не могуць вызначыць [паводле сведчання відавочцаў, працаўніцу міліцыі, якая вельмі жорстка ставілася да затрыманых і катавала людзей, завуць або Карына, або Крысціна. – Belsat.eu] у дзяўчыны быў разрыў яечнікаў, траўмы на плячы, зламаная ключыца. Усё, што я бачыла, можна назваць генацыдам супраць уласнага народу, гэта не паддаецца ніякаму тлумачэнню. Калі Гітлер ваяваў з чужымі нацыямі, то наш былы прэзідэнт, ён ваюе з уласным народам».
Шкадавала б, калі б не пайшла
«Як толькі я патрапіла ў больніцу, на наступны дзень, пасля таго як мне зрабілі аперацыю, да мяне прыйшла следчая з Кастрычніцкага аддзелу Следчага камітэту, апытвала мяне і ў выніку настаяла на тым, каб я напісала, што я не маю прэтэнзіяў да АМАП, маўляў – да каго канкрэтна могуць быць прэтэнзіі, да спіны? Я ж не ведаю, хто мяне штурхануў. Яна прымусіла мяне падпісаць адмову ад судова-медычнай экспертызы, каб у мяне не было праблемаў».
«З іншага боку, што са мною здарылася і без таго зразумела, рэнтген усё паказаў, іншых сінякоў у мяне няма. Я разумею, што, калі ўлады зменяцца, можна будзе дамагчыся справядлівасці, але на сённяшні момант ісці ў суд ці пракуратуру – гэта проста марнаваць час і маральныя сілы».
Я верыла ў сістэму праваахоўных органаў
«Такую рэакцыю міліцыянтаў я тлумачу тым, што за 26 гадоў адбылася селекцыя новага чалавека, які папросту недачалавек. Напрыклад, я ў больніцы пазнаёмілася з жанчынай, якая працуе ў Генеральнай пракуратуры, яна прыйшла дапамагаць хлопцу сваёй дачкі, які быў на Акрэсціна, аформіць заяву. Пры гэтым яе саму адправілі ў адпачынак напярэдадні выбараў толькі за тое, што яна лайкнула ў сацыяльных сетках пост пра дыджэяў з Кіеўскага скверу. Проста лайк – і ты ўжо вораг. Вось да такой ступені іншадумства выкарчоўваецца.
Калі ў 2018 годзе я прыходзіла на ОНТ ад мяне запатрабавалі пачысціць усе сацыяльныя сеткі, каб не было ніякіх падпісак, не дай бог, на недзяржаўныя і апазіцыйныя выданні. Гэта палітыка дзяржавы: калі ты ў карпаратыве, ты не маеш права нават лайкаць тое, што не ўваходзіць у карпарацыю, што не адпавядае духу прэзідэнцкіх уладаў».
«Я верыла ў сістэму праваахоўных органаў, але сёння гэта выключна карніцкія органы, па-іншаму я іх назваць не магу», – падсумоўвае Ксенія Бахарава.
За час пратэстаў, паводле МУС, затрымалі каля 7000 асобаў.
- 10 жніўня ў Менску загінуў 34-гадовы Аляксандр Тарайкоўскі, якога, паводле відэакрыніц, застрэлілі на месцы. Афіцыйна ў МУС заяўлялі, што ў яго руках выбухнуў невядомы прадмет.
- У Гомлі 11 жніўня памёр 25-гадовы Аляксандр Віхор, якога затрымалі 9 жніўня. Афіцыйна прычыны смерці высвятляецца.
- 16 жніўня загінуў 19-гадовы Арцём Парукаў, афіцыйна яго збіла аўта на Партызанскім праспекце.
- 19 жніўня ў вайсковым шпіталі Менску памёр 43-гадовы Генадзь Шутаў. Яго паранілі ў галаву 11 жніўня ў раёне Маскоўскай адміністрацыі Берасця падчас пратэстаў.
- У Ваўкавыску знайшлі цела 29-гадовага Канстанціна Шышмакова. Сябра ўчастковае камісіі, ён адмовіўся падпісваць выніковы пратакол. З ім развіталіся 20 жніўня, родныя адмовіліся каментаваць смерць журналістам. Прычыны смерці пакуль невядомыя.
- Мікіта Крыўцоў стаўся шостым актывістам, які загінуў у Беларусі з пачатку пратэстаў супраць вынікаў прэзідэнцкіх выбараў. Ён знік 12 жніўня. Паводле сваякоў, раніцай гэтага дня ён паехаў на працу ў пасёлак Каралёў Стан пад Менскам. Цела Мікіты Крыўцова знайшлі 22 жніўня ў лесапаласе ў межах Менску.
НА belsat.eu
