Ostatni przedstawiciele państw europejskich, którzy pozostali w Mińsku, odwiedzili dziś uroczysko Kuropaty, miejsce masowych mordów stalinowskich. Przedwczoraj Białorusini wspominali Noc Rozstrzelanych Poetów z 1937 roku – jutro obchodzą święto zmarłych – Dziady.
Białorusini tradycyjnie odwiedzali Kuropaty 29 października i 1 listopada, by uczcić pamięć zamordowanych przez NKWD członków białoruskiej inteligencji, ale też własnych krewnych. W 2020 roku demonstracja z okazji Dziadów została brutalnie spacyfikowana przez reżim Alaksandra Łukaszenki, który bezpośrednio czerpie z dziedzictwa ZSRR. Od tego czasu masowe akcje pamięci nie odbywały się ze względów bezpieczeństwa.
W ubiegłym roku 29 października masowe groby w Kuropatach odwiedzili już tylko europejscy dyplomaci. Czekali tam na nich propagandyści białoruskich mediów, którzy usiłowali przerobić uroczystości memorialne w konferencję prasową poświęconą stosunkom Białorusi z Unią Europejską.
W tym roku przedstawiciele państw zachodnich odwiedzili miejsce pamięci bez przeszkód.
– W przededniu Dziadów, dnia pamięci przodków, zgodnie z dawną tradycją dyplomaci państw Unii Europejskiej, Wielkiej Brytanii i Szwajcarii odwiedzili Kuropaty, by oddać cześć pamięci niezliczonym życiom i talentom, zniszczonym przez totalitaryzm. Społeczne miejsce pamięci w Kuropatach jest świadkiem nieustającej pracy wielu odważnych Białorusinów, którzy w najgorszych czasach dbali o obronę godności ofiar i pamięci historycznej narodu. Mamy nadzieję i modlimy się za to, by te lekcje historii zostały przyswojone – czytamy w komunikacie przedstawicielstwa Unii Europejskiej na Białorusi.
Kwiaty w imieniu Polski złożył charge d’affairs ambasady RP w Mińsku Marcin Wojciechowski.
Według białoruskiego historyka i badacza zbrodni konunistycznych Ihara Kuzniacowa wśród represjonowanych było około 65 proc. Białorusinów, około 20 proc. Polaków, 8–9 proc. Żydów. Oprócz nich – Rosjanie, Litwini i przedstawiciele innych narodowości.
Najbardziej kontrowersyjną kwestią jest to, ile osób zamordowano w Kuropatach. Według różnych szacunków funkcjonariusze NKWD rozstrzelali w Kurapatach od 30 tys. (według Prokuratury Generalnej BSRR) do 250 tys. (szacunki polskiego badacza Zdzisława Winnickiego).
Tę pierwszą liczbę został podano po przeprowadzeniu oficjalnego śledztwa. W sześciu pochówkach śledczy znaleźli szczątki co najmniej 356 osób. Jak stwierdzono w materiałach śledczych, „nie jest możliwe dokładniejsze ustalenie liczby pochowanych osób ze względu na fakt, że część kości uległa znacznemu zniszczeniu i fragmentacji”. W każdym ujawnionym pochówku znaleziono szczątki średnio 59 osób. Liczbę tę pomnożono przez liczbę domniemanych grobów (510) i w ten sposób uzyskano podane liczby.
pj/belsat.eu
